Μια νέα εποχή αρχίζει σήμερα στην Ουκρανία μετά τις καταιγιστικές εξελίξεις του περασμένου Σαββάτου που σημαδεύτηκε από τη ντε φάκτο αποπομπή του προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς και την απελευθέρωση της πρώην πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο.
Χθες το πρωί, το κέντρο του Κιέβου, που είχε μεταμορφωθεί σε εμπόλεμη ζώνη μετά από τρεις μήνες οξείας πολιτικής κρίσης, έδειχνε να ανακτά τους κανονικούς του ρυθμούς.
Στη Μαϊντάν, την εμβληματική πλατεία Ανεξαρτησίας, ήταν διάχυτη η αίσθηση της αποκλιμάκωσης της έντασης και της περισυλλογής. Νωρίς το πρωί εκατοντάδες πολίτες είχαν συγκεντρωθεί πλατεία τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο. Άλλοι περιφέρονταν, με λουλούδια στα χέρια ή φωτογράφιζαν τα οδοφράγματα και τους κρανοφόρους διαδηλωτές που έπιναν τσάι γύρω από τα μαγκάλια.
Δίπλα τα καταστήματα, που παρέμεναν κλειστά τις τελευταίες ημέρες, άνοιξαν ξανά χθες.
Οι συγκρούσεις προκάλεσαν τον θάνατο 82 ανθρώπων αυτή την εβδομάδα, σύμφωνα με έναν τελευταίο επίσημο απολογισμό.
Παρότι η ακραία ένταση των τελευταίων ημερών καταλάγιασε, οι ανησυχίες για την τύχη της χώρας αυτής των 46 εκατομμυρίων κατοίκων παραμένουν μεγάλες καθώς δείχνει ταυτόχρονα βαθιά διχασμένη και στα πρόθυρα της πτώχευσης.
Η διεθνής κοινότητα εξέφρασε σαφώς τους φόβους της μήπως η κρίση μεγαλώσει περισσότερο το χάσμα ανάμεσα στη ρωσόφωνη και ρωσόφιλη Ανατολή που αποτελεί την πλειοψηφία και την ουκρανόφωνη και εθνικιστική Δύση.
ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Στο μεταξύ, προθεσμία να καταλήξουν σε συμφωνία για σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας, έως την Τρίτη έδωσε στους βουλευτές ο πρόεδρος του ουκρανικού κοινοβουλίου Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ, στενός συνεργάτης της Τιμοσένκο, στον οποίο ανατέθηκαν προσωρινά τα καθήκοντα του προέδρου της χώρας μετά την αποπομπή Γιανουκόβιτς.
Ο Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ δήλωσε ότι είναι έτοιμος για συνομιλίες με την πολιτική ηγεσία της Ρωσίας με σκοπό τη βελτίωση των διμερών σχέσεων, κατέστησε όμως σαφές ότι η προτεραιότητά του είναι η χώρα να επανέλθει σε μια διαδικασία στενότερης ολοκλήρωσης με την Ευρώπη.
Σε διάγγελμά του το οποίο μεταδόθηκε τηλεοπτικά ο Τουρτσίνοφ είπε ότι η νέα ηγεσία της Ουκρανίας μετά την ανατροπή του Βίκτορ Γιανουκόβιτς είναι έτοιμη να αρχίσει έναν διάλογο με τη Ρωσία για να τεθούν οι διμερείς σχέσεις σε μια «νέα, ισότιμη βάση καλής γειτονίας, η οποία αναγνωρίζει και λαμβάνει υπόψη της την ευρωπαϊκή επιλογή της Ουκρανίας». «Η προτεραιότητα», τόνισε παράλληλα, «είναι να επιστρέψουμε στον δρόμο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης».
Ο Τουρτσίνοφ είπε ακόμη ότι η νέα κυβέρνηση θα έχει αποστολή να σταθεροποιήσει κατεπειγόντως την οικονομία, που όπως τόνισε αντιμετωπίζει τον κίνδυνο χρεοκοπίας.
Την ίδια ώρα ο εκτελών χρέη γενικού εισαγγελέα διέταξε την προσαγωγή του προκατόχου του και του πρώην υπουργού Εσόδων. Υπενθυμίζεται ότι η διεξαγωγή των πρόωρων προεδρικών εκλογών έχει οριστεί για την 25η Μαΐου.
ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
«Παρακολουθούμε συνεχώς τις ραγδαίες εξελίξεις στην Ουκρανία σε συνεργασία με την ύπατη εκπρόσωπο της Ε.Ε. Κάθριν Αστον. Είναι τώρα όσο ποτέ άλλοτε αναγκαίο, να αναλογιστούν όλοι οι παράγοντες της Ουκρανίας την ιστορική τους ευθύνη για την υιοθέτηση, συναινετικών και δημοκρατικών λύσεων που θα εξασφαλίσουν την επιστροφή στην ομαλότητα και τη διατήρηση της εθνικής ενότητας και ακεραιότητας της χώρας τους», δήλωσε εξάλλου ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, λίγο πριν την αναχώρησή του για τη Βουδαπέστη, όπου θα συμμετάσχει αύριο στην Υπουργική Συνάντηση Visegrad+3 .
«Καλωσορίζουμε την απελευθέρωση της Γιούλια Τιμοσένκο και εκφράζουμε την ελπίδα ότι η εξέλιξη αυτή θα συντελέσει στην επιστροφή στην κανονικότητα και στην αποκατάσταση του κράτους δικαίου. Πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουν ότι η μόνη πραγματική διέξοδος από την κρίση είναι ο δημοκρατικός διάλογος και όχι η βία, ο ρεβανσισμός και ο εμφύλιος αλληλοσπαραγμός», πρόσθεσε ο κ. Βενιζέλος.
ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
Κίνδυνος χρεοκοπίας για την Ουκρανία
■ Ετοιμες οι Βρυξέλλες να παρέχουν «ουσιαστική οικονομική βοήθεια»
ΑΠΕ – ΜΠΕ » Εκτός από την πολιτική κρίση, την οποία αντιμετωπίζει η Ουκρανία, η χώρα βρίσκεται στη μέση μιας επείγουσας οικονομικής ανάγκης. Καθώς τα συναλλαγματικά αποθέματα του Κιέβου μειώνονται, το δημόσιο χρέος της χώρας εξακολουθεί να αυξάνεται. «Είμαστε έτοιμοι για ουσιαστική οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία» λέει η Ε.Ε., στήριξη υπόσχονται και οι Η.Π.Α.
Η πολιτική κρίση έχει φέρει την Ουκρανία στο χείλος της αβύσσου. Η αντιπαράθεση κυβέρνησης και διαδηλωτών έχει οδηγήσει την οικονομία σε χάος.
Ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s μείωσε την περασμένη Παρασκευή το αξιόχρεο της Ουκρανίας, για δεύτερη φορά μέσα σε τρεις εβδομάδες, μετά τις βιαιότητες των τελευταίων ημερών.
Η βαθμολογία της χώρας έπεσε κατά ένα επίπεδο, στο «CCC», το οποίο αντιστοιχεί σε μια χώρα η οποία βρίσκεται κοντά στη στάση πληρωμών και συνδυάζεται με αρνητική προοπτική.
Το νόμισμα της Ουκρανίας, η γρίβνα, έχει χάσει πάνω από το 10% της αξίας της σε σχέση με το ευρώ από την έναρξη του έτους.
«Το ενδεχόμενο κατάρρευσης είναι απολύτως ρεαλιστικό», υποστηρίζει ο Θεοχάρης Γρηγοριάδης, επισκέπτης – καθηγητής στο Ινστιτούτο Ανατολικής Ευρώπης στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. «Το ότι δεν έχει ήδη συμβεί, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στη Ρωσία. Αυτή ήταν και η λογική του πακέτου βοήθειας που πρότεινε ο Πούτιν στον Γιανουκόβιτς», εξηγεί.
Ο Ελληνας οικονομολόγος υπενθυμίζει ότι η οικονομική κατάρρευση ήταν και ο λόγος που ο έκπτωτος πρόεδρος αρνήθηκε να υπογράψει τη συμφωνία σύνδεσης της χώρας του με την Ε.Ε. τον περασμένο Νοέμβριο στο Βίλνιους της Λιθουανία.
Ανάλογες εκτιμήσεις κάνει και ο Τόμας Μπάουμαν, επικεφαλής του τμήματος Ανατολικής Ευρώπης στο Γερμανικό Βιομηχανικό και Εμπορικό Επιμελητήριο, σύμφωνα με τον οποίο η οικονομική κατάσταση στην Ουκρανία είναι δραματική.
Προειδοποιεί ότι «η Ουκρανία διαθέτει αυτήν τη στιγμή τη δυνατότητα να πληρώσει εισαγόμενα προϊόντα για να καλύψει τις ανάγκες της για λιγότερο από δύο μήνες, δηλαδή γύρω στις 6 εβδομάδες».
Εκτός από πρώτες ύλες, όπως μαγνήσιο, νικέλιο, υδράργυρο και μαγγάνιο, η Ουκρανία ανήκει στις μεγαλύτερες στον κόσμο εξαγωγικές χώρες δημητριακών. «Είναι χώρα με μεγάλο αγροτικό προσανατολισμό», επισημαίνει ο Θεοχάρης Γρηγοριάδης. «Ενώ η αγροτική της οικονομία είναι ισχυρή στο κεντρικό και δυτικό τμήμα, στο ανατολικό κυριαρχεί η βαριά βιομηχανία. Το πρόβλημα εστιάζεται στην έλλειψη βιομηχανικών υποδομών, γι’ αυτό και οι ξένες επιχειρήσεις διστάζουν να κάνουν επενδύσεις. Εκτός αυτού υπάρχει μεγάλη διαφθορά και ανασφάλεια δικαίου. Οι υπάρχουσες υποδομές είναι πεπαλαιωμένες, οι περισσότερες προέρχονται από τη σοβιετική περίοδο», αναφέρει ο έλληνες οικονομολόγος και προτείνει να καθίσουν στο τραπέζι η Ε.Ε., το Δ.Ν.Τ., η παγκόσμια Τράπεζα και η Ρωσία για να μην αφήσουν τη χώρα να καταρρεύσει.
Από την πλευρά του ο Τόμας Μπάουμαν εκτιμά ότι για τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία η Ουκρανία προσφέρει μεγάλες επενδυτικές δυνατότητες λόγω των χαμηλών μισθών κυρίως στο δυτικό τμήμα της χώρας.
Η Ε.Ε.
Πάντως η Ευρωπαϊκή Ένωση έσπευσε να εκφράσει τη στήριξή της στην Ουκρανία, λέγοντας ότι μόλις αυτή αποκτήσει νέα κυβέρνηση, οι Βρυξέλλες είναι έτοιμες να παρέχουν «ουσιαστική οικονομική βοήθεια» και ξεκάθαρη ευρωπαϊκή προοπτική.
Τις δηλώσεις αυτές έκανε ο επίτροπος για τη Δημοσιονομική Πολιτική, Όλι Ρεν. Μετά τη συνάντηση της G-20 στο Σίδνεϊ, ο Ρεν δήλωσε: «Από ευρωπαϊκής άποψης, είναι σημαντικό να προσφέρουμε μία ξεκάθαρη ευρωπαϊκή προοπτική στον ουκρανικό λαό που έδειξε τη δέσμευσή του στις ευρωπαϊκές αξίες».
«Είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε ουσιαστική οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία μόλις μία πολιτική λύση, βασισμένη στις δημοκρατικές αρχές, οριστικοποιηθεί και μόλις υπάρξει νέα κυβέρνηση, η οποία θα ασχοληθεί πραγματικά και σοβαρά με θεσμικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις», τόνισε ο Ρεν.
Ερωτηθείς πόσο «ουσιαστική» θα είναι αυτή η οικονομική βοήθεια, ο Ρεν αρκέστηκε να απαντήσει: «Πρέπει να σταθούμε στο ύψος της πρόκλησης που θέτει αυτή η ιστορική στιγμή» είπε.
ΟΙ Η.Π.Α.
Ο υπουργός Οικονομικών των Η.Π.Α., Τζακ Λιού, δήλωσε χθες ότι η Ουάσινγκτον είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη Ρωσία και άλλες χώρες, προκειμένου να επανέλθει η σταθερότητα στη χώρα.
Ο Λιού συναντήθηκε με τον ρώσο ομόλογό του Αντόν Σιλουάνοφ και η κρίση στην Ουκρανία βρέθηκε στο επίκεντρο των συνομιλιών.
«Ο υπουργός τόνισε ότι οι Η.Π.Α., συνεργαζόμενες με άλλες χώρες -ανάμεσά τους και η Ρωσία- είναι έτοιμες να βοηθήσουν την Ουκρανία, καθώς θα εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις για την επαναφορά της οικονομικής σταθερότητας και την επιστροφή σε δρόμο δημοκρατίας και ανάπτυξης» δήλωσε αξιωματούχος του υπουργείου. Η βοήθεια εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Ωστόσο, καθώς η Ουκρανία ακόμα «βράζει», μία λύση στην πολιτική κρίση μπορεί να μην είναι τόσο εύκολη υπόθεση. Το πρόβλημα είναι ότι το Κίεβο δεν διαθέτει τον απαιτούμενο χρόνο.
