Δεν χωρεί αμφιβολία, ότι η σταδιακή αξιακή αποδόμηση στις δυτικές κοινωνίες τα τελευταία σαράντα περίπου χρόνια, σε συνδυασμό με την επέλαση των νεοφιλελευθέρων οικονομικών πολιτικών σε παγκόσμια πια κλίμακα, άνοιξαν τον δρόμο στην παρέλαση των λαϊκιστών κάθε είδους.
Ο Αλεξάντερ Μπόρις ντε Φέφελ Τζόνσον, ήρθε απλά να προστεθεί στους διάφορους Κατσίνσκι και Σαρκοζί του πρόσφατου παρελθόντος, καθώς και στους Βίκτορ Όρμπαν, Μαρί Λε Πεν, Ματέο Σαλβίνι, Νάιτζελ Φάρατζ, Ντόναλντ Τραμπ κ.α., του παρόντος.
Ο διακεκριμένος Αμερικανός μελλοντολόγος John Naisbitt γράφει, ότι «κάποιες φορές, η ανάδειξη σε ηγετική θέση δεν χρειάζεται τίποτα άλλο, παρά να εντοπίσει κάποιος μια έτοιμη παρέλαση και να μπει επικεφαλής της». Τίποτα περισσότερο δηλαδή από αυτό που έκανε ο κυνικός και αμοραλιστής Τζόνσον, παίρνοντας την «μπουκιά από το στόμα» του Νάιτζελ Φάρατζ επικεφαλής του κόμματος Brexit Party.
Ωστόσο ο Μπόρις Τζόνσον δεν είναι κάποιος τυχαίος που ξεπήδησε από το πουθενά. Η σάγκα των Τζόνσον, με τουρκική ρίζα από τον προπάππο του Αλή Κεμάλ, Κιρκάσιο αξιωματούχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που διετέλεσε μάλιστα υπουργός Εσωτερικών το 1919, δημοσιογράφο και ποιητή, κατέχει μια αξιοζήλευτη θέση στην άκρως ταξική αγγλική κοινωνία, όχι μόνο λόγω των αριστοκρατικών απολήξεων που εξασφάλισε μέσω γάμων, αλλά και λόγω της οικονομικής και πνευματικής της επιφάνειας. Ο πατέρας του Μπόρις, Στάνλευ Τζόνσον που διανύει την όγδοη πλέον δεκαετία της ζωής του, υπήρξε στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αλλά και ευρωβουλευτής, από το 1979 έως το 1984. Παράλληλα είναι γνωστός προζίστας και ποιητής.
Η δε μητέρα του Σαρλότ, είναι γνωστή ζωγράφος και πορταιτίστα, ενώ αμφότεροι οι γονείς του -διαζευγμένοι από το 1979- σπούδασαν στην Οξφόρδη.
Ο ίδιος φοίτησε στα κορυφαία σχολεία της αγγλικής ελίτ. Μέση εκπαίδευση στο ιδιωτικό κολέγιο του Ήτον, του οποίου 19 απόφοιτοι, 20 πλέον μαζί με τον ίδιο, έγιναν πρωθυπουργοί της Αγγλίας. Ο Ντέιβιντ Κάμερον, οι πρίγκιπες Χάρι και Γουίλιαμ, αλλά και ο αρχιεπίσκοπος του Καντερμπούρι, Τζάστιν Γουέλμπι, υπήρξαν μεταξύ πολλών άλλων μαθητές του διάσημου αυτού κολλεγίου.
Ακολούθησαν οι πανεπιστημιακές του σπουδές στο Balliol College της Οξφόρδης, της οποίας απόφοιτοι κατέλαβαν επίσης πλειστάκις τον πρωθυπουργικό θώκο. Ανάμεσα τους η Θάτσερ, ο Ντέιβιντ Κάμερον, η Τερέζα Μέι, αλλά και ο Τόνι Μπλερ και ο Χάρολντ Γουίλσον παλαιότερα.
Δεσμούς σφυρηλάτησε και ως μέλος της αριστοκρατικής αδελφότητας “Old Etonias”, περιβόητης για τα σνόμπ και κακομαθημένα μέλη της. Υπήρξε επίσης εκλεγμένος πρόεδρος της Ενωσης φοιτητών της Οξφόρδης και μάλιστα με την ιδιότητα του αυτή είχε συναντήσει το 1986 την αείμνηστη -υπουργό Πολιτισμού τότε- Μελίνα Μερκούρη. Καλός γνώστης της Αρχαίας Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας αποφοίτησε το 1987 και βρήκε αμέσως δουλειά στην εφημερίδα “The Times”, από την οποία όμως αποπέμφθηκε κακήν κακώς λίγους μήνες μετά, εξαιτίας μιας ανακριβέστατης ιστορίας της κλειδαρότρυπας, που αφορούσε στον βασιλιά Εδουάρδο Β’, την οποία ο Μπόρις είχε κατασκευάσει με σκοπό τον φθηνό εντυπωσιασμό – σκανδαλισμό των αναγνωστών.
Το 1990 ωστόσο καταφέρνει να διοριστεί ως ανταποκριτής της εφημερίδας “The Daily Telegraph” στις Βρυξέλλες. Αδίστακτος εντυπωσιοθήρας, γράφει πύρινα άρθρα το 1992 εναντίον των σχεδίων του Ζακ Ντελόρ για την Ευρώπη. Οι υφιστάμενοι του στο γραφείο των Βρυξελλών έχουν να λένε για τη μεγαλομανία του και τον καιροσκοπισμό του. Μάλιστα η στενή συνεργάτης του στη βελγική πρωτεύουσα Sonia Purnell, στα βιβλία της “Just Boris: A Tale of Blond Ambition”, σημειώνει μεταξύ άλλων διόλου κολακευτικών σχολίων, ότι «απ’ όσα έγραφε δεν πίστευε λέξη».
Το 2001 ωστόσο εκλέγεται βουλευτής στη λονδρέζικη περιφέρεια του Henley και τον Μάιο του 2008 φιγουράρει ως ο πρώτος συντηρητικός δήμαρχος του Λονδίνου.
Το 2012 επανεκλέγεται, καίτοι τα δείγματα γραφής δεν ήταν άξια λόγου. Είναι βέβαιο όμως ότι από τότε γνώριζε καλά το επίπεδο των ψηφοφόρων και υπέτασσε την ουσία στο θόρυβο, στην εικόνα και την εντύπωση. Παλιοί του συμφοιτητές έχουν κατά καιρούς σχολιάσει με καυστική διάθεση, την ευκολία με την οποία άφησε για τις ανάγκες του εκλογικού του αγώνα την Rolls Royce για την μοτοσυκλέτα. Μ’ αυτά και με τούτα, το καλοκαίρι του 2016 διορίζεται υπουργός Εξωτερικών και τρία χρόνια αργότερα πρωθυπουργός.
Η εκλογή του ως πρωθυπουργός ήταν απότοκο εσωκομματικής διαδικασίας του Συντηρητικού κόμματος, στην οποία συμμετείχαν 160.000 μέλη. Σημαία του, το Brexit με κάθε τρόπο και με κάθε κόστος. Υποστηρίζει σθεναρά την έξοδο ακόμα και χωρίς συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ενωση, παρά το γεγονός ότι οι εξαγωγές του Ηνωμένου Βασιλείου προς την Ευρωπαϊκή Ενωση υπερβαίνουν αισθητά το 10% του ΑΕΠ, ενώ αυτές της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς τη Μεγάλη Βρετανία αγγίζουν μόλις το 2,5%. Ως εκ τούτου μια τέτοια εξέλιξη θα είναι σίγουρα τετραπλά επιζήμια για την οικονομία του μεγάλου νησιού. Οι νηφάλιες δε φωνές όμως των ορθολογιστών ουδόλως πτοούν τον κυνικό Μπόρις, που στην προαναφερθείσα εσωκομματική διαδικασία του Συντηρητικού Κόμματος επικράτησε λαμβάνοντας 92.153 ψήφους, δηλαδή το 0,5 % περίπου του εκλογικού σώματος της χώρας…
Στους κόλπους των Τόρις επικρατεί πλέον η ισοπεδωτική αυτοαναφορικότητα του Τζόνσον και ο υφολογικός Αρλεκινισμός του.
Ωστόσο όχι χωρίς αντιδράσεις και κλυδωνισμούς. Ο μικρότερος αδερφός του Τζο Τζόνσον, 47 ετών με πολύ καλές σπουδές σε Ήτον και Οξφόρδη, γαλλομαθής με θητεία τα τελευταία εννέα χρόνια σε κυβερνητικές θέσεις, οπαδός του Remain, παραιτήθηκε ήδη από υπουργός Επιχειρήσεων, Ενέργειας και Βιομηχανικής Στρατηγικής αλλά και από την βουλευτική του έδρα, διαφωνώντας ανοιχτά με τους πολιτικούς χειρισμούς του Μπόρις.
Ανάλογη είναι και η στάση της αδερφής του Ράσελ, 53 ετών, διευθύντριας στο παρελθόν του αριστοκρατικού περιοδικού “The Lady” και συγγραφέως, που εγκατέλειψε τους Τόρις και κατέβηκε υποψήφια στις Ευρωεκλογές με το νεοσύστατο φιλελεύθερο κόμμα Change UK.
Η σταδιακή αποδρομή επί των ημερών του Τζόνσον κάθε ίχνους συναίνεσης εντός του Κοινοβουλίου, οδήγησε στις αρχές του Σεπτεμβρίου στην άρνηση 21 βουλευτών του Συντηρητικού Κόμματος να στηρίξουν τις επιλογές της Ντάουνιγκ Στριτ και ακολούθως στη διαγραφή τους. Στους πρώτους δύο μήνες της πρωθυπουργίας του ο σημερινός ηγέτης των Τόρις, έχασε ήδη έξι μείζονος σημασίας ψηφοφορίες, γεγονός πρωτοφανές στα κοινοβουλευτικά χρονικά του νησιού.
Η προσπάθειά του να κλείσει για πέντε εβδομάδες το Κοινοβούλιο αναστέλλοντας τη λειτουργία του, μεθόδευση που προξένησε πολιτικό σάλο, κολαφίστηκε τελικά από το ενδεκαμελές Ανώτατο Βρετανικό Δικαστήριο. Η πρόεδρος του λαίδη Μπρέντα Χέιλ έδωσε στη δημοσιότητα στις 24-9-2019, την ομόφωνη ιστορική απόφαση των ανωτάτων λόρδων δικαστών που έκριναν άκυρη την απόφαση του Βρετανού Πρωθυπουργού.
Η διαρροή αξιοπιστίας του Τζόνσον και η γενικότερη καθημερινή αποδόμησή του σε μια βαθειά διχασμένη πλέον βρετανική κοινωνία, μόνο κλίμα αισιοδοξίας δεν δημιουργούν. Τώρα πια οι συνεδριάσεις του Κοινοβουλίου και ο πομπώδης πρόεδρος του Τζον Μπέρκοου, απασχολούν εξίσου πολιτικούς σχολιαστές και γελοιογράφους. Και μπορεί τα αγγλικά λαϊκά ταμπλόιντ να ασχολούνται περισσότερο με τα δύο εξώγαμα τέκνα του πρωθυπουργού, με τις ερωμένες του και τις εκκεντρικότητες του, όμως στη Σκωτία και την Ιρλανδία, το καθημερινό θέμα συζήτησης είναι οι συνέπειες ενός Brexit και πολύ περισσότερο ενός άτακτου, μιας εξόδου δηλαδή χωρίς συμφωνία με την Ευρώπη. Παρ’ όλα αυτά, η ακραία λαϊκιστική ρητορική, όχι μόνο του Brexit Party του Νάιτζελ Φάρατζ, που σε μία πενταετία (2010-2015 ) τριπλασίασε την εκλογική του επιρροή, αλλά κυρίως του Μπόρις Τζόνσον, που σέρνει τώρα πια πρώτος τον χορό των Ευρωσκεπτικιστών, ελαχιστοποιούν δυστυχώς τις ελπίδες για αναστοχασμό. Είναι προφανές βέβαια ότι η γραφειοκρατία των Βρυξελλών και οι μυωπικές νεοφιλελεύθερες οικονομικές επιλογές της Ε.Ε., κάθε άλλο παρά άμοιρες ευθυνών είναι. Στην περίπτωση όμως της Βρετανίας ο λαϊκιστικός λόγος στοχεύει ύπουλα σε μεγαλοϊδεατισμούς και υπαινίσσεται παλιά αποικιοκρατικά μεγαλεία. Κανένα ουσιαστικό, κανένα πειστικό επιχείρημα δεν αρθρώθηκε μέχρι σήμερα. Απόλυτη απουσία ορθού λόγου.
Στις 17 και 18 Οκτωβρίου, σε μία καθοριστική Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής θα κριθούν πολλά για το μέλλον όχι μόνο της Βρετανίας αλλά και του ίδιου του ευρωπαϊκού ονείρου.
Ας ευχηθούμε να μην επιβεβαιωθεί για μία ακόμη φορά το απόφθεγμα του σύγχρονου Ιταλού φιλόσοφου Maurizio Ferraris, «Η βλακεία είναι το πεπρωμένο που μας την έχει στημένη στο τέλος της διαδρομής».