Γέφυρες χτίζονται όταν γνωρίζουμε πού, πότε και πώς δημιουργούνται τα χάσματα.
Εμείς για παράδειγμα τι προσδοκίες έχουμε από το εκπαιδευτικό μας σύστημα; Θέλουμε να παρέχει γνώσεις και πληροφόρηση ώστε να μην έχουν ανάγκη τα παιδιά μας τα φροντιστήρια; Να βοηθήσει τα παιδιά προς την διανοητική τους ολοκλήρωση;
Να τα εφοδιάσει με δεξιότητες ώστε να μπορούν να αδράξουν ευκαιρίες σε ισότιμη βάση;
Να ενισχύει κοινωνικό-παιδαγωγικά τη συνοχή της οικογένειας και της κοινωνίας;
«Πολλά ζητάς!» θα αντικρούσει ο συνήγορος αντιρρησίας. Κι έχει δίκιο.
Αφορμή για το σημείωμα η ενημερωτική συνάντηση εκπαιδευτικών που οργανώσαμε την περασμένη εβδομάδα και μερικά περιστατικά που συνέβησαν σε σχολεία της περιοχής μας.
Στο σημερινό και στο επόμενο σημείωμα θα ανιχνεύσουμε τα σημεία που μπορούμε να στήσουμε γέφυρες Παιδαγωγικής.
Γονική αυτοψία
Οι γονείς είναι οι πρώτοι ειδικοί για να εντοπίσουν πού υπάρχουν χάσματα στη νοητική ανάπτυξη, την καλλιέργεια και στη μόρφωση των παιδιών τους.
Το πρώτο μέρος του αλφαβητικού κατάλογου με επιθυμητές θέσεις, στρατηγικές και δεξιότητες που ακολουθεί είναι ενδεικτικό.
Ας αναρωτηθεί κάθε γονιός.
Το 12χρονο παιδί μου έχει άραγε την δυνατότητα να:
• Ακούει προσεκτικά και να σημειώνει
• Αναγνωρίζει τα σημαντικά
• Αναδιοργανώνει την ύλη
• Αναθεωρεί τις απόψεις ή τις ιδέες του
• Ανακαλύπτει κενά στα κείμενα
• Αναλαμβάνει ευθύνες
• Ανταποκρίνεται στις προκλήσεις
• Αντιπαραθέτει επιχειρήματα
• Αποδέχεται συστάσεις – συμβουλές
• Βρίσκει ευχαρίστηση στο να βοηθά
• Γενικεύει πληροφορίες
• Δείχνει ευαισθησία σε κοινωνικά θέματα
• Διαλέγει στρατηγικές μάθησης
• Διασκευάζει κείμενα
• Διαφοροποιείται από τη μάζα
• Δικαιολογεί αποφάσεις
• Δίνει έμφαση στα πρωτεύοντα
• Εκδηλώνεται δημόσια
• Εκτιμά τις συνθήκες
• Ενεργεί αυτόβουλα
• Εντοπίζει αδυναμίες
• Επηρεάζει αποτελεσματικά
• Επιλέγει πότε να παρέμβει
• Επιλύει προβλήματα
• Ερμηνεύει κώδικες συμπεριφοράς
Όχι, δεν μπορεί ένα 12χρόνο παιδί να έχει τόσο πλούσια δέσμη δεξιοτήτων. Δεν έχουμε τέτοιες αυταπάτες. Μπορούμε όμως να γραδάρουμε τις δυνατότητές μας που μπορούμε να κάνουμε παρέμβαση. Που μπορεί να κτίσουμε γέφυρες και το σπουδαιότερο ποιοι θα αναλάβουν να τις κτίσουν για λογαριασμό μας, αν εμείς δυσκολευόμαστε.
Πρωτοπόροι γεφυροποιοί της γενιάς των… ΗΝΤΑ
Αναρωτιέμαι μήπως είναι καιρός κάποιοι της γενιάς των -ήντα που αποφάσισαν να αράξουν στις καφετέριες να αναλάβουν δράση; Μήπως υπάρχουν ανάμεσα μας προσωπικότητες καταρτισμένες που μπορούν να αναγνωρίσουν ποιες είναι οι κοινωνικές προσδοκίες για τη νέα γενιά;
Μήπως έχουμε εδώ στα Χανιά ασπρομάλληδες με πολιτισμικό, επαγγελματικό ή παιδαγωγικό κεφάλαιο που μπορούν να μεταδώσουν εμπειρίες ζωής στις αναπτυσσόμενες γενιές;
Μήπως ήλθε η ώρα να πρωτοπορήσουμε στην εκμετάλλευση ενός πνευματικού κεφαλαίου που αργεί και χάνεται;
Ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν σε ατομικό, σε επίπεδο γειτονιάς και σε επίπεδο Δήμου.
Εκπαιδευτικοί πρωτοπόροι γεφυροποιοί
Αν με ρωτήσετε «Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που πρωτοπορούν και γεφυρώνουν αντιλήψεις;» Η απάντηση είναι καταφατική.
Είναι αυτοί που εφαρμόζουν ένα σύγχρονο μοντέλο οργάνωσης ενός σχολείου που λειτουργεί με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
1. Η διαφοροποιημένη διδασκαλία οργανώνεται σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες των μαθητών και των τοπικών συνθηκών.
2. Η οργάνωση του μαθήματος προσανατολίζεται στην ανάπτυξη σχέσεων, επαφών και στις επιδόσεις.
3. Υποστηρίζονται οι αδύνατοι μαθητές, αυτοί που δεν έχουν εκπαιδευθεί σε δεξιότητες.
4. Διασφαλίζεται η ανθρωπιστική διάσταση του σχολείου με σεβασμό στον πολιτισμό και στις μορφές επικοινωνίας και επαφής μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών.
5. Διασφαλίζονται η πειθαρχία και η ελευθερία, η δράση και οι πρωτοβουλίες.
6. Όλα τα παραπάνω συμφωνούνται μεταξύ εκπαιδευτικών, γονέων και μαθητών.
Αυτό το συνεργατικό συμμετοχικό μοντέλο οργάνωσης ενός σχολείου (Κοσσυβάκη Φ., 2006) φαίνεται ουτοπικό στην ολότητά του.
Δεν μπορούμε όμως παρά να παραδεχθούμε ότι είναι δυναμικό και εκ της φύσης του δεν θα παρουσιάζει κενά, στασιμότητα ή πισωγυρίσματα.
Κι εμείς τι κάνουμε;
Υποστηρίζουμε θερμά τους και τις εκπαιδευτικούς που το εφαρμόζουν.
Γιατί το ζητούμενο δεν είναι να έχουμε ένα σχολείο που επαίρεται ότι έχει κάποιους (προσωρινά) άριστους.
Το ζητούμενο είναι το σχολείο μας να είναι αποτελεσματικό στη μείωση των πολλαπλών διαφορών προς τα πάνω.
Συμπερασματικά
Χρειαζόμαστε εθελοντές γεφυροποιούς επειγόντως σε τοπικό και σε εθνικό επίπεδο.
Ανεξάρτητα με τι προσαρμογές θα κάνει στην Εκπαίδευση -και πότε θα τις κάνει- το Υπουργείο Παιδείας.
Προσαρμογές που δεν είναι πρωτοφανέρωτες, αλλά αυτές που εφαρμόζονται εδώ και 10ετίες σε χώρες της Δύσης και της Ανατολής.
Χρειαζόμαστε εθελοντές γεφυροποιούς, τους ειδικούς της γενιάς των ΗΝΤΑ.
Είναι ανάγκη να δελεάσουμε περισσότερους μάχιμους εκπαιδευτικούς και να τους ανταμείψουμε ανάλογα.
Χρειαζόμαστε γεφυροποιούς οι οποίοι…
✓Θα εκπαιδεύουν νεαρούς μαθητές στην ανάπτυξη μιας σειράς δεξιοτήτων.
✓Θα μειώνουν τα χάσματα που υπάρχουν μέσα στην ίδια γενιά.
✓Θα στοχεύουν στην κατάκτηση του «ΠΑΝ ΠΑΝΤΕΣ ΠΑΝΤΟΣ» που σημαίνει Γνώση χωρίς όρια – Μάθηση για όλους.
Στο σημείωμα της επόμενης εβδομάδας θα αναφερθώ στη δυνατότητα σύγκλισης των σύγχρονων παιδαγωγικών θεωριών και στα αποτελέσματα που προκαλεί η αδυναμία μας να τρέξουμε ισότιμα με άλλους λαούς.
Τα βιβλία του “Μαθαίνω εύκολα”, “Θυμάμαι εύκολα”, “Γνωστική ανάπτυξη” διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία ΚΥΒΟΣ και LIBRAIRIE.
