» Στόχος του η διδασκαλία της αναθεώρησης – παραχάραξης της Ιστορίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου
Κύριε διευθυντά,
“Μνήμες από την Κατοχή στην Ελλάδα”: Πρόγραμμα με αυτόν τον τίτλο εμφανίστηκε τελευταία, για τη διδασκαλία στα σχολεία της Ιστορίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της ναζιστικής κατοχής. Πρόκειται για πρόγραμμα που προέρχεται από το γερμανικό ΥΠΕΞ και σε συμφωνία με διάφορα ιδρύματα και καθηγητές στην Ελλάδα, όπως ο καθηγητής Άγγελος Παληκίδης, που έχει επεξεργαστεί και τον «Οδηγό για τους Εκπαιδευτικούς», ένα σύγγραμμα για τη μεθοδολογία διδασκαλίας της Ιστορίας στα σχολεία. Ο Α. Παληκίδης είναι επίκουρος καθηγητής Διδακτικής της Ιστορίας, μέλος της επιστημονικής Επιτροπής Προγράμματος Σπουδών Ιστορίας για την Υποχρεωτική Εκπαίδευση και εμπειρογνώμονας του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη διδασκαλία της Ιστορίας.
Μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος, για το οποίο διατίθενται πάνω από 1 εκατομμύριο ευρώ, επιχειρείται μια νέα προσέγγιση της Ιστορίας, στη βάση προσωπικών προφορικών μαρτυριών πολλών απόψεων επί του θέματος. Στην ουσία, επιχειρείται η αναθεώρηση «δυσάρεστων» ιστορικών ντοκουμέντων, με άμβλυνση των ευθυνών της Γερμανίας για εκείνη την περίοδο.
Πρόκειται για προσπάθεια ενταγμένη στην επιχείρηση ξαναγραψίματος της Ιστορίας, γιατί στόχος είναι η αλλοίωση της ιστορικής μνήμης και συνείδησης εκπαιδευτικών και μαθητών, οι οποίοι καλούνται να κατανοήσουν τάχα και την «άλλη πλευρά», δηλαδή τους ναζί κατακτητές.
Στόχος του προγράμματος η λήθη μέσα από την αναθεώρηση της Ιστορίας
Είναι ανάγκη οι μαθητές να διδάσκονται την πραγματική Ιστορία, μέσα από την οποία αναδεικνύεται ο εγκληματικός χαρακτήρας του ναζισμού και του πολέμου. «Να διδάσκονται την Ιστορία που έγραψε ο λαός μας με το αίμα του για να απελευθερωθεί η πατρίδα μας από τους ναζί κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους».
Το πρόγραμμα αυτό χρηματοδοτείται από το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας, το ίδρυμα “Σταύρος Νιάρχος”, το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και το γερμανικό ίδρυμα “Μνήμη, Ευθύνη και Μέλλον”, σε συνεργασία με το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Έτσι, οι μαθητές καλούνται «να προσεγγίσουν την Ιστορία της Κατοχής αποκλειστικά και μόνο μέσα από τις αναμνήσεις ηλικιωμένων ανθρώπων, που ήταν παιδιά ή έφηβοι στην περίοδο της Κατοχής, οι οποίοι μετά από 70 και πάνω χρόνια καλούνται να περιγράψουν τα ιστορικά γεγονότα, αποκλείοντας ιστορικά τεκμήρια και ντοκουμέντα. Διότι λένε ότι αυτά δεν έχουν ζωντάνια και δεν μπορούν να έλξουν τους μαθητές στη μελέτη της Ιστορίας.
Αυτή η μέθοδος προσέγγισης της Ιστορίας είναι αντιεπιστημονική. Ο ιστορικός, απαλλαγμένος από άλλα ιστορικά τεκμήρια, διαλέγει τα κομμάτια των μαρτυριών που εκείνος εκτιμά. Σε μια τέτοια περίπτωση παύει να είναι ιστορικός, δεν διδάσκει αντικειμενικά την Ιστορία.
Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι οι αναμνήσεις θα περιγράφονται με βάση και τη μετέπειτα εμπειρία, την πολιτική τοποθέτηση, τη γενικότερη στάση ζωής του καθενός, γι’ αυτό και η προσωπική μνήμη διακατέχεται από υποκειμενικότητα και αποσπασματικότητα. Η καθεμία μαρτυρία είναι αδύνατο να γνωρίζει πώς τα επιμέρους γεγονότα εντάσσονται στην ιστορική εξέλιξη της εποχής τους. Εξάλλου, οι μαρτυρίες θα γίνονται κατ’ επιλογή, συλλέγονται τώρα και κατευθύνονται από τους εμπνευστές του προγράμματος».
Οι μάρτυρες θα είναι «προσεκτικά επιλεγμένοι», «ώστε να αναδεικνύουν, όπως λένε, τις διαφορετικές όψεις ενός θέματος γι’ αυτό και επιλέγονται μαρτυρίες και των θυμάτων και των θυτών», ώστε τάχα οι μαθητές να κατανοήσουν και την «άλλη πλευρά», δηλαδή τους ναζιστές. «Αλλά όταν η ιστορική έρευνα δέχεται κάθε ατομική πράξη, αποκομμένη από το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο διαδραματίζεται, τότε οι μαρτυρίες αξιοποιούνται για να συσκοτίσουν την κοινωνική ιστορία», στο πλαίσιο αυτό «θα είναι αδύνατον οι μαθητές να προσεγγίσουν την ιστορική αλήθεια, να καταλήξουν σε ιστορικά διδάγματα, όταν ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος αποσπάται από τους ανταγωνισμούς των αστικών τάξεων των εμπόλεμων καπιταλιστικών κρατών για τη διανομή αγορών και σφαιρών επιρροής. Όταν ο φασισμός – ναζισμός αποσπάται από τα συμφέροντα της καπιταλιστικής εξουσίας στην Ιταλία και στη Γερμανία. Όταν οι μαθητές δεν μαθαίνουν ποιοι και γιατί πολέμησαν την τριπλή φασιστική κατοχή στην Ελλάδα».
Αναδεικνύει επίσης ότι υποβιβάζεται η μελέτη της Ιστορίας ως προς την ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων και δίνεται έμφαση σε προσωπικά κίνητρα και επιθυμίες, στοχεύοντας το πέρασμα της ιστορικής μνήμης του λαού στη λήθη.
Επίσης, «όπως ομολογούν οι εμπνευστές του προγράμματος, άλλα θα διδάσκονται οι μαθητές στη Γερμανία, άλλα στην Ελλάδα. Δηλαδή θα γίνεται προσαρμογή στα αντίστοιχα εκπαιδευτικά προγράμματα. Ενώ θα διδάσκονται δύο διαφορετικές ιστορικές αλήθειες, από το ίδιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, τολμούν να ισχυρίζονται ότι με αυτήν τη μέθοδο θα δημιουργούνται “οι προϋποθέσεις για ένα κοινό μέλλον των λαών”».
«Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Μνήμες Κατοχής στην Ελλάδα” είναι ένα ακόμα βήμα στην κλιμάκωση για την αναθεώρηση – παραχάραξη της Ιστορίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, των αντιστασιακών λαϊκών αγώνων, απαράμιλλου ηρωισμού και αυτοθυσίας ενάντια στον αιματοβαμμένο φασισμό, που τον γεννά και τον θρέφει το βάρβαρο καπιταλιστικό σύστημα.
Αυτήν τη φορά η παραχάραξη επιχειρείται να περάσει μέσα από τα σχολεία, με στόχο να μη συναντηθούν οι μαθητές με την ιστορική αλήθεια και τα διδάγματά της, την αναγκαιότητα οργάνωσης, αντίστασης και αντεπίθεσης του λαού στην πάλη κατά των αντιλαϊκών πολιτικών, μέχρι και την ανατροπή της εξουσίας των αστών, που τον εκμεταλλεύεται όλο και πιο άγρια, τον καταπιέζει και τον εξοντώνει με τους ληστρικούς, ιμπεριαλιστικούς πολέμους.
Προωθούν το μέλλον των κοινών συμφερόντων των αστικών τάξεων και όχι το κοινό μέλλον των λαών, όπως ισχυρίζονται. Η προώθηση των συμφερόντων του καπιταλισμού περνά μέσα από την επιχείρηση παραχάραξης της Ιστορίας, που ξεδιπλώνεται συστηματικά στα πλαίσια της ΕΕ και των θεσμών της.
Το κοινό μέλλον των λαών με καπιταλιστική εξουσία ήταν και θα είναι πάντα εφιαλτικό. Οι φρικαλεότητες, η βαρβαρότητα του καπιταλισμού δεν γίνεται να αποτραπούν χωρίς την ανατροπή του καπιταλισμού, και την επικράτηση ενός συστήματος που θα καταργεί την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο».
Σπύρος Δαράκης,
πρόεδρος της Μαρτυρικής Κοινότητας Μαλαθύρου
πρώην Δήμαρχος Μηθύμνης
μέλος του Δ.Σ. του Δικτύου Μαρτυρικών πόλεων & χωριών της Ελλάδας
(περιοδ. 1940-1945 Ελληνικά Ολοκαυτώματα)
Δεν γνωρίζω αυτό το πρόγραμμα, πήγαινα πάντως στην Γερμανία στο γερμανικό σχολείο, εκεί κάναμε όλα τα χρόνια πολύ αναλυτικό μάθημα σχετικά με την ναζιστική εποχή, αυτό το μάθημα μόνο φιλογερμανικό δεν ήταν. Μάθαμε πολλά για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, για την Δημοκρατία της Βαϊμάρης, για λαϊκισμό και την ψυχολογία της μάζας. Διαβάσαμε βιβλία που έγραψαν Εβραίοι επιζώντες των στρατόπεδων συγκεντρώσης και επισκεφτήκαμε κάποια από αυτά. Τα ντικιμεντέρ για τον πόλεμο που είδαμε ήταν γερμανικά, αμερικάνικα, ρώσικα, ισραϊλινά και άλλα. Όταν μεγάλωσα κατάλαβα πόσο αντικειμενικό ήταν το μάθημα και πόσο μου βοήθησε να καταλαβαίνω τον κόσμο. Επίσης μάθαμε πολλά για τα διάφορα πολιτικά συστήματα, και εδώ αναλυτικά και αντικειμενικά, με πληροφορίες από όλες τις οπτικές γωνίες και με έρευνα που είχαμε εντολή να κάνουμε μόνοι μας οι μαθητές. Πριν τις εθνικές εκλογές ο δάσκαλος μας έβαλε να ψηφίσουμε κόμμα, ανώνυμα βέβαια. Μετά μας μοίρασε τα προγράμματα των κομμάτων και κάναμε πολιτική συζήτηση με βάση αυτά τα προγράμματα. Μετά ψηφίζαμε ξανά. Το αποτέλεσμα ήταν αρκετά διαφορετικό από την πρώτη φορά. Αυτή είναι, με λίγα λόγια, η Παιδεία της σύγχρονης Γερμανίας.