Από την παιδική μου ηλικία δεν έχω καμιά χαρούμενη ανάμνηση. Δεν θέλω να πω ότι ποτέ, κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, δεν ένιωσα ευτυχία ή χαρά. Απλώς η οδύνη είναι ολοκληρωτική: ό,τι δεν προσαρμόζεται στο σύστημά της το εξαφανίζει.
Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ, θα μπορούσε να αναφωνεί ο Εντύ Μπελγκέλ, να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ, να τον αφήσουμε πίσω στο παρελθόν του, μαζί με το παρελθόν του, το οδυνηρό παρελθόν του. Τώρα είναι η ευκαιρία να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ, τώρα που υπάρχει απόσταση, τώρα που το παρελθόν μπορεί να λειτουργήσει ως εργαστήριο παρατήρησης. Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ, για να πάμε παρακάτω, Εντύ Μπελγκέλ.
Έπρεπε να φύγω.
Αλλά στην αρχή δεν σκέφτεται κανείς αυθόρμητα τη φυγή γιατί αγνοεί ότι υπάρχει ένα αλλού. Δεν ξέρεις καν ότι η φυγή είναι μια δυνατότητα. Προσπαθείς αρχικά να είσαι σαν τους άλλους, κι εγώ προσπάθησα να είμαι σαν όλο τον κόσμο.
Δεν ξέρεις καν ότι η φυγή είναι μια δυνατότητα. Ώσπου μια μέρα το ξέρεις. Δεν ξέρεις τι σε περιμένει εκεί. Δεν σε νοιάζει. Κάπου αλλού, όχι εδώ. Και τότε ο χρόνος αρχίζει να μετρά. Όχι με τη φυγή, αλλά με τη συνειδητοποίηση της δυνατότητας για φυγή. Και τότε η εικόνα αρχίζει να καθαρίζει. Δεν προσπαθείς να είσαι διαφορετικός. Είσαι διαφορετικός. Αρχικά προσπαθείς να είσαι σαν τους άλλους, και κάποια στιγμή έρχεσαι αντιμέτωπος με τον εαυτό σου, από τη λάθος πλευρά.
Έπρεπε να φύγω· η προσταγή αυτή αποτέλεσε τον πυρήνα ταύτισης, λίγο μετά τα μισά του βιβλίου. Τότε καθάρισε η βοή που απευθυνόταν προς την αφήγηση του Μπελγκέλ, φύγε, γιατί δεν φεύγεις, τι περιμένεις για να φύγεις; Από μακριά φαντάζει πάντα πιο εύκολο, ακόμα και έτσι όμως η βοή δεν έπαυε. Τότε μπόρεσα να χαλαρώσω συναισθηματικά και να ακούσω όσα είχε να αφηγηθεί ο Μπελγκέλ, μέχρι τότε ένας φαινομενικά αδικαιολόγητος θυμός με διακατείχε.
Το θέμα του βιβλίου του Εντουάρ Λουί πολυειπωμένο. Η τεχνική του άρτια αλλά όχι καινοτόμα. Δεν μοιάζει να στοχεύει το στομάχι σαν γροθιά. Και όμως το μυθιστόρημα του γεννημένου το 1992 Γάλλου συγγραφέα είναι ιδιαίτερο, γιατί έχει μία αλήθεια να διηγηθεί, όχι απαραίτητα μία πραγματική ή αυτοβιογραφική ιστορία, αλλά έχει την αλήθεια του σε μία εποχή πόλωσης ανάμεσα στην αποστείρωση και την πρόκληση.
Εκ των προτέρων δεν θα μπορούσα να έχω επιλέξει συνειδητά τη διαδοχή της ανάγνωσης· προηγήθηκε Το δωμάτιο του Τζοβάνι, ακολούθησε το Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ· μεταξύ των δύο βιβλίων μεσολαβεί πάνω από μισός αιώνας απόσταση, στην επαφή μου μαζί τους λίγες μόνο ώρες. Η καλή τύχη του αναγνώστη.