Σοβαρά ελλείμματα παρατηρούμε στα παιδιά αναφορικά με τις γνώσεις τους της καθημερινότητας, της λύσης απλών προβλημάτων και της αντίληψης του χώρου στον οποίο ζουν.
Κάθε Σεπτέμβριο οι εκπαιδευτικοί μας έρχονται αντιμέτωποι, αφενός με την ένδεια των μαθητών τους στις παραπάνω δεξιότητες και αφετέρου με την απουσία εμπειριών ζωής και ενδιαφερόντων των μαθητών τους.
Για τη δεύτερη κατηγορία ελλειμμάτων έγραψα στο σημείωμα της 1.7.2015 που είχε τίτλο “Τι βιογραφικό θα έχει το παιδί σας φτωχό ή ενδιαφέρον;”
Ανέφερα συγκεκριμένα ότι η έκθεση του παιδιού και του εφήβου σε πολλά ερεθίσματα μεγαλώνει την προίκα του και το εθίζει στο να την αυγατίζει σε όλη του τη ζωή. Διαφορετικά τι σόι δια βίου μαθητής θα είναι με στόχο να έχει εργασία σε κάθε περίοδο της ζωής του;
Περάσαμε ήδη το μεσοκαλόκαιρο κι η εναπομένουσα περίοδος διακοπών είναι κατάλληλη για συμμετοχή σε δραστηριότητες, κοινωνικοποίηση και εξερευνήσεις.
Όλα θα επιτρέψουν στο παιδί σας το Σεπτέμβριο να είναι σοφότερο σε εμπειρίες, ωριμότερο συναισθηματικά και κοινωνικά ενήμερο.
Σήμερα θα σας παρουσιάσω μερικές ιδέες για παιδιά που βαριούνται…
Παιχνίδια πόλης
Η προσκόλληση στις οθόνες για ώρες, κάθε μέρα των διακοπών, στερεί από τα παιδιά μας τη μοναδική ευκαιρία να ανακαλύψουν τον κόσμο μας. Αναφέρομαι στο δρόμο μας, στη γειτονιά και τη συνοικία μας. Βρείτε ευκαιρίες για να μάθουν τους δρόμους γύρω σας, τα σημεία ενδιαφέροντος και να προσανατολιστούν.
Να ανακαλύψουν τις συντομότερες, τις ασφαλέστερες, τις πιο επικίνδυνες διαδρομές από το σπίτι σας προς τους συνηθισμένους σας προορισμούς.
Περπατείστε μαζί τους για λίγο κάθε μέρα για να παρατηρήσετε νεοκλασικά, ετοιμόρροπα, προστατευόμενα, ή εγκαταλειμμένα κτήρια. Στο επόμενο στάδιο υπολογίσετε αποστάσεις, διαστάσεις και ύψη κτηρίων…
Μετά πιάσετε κουβέντα με γείτονες, μαγαζάτορες, πελάτες για να νοιώσουν μέλη του χώρου της γειτονιάς κι όχι περαστικοί.
Παρόμοιες δραστηριότητες σε απλούστερη μορφή ίσως είναι τα παιχνίδια που παίζουν οι εναπομείναντες ομάδες προσκόπων και οδηγών.
Αφού εξοικειωθούν με τη γειτονιά και τη συνοικία σας, περάστε στο επόμενο στάδιο…
Eνας χάρτης της γειτονιάς
Η αποτύπωση μιας γειτονιάς σε ένα φύλλο χαρτί Α3 ή Α4 δεν είναι τόσο απλή όσο φαντάζεστε. Η πρότασή μου είναι να αρχίσετε με την αποτύπωση του δωματίου του, του σπιτιού σας και του δρόμου σας πριν προχωρήσετε στη χαρτογράφηση της γειτονιάς σας.
Στην αρχή βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει να μετρά διαστάσεις και να τις αποτυπώνει στο χαρτί. Μη θεωρείτε δεδομένο ότι όλα τα παιδιά έχουν αυτό το ταλέντο. Ιδιαίτερη βοήθεια ίσως να χρειαστούν τα μικρά κορίτσια.
Στην επόμενη φάση, ας ασκηθεί να σχεδιάζει τα σύμβολα για τα δένδρα, τα σπίτια, τα καταστήματα, τα πάρκα, τους μονόδρομους, τα δημόσια κτήρια κ.ά.
Ενθαρρύνετε και επιβραβεύετε κάθε προσπάθεια του παιδιού σε αυτή τη φάση, επειδή ακριβώς η συμμετρία των σχημάτων δεν επιτυγχάνεται εύκολα.
Ένας καλός χαρτογράφος οφείλει να χωρίσει το χάρτη του σε ίσα τετράγωνα, όπως το σχήμα που παραθέτω, και να μπορεί να ορίσει το κάθε ένα χωριστά π.χ. 1Α, 2Γ, 4Β. Έτσι θα διευκολύνει όσους θέλουν να παίξουν ένα παιχνίδι παρατηρητικότητας ρωτώντας για παράδειγμα πόσα δένδρα υπάρχουν στο τετράγωνο 3Ε;
Θυμηθείτε, ο χρωματικός κώδικας του χάρτη του οφείλει να ακολουθεί την παλέτα της Φύσης.
Τέλος, υπερήφανοι για το χάρτη του να τον βάλετε στην πόρτα του ψυγείου σας.
Τα οφέλη
Αν με ρωτήσετε ποια είναι τα πραγματικά οφέλη του σχεδιασμού ενός χάρτη μιας γειτονιάς θα μπορούσα να σας αναφέρω την εμπειρία μου από την χαρτογράφηση των εκβολών ενός παραπόταμου στο Δέλτα του Νίγηρα πριν πολλές δεκαετίες.
Όπως και για τις σύγχρονες εφαρμογές των γεωγραφικών συστημάτων (βλέπε σημερινό συνέδριο στο Μ.Α.Ι.Χ.), η παροχή οδηγιών προσανατολισμού σε επισκέπτες, η ευκολότερη προσαρμογή…
Η ποιοτική βελτίωση της εικονοχωρικής δεξιότητας των παιδιών σε πραγματικές συνθήκες είναι απαραίτητη και σαν αντιστάθμισμα αυτής που αναπτύσσουν παίζοντας βιντεοπαιχνίδια σε κλειστούς χώρους.
Συμπερασματικά
Τα παιδιά που αναπτύσσουν την εικονοχωρική τους αντίληψη μαθαίνουν ευκολότερα, επειδή προσλαμβάνουν τη συνολική εικόνα. Ετσι εντοπίζουν σχέσεις, διαφορές, παραλείψεις, ατέλειες σε πολλαπλά επίπεδα. Και φυσικά είναι οι ιδανικοί για να βοηθούν τους συμμαθητές τους που χάνονται μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου.
Σήμερα ο εκπαιδευτικός δυσκολεύεται πραγματικά να εξατομικεύσει τη διδασκαλία του σε μια ομάδα παιδιών υποσιτισμένων από εμπειρίες.
Αυτά τα παιδιά γίνονται οι καλύτεροι βοηθοί του εκπαιδευτικού και μπορούν να εξελιχθούν σε άξιους ηγέτες. Ο λόγος;
Στοχοθετούν αποτελεσματικά, επειδή κάνουν ιδανική προβολή των σχεδίων τους στο μέλλον!
•Επικοινωνία polygnosi@gmail.com
• Πτυχ. Ψυχολογίας – Ανάπτυξης Παιδιού, Μ.Edu.,
συγγραφέας “Μαθαίνω εύκολα”, “Θυμάμαι εύκολα”,
“Μελετώ αποτελεσματικά”.
