Κύριε διευθυντά,
η απάντηση είναι ναι, αν δεν ανατραπεί το νομοθετικό πλαίσιο, ειδικά το πρόσφατα ψηφισθέν από την παρούσα κυβέρνηση, που ιδιωτικοποιεί τις παραλίες, καταστρέφει το περιβάλλον, προωθεί την μονοπωλιακή τουριστική εκμετάλλευση, καταστρέφοντας τις μικρές και μεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις.
Το ερώτημα δεν είναι αν ο κάθε επενδυτής έχει αγαθές προθέσεις ή όχι. Αν θέλει να φτιάξει μια καλαίσθητη τουριστική επένδυση ή ένα τερατούργημα.
Βέβαια η ως τώρα στάση στα Φαλάσαρνα μόνο αγαθές προθέσεις και διάθεση για ήπια τουριστική ανάπτυξη δε δείχνει (όλο και μεγαλύτερος περιορισμός της ελεύθερης παραλίας προς όφελος των ενοικιαζόμενων ομπρελών, μηχανοκίνητα τετράτροχα που καταστρέφουν την παραλία και το γνωστό και προστατευόμενο «κρινάκι», μη τήρηση των νόμιμων ορίων στα θαλάσσια σπορ και άλλα πολλά που ήδη δυσφημούν τα Φαλάσαρνα ως μια παραλία ιδιαίτερου κάλους). Ούτε δείχνει τέτοια διάθεση το αρχικό σχέδιο της επένδυσης στα Φαλάσαρνα, που επιδιώκει να φτιάξει τουριστικό χωριό 800 κλινών, ενώ ο ήδη προβληματικός νόμος Χατζηδάκη ορίζει το όριο έως 150, σε περιοχές Natura.
Ωστόσο το κύριο δεν είναι τι θέλει ο επενδυτής. Το βασικό είναι ότι το κράτος δημιουργεί ένα νομοθετικό πλαίσιο που επιτρέπει κυριολεκτικά τα πάντα! Κι αν σκεφτούμε ότι στο σημερινό «σφιχτό» νομοθετικό πλαίσιο οι διάφοροι επενδυτές παρανομούν και καταπατούν, υποθέτουμε πως θα δράσουν σε ένα πιο ελαστικό.
2+1 είναι οι βασικές νομοθετικές αλλαγές, μείζονος σημασίας, που έγιναν τα τελευταία 2 χρόνια. Η τελευταία ημιτελής και σε εκκρεμότητα.
Το 2020 απλοποιήθηκε (με διάταξη) η απλή παραχώρηση, με κοινή υπουργική απόφαση που υπέγραψαν οι Υπουργοί Θεοδωρικάκος, Χατζηδάκης, Βεσυρόπουλος). Στην απόφαση προβλεπόταν η προσκόμιση μόνο των απαραίτητων δικαιολογητικών, προκειμένου να υπογραφούν και να προχωρήσουν οι συμβάσεις παραχώρησης για την εκμετάλλευση παραλιών. Στη συνέχεια, μια από τις πιο πρόσφατες διατάξεις (στο νόμο 4916-2022 του Εκσυγχρονισμού του πλαισίου λειτουργίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, για τον αιγιαλό και την παραλία) αναφέρει ότι “μέχρι τις 31.10.2022, στα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια-διαμερίσματα που είναι όμορα προς τον αιγιαλό και την παραλία και τα οποία λειτουργούν νόμιμα-, μπορεί να παραχωρείται με αντάλλαγμα η απλή χρήση αιγιαλού, παραλίας, χωρίς δημοπρασία”. Πρακτικά, όποιος έχει τη γη πάνω από την παραλία, αποκτά de facto δικαίωμα στην εμπορική εκμετάλλευση της παραλίας. Αυτό εξηγεί το γιατί η οικογένεια Τσατσαρωνάκη αγόρασε τις συγκεκριμένες εκτάσεις σε Φαλάσαρνα και Λαφονήσι.
Ως εδώ μικρό το κακό, μπορεί να πει κάποιος, σε σχέση με την κακοποίηση των συγκεκριμένων παραλιών και τις παρανομίες που ήδη γίνονται.
Το Δεκέμβριο του 2021, πριν λίγους μήνες δηλαδή, ψηφίστηκε ο νόμος Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις.
Το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, που συγκροτείται από δικαστές του Συμβουλίου Επικρατείας και καθηγητές χωροταξίας, περιβάλλοντος κ.α., τοποθετήθηκε εξ αρχής με σαφήνεια.
«Το προτεινόμενο νομοσχέδιο δίνει τη χαριστική βολή στη μακροχρόνια κακοποίηση των ακτών της χώρας. Έχουν προηγηθεί αμέτρητες καταπατήσεις, αυθαίρετες ανοικοδομήσεις, χαριστικές παραχωρήσεις και πλήθος διατάξεων που ροκανίζουν αποσπασματικά τα παράκτια οικοσυστήματα… Ο νομοθέτης δηλώνει, απερίφραστα πλέον, ότι ο αιγιαλός, η παραλία και η θάλασσα παύουν να είναι οικοσυστήματα και κοινόχρηστα δημόσια αγαθά. Παύουν να υπόκεινται στους φυσικούς νόμους που αναγνωρίζει η επιστήμη και στους νομικούς περιορισμούς που επιβάλλονται από τη διεθνή νομοθεσία και δεσμεύουν τη χώρα. Παύουν να ανήκουν σε όλους. Τέλος η ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών σε θάλασσες και ακτές και η απόλαυσή τους σύμφωνα με τον προορισμό τους…
Ο επενδυτής θα εξασφαλίζει ειδικό κατά παρέκκλιση προνομιακό καθεστώς που θα προτείνει ο ίδιος και θα εγκρίνεται με συνοπτικές ad hoc διαδικασίες (ευτυχώς πάντως προβλέπεται επταήμερη διαβούλευση!!!). Τα ειδικά αυτά πολεοδομικά καθεστώτα θα απαλλάσσουν το εκάστοτε επενδυτικό σχέδιο από τους χωροταξικούς, πολεοδομικούς και περιβαλλοντικούς περιορισμούς που ισχύουν για τους κοινούς θνητούς… Τα καθεστώτα αυτά θα επιτρέπονται παντού, ακόμα και σε περιοχές Natura, χωρίς να απαιτείται η συμβατότητά τους με τα διαχειριστικά σχέδια και τις ανάγκες ειδικής προστασίας των περιοχών αυτών. Η ειδική και κατά παρέκκλιση διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης που θεσπίζει το επίμαχο νομοσχέδιο αποτελεί διακωμώδηση του Συντάγματος, της ενωσιακής νομοθεσίας και της πάγιας νομολογίας του ΣτΕ.
Όσο για την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στις ακτές και τη θάλασσα, το άρθρο 5 του νομοσχεδίου είναι σαφές. Αν ενοχλείται ο επενδυτής, η καθ’ οιονδήποτε τρόπο χρήση από τρίτους απαγορεύεται.»
Το παραπάνω νομοθετικό πλαίσιο επιχείρησε να αξιοποιήσει πρόσφατα στην Ίο επενδυτής για να καταστρέψει ουσιαστικά και να ιδιωτικοποιήσει 3 παραλίες ιδιαίτερου φυσικού κάλους. Για το ιστορικό της υπόθεσης δείτε σχετικά την ιστοσελίδα https://save-ios.gr/.
Το παραπάνω εκτεταμένο απόσπασμα της ανακοίνωσης των δικαστών και των καθηγητών (εδώ ολόκληρη η ανακοίνωση https://www.environ-sustain.gr/index.php/%CE%AC%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%B1/59-symmetoxh-tou-epimelithriou-paraktia-zoni), εξηγεί ίσως γιατί η επενδύτρια αισθάνεται άνεση και προτείνει ένα φαραωνικό αναπτυξιακό σχέδιο που αντιτίθεται σε κάθε περιβαλλοντική νομοθεσία γύρω από τις περιοχές Natura.
Βέβαια για να ισχύσει κάτι τέτοιο θα πρέπει οι εν λόγω επενδύσεις να ενταχθούν στο νόμο για τις στρατηγικές επενδύσεις, πράγμα που δεν το γνωρίζουμε ακόμη. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι στο ακριβό τουριστικό προϊόν που πουλάει π.χ. το beach bar του επενδυτή στα Φαλάσαρνα (300 € ένα ξύλινο σκίαστρο με τις απαραίτητες σαμπάνιες, κρασιά κ.ο.κ.), το κοινό που στήνει μπροστά την ομπρέλα του είναι… ενοχλητικό και είναι σίγουρο ότι ο επενδυτής θα κάνει ό,τι μπορεί να το διώξει! Είναι σαφές ότι σε ένα κατάλυμα 5 αστέρων, που πιάνει όλη την κεντρική παραλία, ο πελάτης δε θα είναι ικανοποιημένος αν μοιράζεται την παραλία μαζί με εκατοντάδες ή και χιλιάδες άλλους… κοινούς θνητούς. Και το πρόβλημα είναι ότι το πρόσφατο νομικό οπλοστάσιο δίνει μια σειρά όπλα στον ξενοδόχο να πετάξει τους τελευταίους έξω από την παραλία, αν το κρίνει.
Τέλος τον Ιούλιο η κυβέρνηση στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Διατάξεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και την προστασία του περιβάλλοντος, επείγουσες δασικές, χωροταξικές και πολεοδομικές διατάξεις, θέσπιση πλαισίου για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και ζητήματα κυκλικής οικονομίας», επιχείρησε να περάσει διάταξη όπου, αφαιρούνταν κάθε εμπόδιο στις περιοχές Natura και μπορούσαν να γίνουν από ανεμογεννήτριες έως ξενοδοχεία και… πετρελαιοπηγές!!! σύμφωνα την κα Μαρία Καραμανώφ, πρώην Αντιπρόεδρο του ΣτΕ και πρόεδρο στο Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης «Το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιτυγχάνει το ακατόρθωτο. Συνδυάζει την πλήρη εξουδετέρωση των ήδη ανεπαρκών περιορισμών για τη διαφύλαξη των περιοχών απόλυτης προστασίας της φύσης, Natura, ζωνών διαχείρισης ειδών και οικοτόπων κ.λπ., με την απαξίωση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης και την κατάφωρη παραβίαση της ενωσιακής νομοθεσίας αλλά και των συνταγματικών διατάξεων για την προστασία του περιβάλλοντος και τις αρμοδιότητες της Δημόσιας Διοίκησης (άρθρα 24 και 26).»
Μετά από αντιδράσεις οργανώσεων, δικαστών, νομικών, καθηγητών το συγκεκριμένο άρθρο αποσύρθηκε προσωρινά, αλλά όπως δήλωσε ο κ. Σκρέκας θα το επαναφέρει άμεσα με κάποιες τροποποιήσεις.
Επομένως, μέσα σε μόλις δύο χρόνια δημιουργείται ένα νέο νομικό πλαίσιο όπου περιοχές και παραλίες ειδικού κάλους, όπως το Λαφονήσι και τα Φαλάσαρνα, μπορούν να χτιστούν, να κλειστούν, να εμπορευματοποιηθούν πολύ περισσότερο, σε σχέση με τα όσα απαράδεκτα συμβαίνουν σήμερα, από άποψης υπερτουριστικοποίησης, ακόμα και να ιδιωτικοποιηθούν για να τις χαίρονται λίγοι και πλούσιοι! Η ειρωνεία είναι ότι μια τέτοια εξέλιξη θα έρθει και ως απάντηση στον προβληματισμό «ότι χρειάζεται έλεγχος στον αριθμό επισκεπτών για να προστατευθούν αυτές οι περιοχές»… Το ότι αυτό αποτελεί βασικό επιχείρημα των επενδυτών, προσβάλλει τη νοημοσύνη μας και πραγματικά επιχειρεί να πουλήσει καθρεφτάκια σε ιθαγενείς!
Τα κυβερνητικά στελέχη επιχειρούν να εμφανίσουν όσους αντιδρούν σε αυτό το σχέδιο, σαν ανθρώπους των σπηλαίων, εχθρούς της ανάπτυξης, βολεμένους οικολόγους του Κολωνακίου. Η αλήθεια είναι ότι σε αυτό το πλιάτσικο που επιχειρείται αντιδρούν όλο και περισσότερο παράγοντες, σίγουρα όχι εχθρικοί στην κυβέρνηση. Όπως οι πανεπιστημιακοί Καλύβας και Βερεμής, δημοσιογράφοι όπως ο Τσίμας, στελέχη της ΝΔ όπως ο Παλαιοκρασσάς και ο βουλευτής Μαρκουλάκης, έως ακραίοι νεοφιλελεύθεροι όπως η Μιράντα Ξαφά (για περισσότερα δες εδώ https://www.iosefimerida.gr/2021/03/04/%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B2%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9/)! Μόνο ο κ. Γεωργιάδης έχει μείνει να ωρύεται στα τηλεοπτικά πάνελ «είστε με την ανάπτυξη, ναι ή όχι;». Και οι ντόπιοι, στα Χανιά και την Κίσσαμο, θαυμαστές του.
Τα παραπάνω πρέπει να τα γνωρίζει η κοινωνία των Χανίων και να υπάρξει αναλυτική ενημέρωση με ημερίδες, εκδηλώσεις, αρθρογραφία. Χρειάζεται ένα ευρύτατο μέτωπο που θα ζητήσει να αποσυρθούν οι συγκεκριμένοι νόμοι, να σταματήσει η παρανομία και η κακοποίηση σε ακτές και παραλίες, να μπουν κανόνες με βάση την αρχή της αειφορίας. Δηλαδή την αρχή ότι πρέπει να παραδώσουμε στα παιδιά μας μια καλύτερη χώρα, από αυτήν που βρήκαμε. Και όχι συρματοπλέγματα στο Λαφονήσι, τον Μπάλο, τα Φαλάσαρνα.
Μητρόπουλος Δημήτρης,
καθηγητής Πληροφορικής, καταγόμενος
από τον Πλάτανο Κισσάμου
