Το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης θα ήθελε να ενημερώσει το κοινό σχετικά με μία σημαντική ιστορική δωρεά, που με τιμή παρέλαβε προσφάτως. Πρόκειται για το “ημερολόγιον των ἐπικρατούντων ἀνέμων καί συμβάντων ἐν τῄ περιφερεία τού Λιμεναρχείου Χανίων από 1ης Ἱανουαρίου 1899 ἀφ’ής ἀνέλαβον ὑπηρεσίαν ἣς Λιμενάρχης Χανίων” του Κεντρικού λιμενάρχου Γεωργίου Κουρκούτη, όπως και “Επίσημα Έγγραφα” του ιδίου, σε μορφή δεμένου βιβλίου. Τα μοναδικά αυτά αντικείμενα δωρήθηκαν από την εγγονή του λιμενάρχου Στέλλα Κουρκούτη – Lewisστο Ναυτικό Μουσείο και πρόκειται να συντηρηθούν, να μελετηθούν ιστορικά και να παρουσιαστούν σε κατάλληλο διαμορφωμένο χώρο. Στο ημερολόγιο περιγράφονται λεπτομερώς οι καθημερινές καιρικές συνθήκες κατά τα έτη 1899 έως 1914, αλλά ανάμεσα τους μπορεί κανείς να εντοπίσει και ενδιαφέρουσες μαρτυρίες σχετικές με την τοπική ιστορία των Χανίων και όχι μόνο, διατυπωμένες από τον Κεντρικό λιμενάρχη Γ. Κουρκούτη. Το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης, ξεκινά την προβολή μιας σειράς σημαντικών αποσπασμάτων του ημερολογίου και των εγγράφων, με σκοπό να διευκολύνει ανάγνωσή του από το κοινό και να παραθέσει πιθανές άγνωστες πτυχές της Ιστορίας που θα συμβάλλουν σημαντικά στην έρευνά της. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας λοιπόν, σήμερα παρατίθεται απόσπασμα από το ημερολόγιο, το οποίο περιγράφει την 1η Φεβρουαρίου του 1913:
Απόσπασμα από το ημερολόγιο του Γ. Κουρκούτη,
1η Φεβουαρίου 1913 «1η Φεβρουαρίου 1913, Ημέρα Παρασκευή, Άνεμος Βορέας. Με δύναμιν σχεδόν σφοδράν και με βροχήν εκ διαλειμμάτων με ψύχος δριμύ. Εις τας 9 π.μ. ήρχισε να ελαττούται. Εις τας 10 π.μ., μετέβην εις Σούδαν, όπως εκδώσω την πιστοποίησιν του Αγγλικού Πολεμικού “Diana”, οποίον ανεχώρησε εις ανοικτήν θάλασσαν. Ήτο δε το τελευταίον Πολεμικόν, όπερ περέμενεν εις Σούδαν. Επληροφορήθη δε παρά του διερμηνέως αυτού Αθανασίου… ότι ήθελεν αναχωρήσει την μεσημβρίαν και ότι κατεβίβασε τας 4 Ευρωπαϊκάς σημαίας εκ της νησίδος της Σούδας και την Τουρκικήν καθώς άμα τη αναχωρήσει κατεβίβασε και την Αγγλικήν εκ του Ναυστάθμου (όπερ και έγινε). Αμέσως επέστρεψα και μετέβην εις το Διοικητήριον και το ανεκοίνωσα εις το Γενικόν Διοικητήν κ. Στέφανον Δραγούμην, ο οποίος μοι είπε όπως μη το ανακοινώσω. Εις τη 1 μ.μ. μοί απέστειλε το αμάξι του και μετέβην εις Χαλέπα προς συνάντησίν του και με διέταξε να παραλάβω μία σημαία Ελληνικήν και ναύτας του Β.Ναυτικου όπως και χωροφύλακας και να σπεύσω εις τη νησίδα ν’ανυψώσω την Ελληνικήν σημαία και να εγκαταστήσω φρουράν. Παρέλαβον όθεν το δίοπον Αλέξανδρον Πρωτοψάλτην και τον πτυχιούχον Διονύσιον Μουσάκον και 4 χωροφύλακας και τον ανθυπασπιστήν Κωνσταντίνο Παπαδαντωνάκην και ανεχωρήσαμεν εκ Σούδας με την ατμάκατον των αδελφών Κοκολάκη και εις τα 4 μ.μ. ηξιώθημεν να αναρτήσωμεν την περιπόθητον Ελληνικήν Σημαίαν με τας κεκανονισμένας τιμάς. Τότε ενεθυμήθην ότι κατά το 1853 εις την αυτήν νησίδα είχον εξορίσει τον πατέρα μου, όπως μοι διηγήθη πολλάκις διά να τον κρεμάσουν, καθ’ότι είχε φορτώσει πυρίτιδα προς ετοιμασίαν πολέμου και συνελήφθη (σκεπτόμενος την στιγμήν ταύτην, ύστερα από 60 έτη, εγώ ο υιός του να αναρτήσω την Βασιλικήν Ελληνικήν σημαιαν εις Κρήτην), συνεκινήθην και ηυχαρίστησα επί τούτω τον Ύψιστον, διότι ηξιώθην να αναρτήσω την Εληνικήν σημαίαν εκεί που είχε οδηγήθη εις θάνατον διά την Πατρίδα του ο πατήρ μου. Σημειωτέον ότι τον πατέρα μου έσωσε τότε ο Χαμήτ Βέης του οποίου η οικογένεια έχει σώσει πολλούς Χριστιανούς κατά τους μαύρους της δουλείας χρόνους. Μετά ταύτα επανήλθομεν εις Σούδαν όπου παρέμενεν η Αυτού Εξοχότης ο Γενικός Διοικητής κ. Στέφανος Δραγούμης και τω ανήγγειλα την ύψωσις της σημαίας και με συνεχάρη μετά απεριγράπτου χαράς.Του έδωσα δε τους κάλυκας των φυσιγγίων δι’ων εχαιρετίσθη η σημαία ως ενθύμησις, μοι έδωσε δε διαταγήν όπως την επομένην μεταβώ και αναρτήσω και την ετέραν σημαίαν εντός του Ναυστάθμου. Άμα τη αφίξει μου εις Χανιά το γεγονός εγνώσθη επισήμως και ανεστατώθη η πολις εκ χαράς.» Οι παραπάνω πληροφορίες, μας δίνουν τη δυνατότητα να μπούμε σε λεπτομέρειες των ιστορικών γεγονότων της εποχής εκείνης που λίγοι γνωρίζουν. Έτσι το ευρύ κοινό με αυτές τις πληροφορίες, είναι σε θέση να έρθει σε επαφή με άγνωστα δεδομένα αλλά και να επαναξιολογήσει όσα μέχρι τώρα γνωρίζαμε. Βλέπουμε τη διαδικασία της αναχώρησης των Ξένων Δυνάμεων από την Κρήτη λίγους μήνες πριν από την επίσημη Ένωσή της με την υπόλοιπη Ελλάδα. Άλλωστε σύμφωνα με τον Γιάννη Τσίβη, από τις 24 Σεπτεμβρίου του 1908 ο ελληνικός πληθυσμός με συλλαλητήρια, κήρυξε την Ένωση της Κρήτης με το ελεύθερο Βασίλειο της Ελλάδας και ως τις 30 Νοεμβρίου 1913 η Κρήτη διοικούνταν με ελληνικούς νόμους με μικρές παραλλαγές. Αξιοπρόσεκτο είναι το σημείο, που ο Κουρκούτης με συγκίνηση θυμάται ότι ο πατέρας του κατά το 1853, είχε εξοριστεί στο νησί της Σούδας προκειμένου να θανατωθεί από τους Τούρκους. Μάλιστα αξίζει να τονισθεί η σωτήρια επέμβαση του Χαμήτ Βέη και της οικογένειας του, οι οποίοι εκτός από τον πατέρα του Κουρκούτη έσωσαν πολλούς χριστιανούς κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Στην επόμενη σχετική δημοσίευση του Ναυτικού Μουσείου Κρήτης, θα γίνει αναφορά σε σημαντικά βιογραφικά στοιχεία του Λιμενάρχη Γ. Κουρκούτη, ώστε να γίνουν αντιληπτά το ποιόν και η προσφορά του.
Μαριτiνα Τσουβαλα
