Να σταματήσουν οι πόλεμοι

Μέσα στις ευχές μας λέμε και το «να σταματήσουν οι πόλεμοι». Πώς όμως θα σταματήσουν;
Oι πόλεμοι δεν μπορούν να σταματήσουν. Ο πόλεμος είναι το αποτέλεσμα της σκλαβιάς που μέσα σ’ αυτήν ζουν οι άνθρωποι. Φταίνε οι άνθρωποι, φταίνε άλλες συνθήκες;
Κατ’ αρχήν ο πόλεμος οφείλεται σε κοσμικές δυνάμεις και σε πλανητικές επιδράσεις, όσο παράξενο κι αν ακούγεται κάτι τέτοιο. Το πρόβλημα όμως είναι ότι δεν υπάρχει καμμία αντίδραση από την πλευρά του ανθρώπου. Δεν υπάρχει αντίσταση, δεν υπάρχει δυνατότητα να κάνουν κάτι διότι οι άνθρωποι είναι σκλάβοι. Αν ήταν άνθρωποι ικανοί να ενεργούν θα ήταν σε θέση ν’ αντισταθούν σ’ αυτές τις επιδράσεις και να αποφύγουν τον αλληλοσπαραγμό.
Αυτοί που αντιπαθούν τον πόλεμο προσπαθούν να επηρεάσουν τους άλλους σχεδόν από τότε που δημιουργήθηκε ο κόσμος. Κι όμως έγιναν και δύο τεράστιοι πόλεμοι τον προηγούμενο αιώνα. Λιγοστεύουν οι πόλεμοι; Μάλλον πληθαίνουν και ποιος μπορεί να τους σταματήσει;
Οι θεωρίες για παγκόσμια ειρήνη, τα συνέδρια και οι παρόμοιες προσπάθειες, διαπιστώνουμε, ότι είναι λόγια του αέρα για να αιτιολογήσουμε ότι τάχα προσπαθήσαμε. Είναι υποκρισία τους και σκέφτονται μόνο πώς θα αναγκάσουν τους άλλους να κάνουν αυτό που θέλουν.
Οι άνθρωποι δεν θέλουν να σκεφθούν πάνω στον εαυτό τους και ούτε φυσικά να κάνουν εσωτερική εργασία. Γι’ αυτό και όλες οι αρχαίες διδασκαλίες θέτουν ως πρώτη απαίτηση για την λύτρωση το γνώθι σ’ αυτόν. Η φράση αποδίδεται στον Σωκράτη, αλλά πολλές σχολές πολύ αρχαιότερες την χρησιμοποιούσαν.
Σήμερα οι άνθρωποι πολεμούν μεταξύ τους μόνιμα. Κι αν ακόμη υπήρχε μια ομάδα εναντίον του πολέμου, θα ερχόταν σε σύγκρουση πολύ εύκολα με όλους τους άλλους που θέλουν τον πόλεμο. Θα μιλούσαν για ειρήνη αλλά θα προσπαθούσαν να την επιβάλουν με την βία, με πόλεμο. Iσως θα πολεμούσαν και αυτούς που δεν θέλουν πόλεμο, αλλά θέλουν να το επιδιώξουν με διαφορετικό τρόπο.
Ο πόλεμος έχει αιτίες που μας είναι άγνωστες. Μερικές βρίσκονται μέσα στους ανθρώπους και άλλες έξω από αυτούς. Αυτές που βρίσκονται έξω από τους ανθρώπους δεν μπορούν να επηρεαστούν εύκολα, ενώ είναι πιο προσιτό ν’ αρχίσει κανείς από τον ίδιο τον άνθρωπο, από τον εαυτό του. Διότι πώς μπορεί να είναι κανείς ανεξάρτητος από εξωτερικές επιδράσεις, όταν είναι σκλάβος του ίδιου του τού εαυτού και του κάθε τι που τον περιβάλει;
Σκοπός του ανθρώπου πρέπει να είναι η ελευθερία, η λύτρωση, η απόκτηση έστω και λίγης συνείδησης. Δεν του μένει άλλος δρόμος αν θέλει να πάψει να είναι σκλάβος, τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά. Γι’ αυτό πρέπει να κερδίσει πρώτα την εσωτερική του ελευθερία. Χωρίς αυτογνωσία, χωρίς γνώση της λειτουργίας της μηχανής του, ο άνθρωπος δεν μπορεί να ελευθερωθεί και να κατευθύνει τον εαυτό του εκεί που θέλει.
Σήμερα, ακόμη και ο άνθρωπος με φιλοσοφικά κι επιστημονικά ενδιαφέροντα, δεν αντιλαμβάνεται ότι το «γνώθι σαυτόν» αναφέρεται στην ανάγκη της γνώσης της ανθρώπινης «μηχανής» συνολικά. Δεν αντιλαμβάνεται ότι όταν ο άνθρωπος ανακαλύψει μέσα του κάτι που δεν του αρέσει, δεν είναι σε θέση να το αλλάξει. Διότι άλλο πράγμα είναι η μελέτη και άλλο η αλλαγή.
Αλλο πράγμα είναι να παρατηρήσει ότι τα κέντρα της μηχανής του, νοητικό, συναισθηματικό, κινητικό, ένστικτο, λειτουργούν ανισόρροπα και άλλο να τα φέρει σε ισορροπία. Συνήθως το ένα μπερδεύεται μέσα σε άλλο και η ανθρώπινη μηχανή πελαγώνει.
Μόνο όταν καταφέρει ο άνθρωπος να γνωρίσει ολοκληρωτικά την λειτουργία του εαυτού του, θα μπορέσει να φέρει την ισορροπία μέσα και μετά την γαλήνη, την ελευθερία, για να φθάσει να θέλει και να μπορεί να σταματήσει τον πόλεμο μέσα του, γύρω του και παραπέρα.
Διαφορετικά απλά υποτάσσεται στα γεγονότα και με πάθος που δεν του ανήκει ρίχνεται στην μάχη του πολέμου, που κάποιος άλλος τον προγραμμάτισε.