Ήδη έχει προκληθεί σ’ όλο τον κόσµο και συναισθηµατική αναστάτωση από τον θάνατο του Αλεξέι Ναβάλνι µε διπλή πολιτική ανάγνωση. Πρώτον την ανυπαρξία ενός µετώπου εξωκοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης στη Ρωσία και δεύτερον την απουσία κάποιας διάδοχης κατάστασης στην παντοκρατορία του Πούτιν.
Ο Ναβάλνι, ο διασηµότερος αντικαθεστωτικός παράγοντας στη Ρωσία και αντιφρονών, αντίπαλος του Πούτιν, είχε το καλοκαίρι του 2020 δηλητηριαστεί µε “νευροτοξίνη”, ένα δηλητήριο, το “νευροτοξικό νόβιτσοκ”. ∆ιακοµίστηκε αεροπορικώς σε κωµατώδη κατάσταση στη Γερµανία, που διαθέτει τη φαρµακογνωσία, για να τον γλυτώσει. Μετά την αποθεραπεία του επέστρεψε στη Μόσχα, αλλά συνελήφθη, διότι είχε παραβιάσει τους όρους της αποφυλάκισης του. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 19 ετών και εστάλη σε κολαστήριο φυλακών στον Αρκτικό κύκλο. Η ∆ιεθνής Αµνηστία τον θεώρησε «κρατούµενο συνείδησης» και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον τίµησε για την ελευθερία της σκέψης του µε το “βραβείο Ζαχάρωφ”.
Απ’ τις αρχές του Κρεµλίνου ανακοινώθηκε στη 16/2/24 ο θάνατος του, ασαφής και θολός, υπό αξεκαθάριστες συνθήκες, που καθιστά τον Πούτιν πιο αδύναµο. Το πτώµα του δόθηκε µετά τετραηµέρου προς ταφή, στο οποίο ήταν εµφανείς µώλωπες στο σώµα και στο κεφάλι. Λέγεται ότι το Κρεµλίνο έχει αρνηθεί την ανάµειξή του και ότι έπαθε επιληπτική κρίση, έπεσε κάτω και χτυπιόταν. ∆ηµοσιογραφικές πληροφορίες φέρουν τη ∆υτική ∆ιπλωµατία να είχε ζητήσει, δύο ηµέρες πριν τον θάνατο του, από τον Πούτιν να ανταλλαγεί ο αξιωµατικός Κρασίκωφ, που εκτίει ποινή για φόνο στο Βερολίνο µε δύο Αµερικανούς κρατούµενους στη Ρωσία και τον Ναβάλνι.
Ο Ναβάλνι είχε συσπειρώσει γύρω του τους δυσαρεστηµένους µε τον Πούτιν που αναµένεται στις επόµενες προεδρικές εκλογές να µεθοδεύσει µια νέα εξαετή θητεία για πολλοστή φορά. Επικρίνοντας την επίθεση κατά της Ουκρανίας αναζητούσε µια λύση που να είναι αντίθετη µε την ηγεµονία του. Ήταν ένα σύµβολο κατά της δικτατορίας. Κατά την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζώρτζια Μελόνι, ο θάνατος του Ναβάλνι είναι ένα «θλιβερό γεγονός, µια λυπηρή σελίδα προειδοποίησης για τη διεθνή κοινότητα».
Ο Πούτιν θεωρούσε τον Ναβάλνι “µαριονέτα” της C.I.A., στόχος της οποίας ήταν η αποδυνάµωση της Ρωσίας, ώστε να γίνει πελατειακό κράτος των ∆υτικών. Για πολλούς δείχνει σηµεία βαρβαρότητας, που δεν θ’ αφήσει ήσυχους όσους πασχίζουν µια δηµοκρατική διακυβέρνηση στη ρωσική επικράτεια.
Μπορούµε να συσχετίσουµε τον Ναβάλνι µε τον Πριγκόζιν, ήρωα και αρχηγό των µισθοφόρων Wagner, που σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχηµα δύο µήνες µετά, αφότου ηγήθηκε ανταρσίας κατά του ρωσικού Υπ. Άµυνας κι έφτασε ως τη Μόσχα. Αµφότεροι µε ξεχωριστή φυσιογνωµία και δράση αντιτάχθηκαν δηµοσίως στις ιδιαιτερότητες του Πούτιν. Και οι δύο είναι νεκροί, όπως δε σχολιάζει ο Blooberg «είναι ένα ισχυρό µήνυµα στους Ρώσους και στον κόσµο».