Νέα πρόσωπα στην τοπική αυτοδιοίκηση επιθυμούν οι πολίτες της Κρήτης, εκφράζοντας παράλληλα την απογοήτευσή τους για τη διαχείριση των προβλημάτων της καθημερινότητας από τους δημάρχους του νησιού, αλλά και ικανοποίηση για το έργο του περιφερειάρχη Σταύρου Αρναουτάκη. Αυτά είναι τα κύρια συμπεράσματα από μεγάλη παγκρήτια έρευνα κοινής γνώμης που διεξήγαγε το Εργαστήριο Στατιστικής Ανάλυσης του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Π.Κ., στο πλαίσιο του υποχρεωτικού μαθήματος “ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ι”, κατά το εαρινό εξάμηνο του 2012-2013, υπό την εποπτεία του καθηγητή Βασίλη Δαφέρμου.
Τα προβλήματα για τους πολίτες του νησιού κοινά και διαχρονικά. Καθαριότητα, κακό οδικό δίκτυο, χώροι στάθμευσης και αξιοποίηση πόρων (π.χ. ΕΣΠΑ) φαίνεται να “τρώνε” τους δημάρχους του νησιού, πράγμα το οποίο οδηγεί στο εντυπωσιακότερο ίσως εύρημα της έρευνας.
ΝΕΑ ΠΡΟΣΩΠΑ
Το 54,8% απαντά ότι οι δημότες θα πρέπει να αναζητήσουν νέους δημοτικούς άρχοντες, ενώ μόλις το 22,38% θεωρεί ότι πρέπει να εκλεγούν οι ίδιοι, με το 22,82% να μην απαντά στο συγκεκριμένο ερώτημα.
Όπως σημειώνει στα συμπεράσματά του ο κ. Δαφέρμος, αυτό το 54,8% είναι «ένα καταλυτικό ποσοστό δημοτών» το οποίο «καταγράφει απαξίωση για την υπάρχουσα στον Δήμο κατάσταση και ταυτόχρονα ισχυρό αίτημα ανανέωσης.
Ισχυρότατη και πέραν πάσης αμφιβολίας είναι η άρνηση, όχι μόνο για τα πεπραγμένα της παρούσας Δημοτικής Αρχής, αλλά και για όσα διημείφθησαν κατά τα τελευταία 6-7 χρόνια. Βέβαια, αυτά δεν ισχύουν για συγκεκριμένες περιπτώσεις δημάρχων. Αφορούν όμως την πλειοψηφία.
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, διευκρινίζει όμως ότι «οι δήμαρχοι, ωστόσο, όπως έδειξε άλλη έρευνά μας, σηκώνουν στην συντριπτική πλειοψηφία, σχεδόν όλο το βάρος της πολιτικής ευθύνης. Οι δημότες ξέρουν κυρίως τον δήμαρχο, σε αυτόν χρεώνουν τα καλά ή τα κακά της Δημοτικής Αρχής, και πολύ λιγότερο γνωρίζουν τους συνεργάτες αυτού. Έτσι, το δημοτικό καράβι ή θα πάει πλησίστιο στον προορισμό του, ή θα πάει αύτανδρο στο βυθό».
BAΔΙΖΟΥΝ ΣΕ ΛΑΘΟΣ ΔΡΟΜΟ ή ΣΤΟ… ΑΓΝΩΣΤΟ
Η συνολική εικόνα των Κρητών για την πορεία των Δήμων, είναι ότι βαδίζουν σε λάθος κατεύθυνση ή δεν ξέρουν πού βαδίζουν… Ένα ποσοστό δε 33,33% θεωρεί ότι ο Δήμος του, τα τελευταία 6-7 χρόνια βαδίζει μάλλον προς τη σωστή κατεύθυνση.
«Οι απαντήσεις σε αυτή την ερώτηση είναι μια σαφής ένδειξη ότι, δεν είναι καθόλου πολλοί οι δημότες της Κρήτης οι οποίοι είναι ικανοποιημένοι από την πορεία των δημοτικών τους πραγμάτων τα τελευταία χρόνια», σχολιάζει ο κ. Δαφέρμος, με τις απαντήσεις των πολιτών σε ερωτήσεις για την αξιολόγηση του Δημοτικού Έργου, να ενισχύουν τη θέση αυτή.
Πιο αναλυτικά, 70,21% των ερωτηθέντων χαρακτηρίζει λίγο ή καθόλου καλή την συνολική/γενική εικόνα των Δημοτικών Αρχών του νησιού, σε μια ερώτηση που επισημαίνει ως «δεδομένη την οικονομική κατάσταση της χώρας και τις περικοπές στη χρηματοδότηση των Δήμων».
Όπως σημειώνει ο υπεύθυνος της έρευνας, «το 42,25 % της ΕΡΩΤΗΣΗΣ 3 που χαρακτηρίζει “λίγο καλή” την γενική εικόνα της Δημοτικής Αρχής, ενέχει βέβαια την ελπίδα για μια καλύτερη εικόνα, αλλά αυτό το γεγονός δεν έχει μεγάλη βαρύτητα καθώς η τρέχουσα δημοτική τετραετία εντός ολίγου εκπνέει. Θα προκάνουν οι Δημοτικές Αρχές να βελτιώσουν την εικόνα τους; Μάλλον όχι.
Τα νέα για τους μισούς τουλάχιστον δημάρχους, όπως ανάγλυφα θα δούμε στις επόμενες ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ, 4 και 5, δεν είναι καλά».
Και όντως τα νέα δεν είναι καλά, αφού στην ερώτηση «πώς αξιολογείτε γενικά τον δήμαρχό σας», το 49,03% χαρακτηρίζει τον Δήμαρχό του “καθόλου” ή “λίγο” καλό και το 43,24% “αρκετά καλό” ή “πολύ καλό”. Οπως παρατηρεί ο κ. Δαφέρμος, «ο νόμος που κάνει λόγο για το 42% στην εκλογή Δημάρχου, δεν ισχύει (τουλάχιστον αυτή την ώρα). Επομένως, δεν είναι ελπιδοφόρα τα μηνύματα για το σύνολο των δημάρχων, καθώς το πεδίο της τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως και το πολιτικό πεδίο ενέχει πολύ θυμό».
ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, οι Κρητικοί δεν είναι ικανοποιήμενοι από τους χειρισμούς των Δημοτικών Αρχών στα διαχρονικά προβλήματα της καθημερινότητας.
Για την καθαριότητα, το 55,4% δηλώνει “καθόλου” ή “λίγο” ικανοποιημένο, ενώ στο ζήτημα των δρόμων μέσα και έξω από την πόλη, η συντριπτική πλειοψηφία (81,32%), δηλώνει “καθόλου” ή “λίγο” ικανοποιημένη από το έργο της Δημοτικής Αρχής.
Χαρακτηριστική είναι η ανάλυση του κ. Βασίλη Δαφέρμου σε αυτό το σημείο της έρευνας: «H πατρίδα, το νησί μας, η Κρήτη, “δεν έχει δρόμο να διαβεί, σοκάκι να περάσει…”, όπως λένε και τα “Παιδιά από την Πάτρα”, στο υπέροχο τραγούδι του Γ. Ζαμπέτα. Η ανάπτυξη όμως σε αυτή την περίπτωση παραμένει κενό γράμμα. Η οικονομία αλλά και η κοινωνία πληρώνουν καθημερινά βαρύ τίμημα πάνω στο κακό οδικό δίκτυο. Είναι η αδυναμία γρήγορης και ασφαλούς μεταφοράς των αγαθών, αλλά προπαντός ο φόρος αίματος που κατατίθεται καθημερινά στην άσφαλτο. Δεν χρειαζόταν η έρευνά μας, καθόλου, αυτή την ερώτηση. Απλά σημειώνουμε, και αποδεικνύεται αυτό περίτρανα παρακάτω, ότι από όλα τα προβλήματα που θίγει η έρευνά μας, το πιο οξύ είναι η κατάσταση των δρόμων μέσα και έξω από τις πόλεις. Σε αυτό το νησί, σχεδόν 5 στους 6 πολίτες είναι δυσαρεστημένοι με την κατάσταση των δρόμων».
Η συνηθέστερη απάντηση των δημάρχων για την ανεπάρκεια υποδομών είναι οι περικοπές της κρατικής χρηματοδότησης. Πώς αντιμετωπίζουν οι πολίτες του νησιού το γεγονός αυτό όμως; Στην ερώτηση “Πόσο ευχαριστημένος είστε από τη σημερινή Δημοτική σας Αρχή στο ζήτημα της εξεύρεσης χρημάτων από διάφορα Προγράμματα χρηματοδότησης, όπως για παράδειγμα το ΕΣΠΑ, τα Δημόσια έργα που έγιναν με πρωτοβουλίες του Δήμου κ.λπ..;”, το 77,61% δηλώνει “καθόλου” ή “λίγο” ικανοποιημένο.
Σύμφωνα με τον κ. Δαφέρμο «από την ανάλυση φαίνεται ότι οι Δημοτικές αρχές δεν κατάφεραν να φέρουν χρήματα στον Δήμο από το ΕΣΠΑ, ή από άλλες πηγές χρηματοδότησης. Δεν εκμεταλλεύτηκαν ευκαιρίες στο βαθμό που θα έπρεπε. Και έτσι δεν μπόρεσαν να δημιουργήσουν Εταιρείες Ανάπτυξης στο Δημοτικό τους διαμέρισμα, ώστε να μειώσουν την ανεργία, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας».
Εξίσου αρνητική είναι η εικόνα και για το μεγάλο πρόβλημα της στάθμευσης στις πόλεις του νησιού, με το 73,89% να είναι “καθόλου” ή “λίγο” ικανοποιημένο από τις ενέργειες των Δήμων. Ελαφρώς βελτιωμένα είναι τα πράγματα στο ζήτημα των συγκοινωνιών, με τη δυσαρέσκεια των πολιτών να φτάνει στο 59,03%.
«Το ζήτημα της συγκοινωνίας, σε αντίθεση με το εφιαλτικό πρόβλημα της κατάστασης των δρόμων, δεν συγκεντρώνει τόσο μεγάλα ποσοστά δυσαρέσκειας, καθώς ένα ποσοστό δημοτών, της τάξης του 40,9 % εμφανίζεται ευχαριστημένο. Αυτό όμως καθόλου δεν σημαίνει ανυπαρξία ζητήματος. Απλά είναι υποφερτό από τους δημότες, και δεν έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις» σχολιάζει ο κ. Δαφέρμος.
Όσον αφορά τα ζητήματα της ύδρευσης, της αποχέτευσης, και της τιμής του νερού ο κ. Δαφέρμος αναφέρει ότι «πιθανότατα θα έπρεπε να διαχωριστούν ερευνητικά, καθώς το ζήτημα της τιμής του νερού είναι οξύτερο. Η έρευνά μας διέκρινε έστω και αμυδρά μεγαλύτερη οργή στο ζήτημα της τιμής του νερού, παρά στην απουσία του. Αυτό μας παραξένεψε. Διότι οι ίδιοι άνθρωποι που δηλώνουν ότι δεν έχουν νερό να πιούν και άρα πώς θα ποτίσουν τα χωράφια τους, οι ίδιοι μας είπαν ότι είναι πολύ ακριβό. Τελικά, μήπως το νερό και λίγο είναι και ακριβό; Την ίδια ώρα επίσης ξέρουμε ότι έχουν γραφεί διδακτορικά ολόκληρα για τα υπόγεια νερά της Κρήτης. Πρόκειται για τεράστιου ερευνητικού ενδιαφέροντος ζήτημα. Τελικά, το νερό είναι στα πόδια μας, αλλά εμείς διψάμε; Γιατί;»
ΠΡΟΝΟΙΑΚΕΣ ΔΟΜΕΣ
Οσον αφορά τις κοινωνικές δομές πρόνοιας, περίπου το 40% των δημοτών εμφανίζεται ευχαριστημένο από τη δράση των Δημοτικών Αρχών στο θέμα. Ο κ. Δαφέρμος παρατηρεί ότι «τα ζητήματα, των Παιδικών/Βρεφονηπιακών σταθμών, των Κοινωνικών Ιατρείων, του Κοινωνικού Παντοπωλείου, και των ΚΑΠΗ, ερευνητικά θα έπρεπε να διαχωριστούν, επειδή, ιδιαίτερα το θέμα των Σταθμών, είναι πολύ οξύτερο. Οι δημότες με πολλή χαρά βλέπουν τα Κοινωνικά Ιατρεία και Παντοπωλεία, αλλά μετά βδελυγμίας απορρίπτουν τις συνθήκες παραμονής των παιδιών τους στους Παιδικούς Σταθμούς.
Ο μικρός αριθμός, τα υψηλά τροφεία, οι τεράστιες δυσκολίες εγγραφής είναι μερικές μόνο από τις αρνητικές όψεις του θεσμού. Η έρευνα κατέγραψε με σαφή τρόπο τις παραμέτρους του προβλήματος, χωρίς ωστόσο να καταφέρει οδηγηθεί στο “δια ταύτα”. Δεν ήταν άλλωστε στις προθέσεις μας. Νεότερη έρευνα θα δείξει».
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ
Αναφορικά με το ζήτημα της μετανάστευσης πολύ λιγότεροι (32,2 %) είναι οι πολίτες που είναι ευχαριστημένοι από την πολιτική των Δημοτικών αρχών απέναντι στους μετανάστες παρά εκείνοι που είναι δυσαρεστημένοι (67,8 %).
Ο κ. Δαφέρμος παρατηρεί τα εξής:
«• Πιθανότατα το θέμα της ασφάλειας ανησυχεί τους δημότες. Αλλά σίγουρα δεν είναι το μόνο.
• Πιθανότατα τη στάση της Δημοτικής αρχής απέναντι στους μετανάστες την καθόρισε το Δημοτικό Συμβούλιο κι όχι ο δήμαρχος. Ο δήμαρχος δεν μπόρεσε να σηκώσει μόνος του, αυτό το βάρος.
• Η έρευνα δηλώνει προφανή αδυναμία διείσδυσης στο τεράστιο αυτό πολιτικό κι όχι μόνον, τοπικό πρόβλημα. Είναι δουλειά άλλης έρευνας.
• Εμείς, απλά σημειώνουμε το αδιέξοδο που συνθέτουν οι παράγοντες της παραμονής, της στέγασης, των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης, της απέλασης, της μεταχείρισης και της εν γένει κοινωνικής συνύπαρξης των μεταναστών με τους ντόπιους. Το αδιέξοδο σε ορισμένους δήμους είναι ολοφάνερο και απασχολεί συχνά τις στήλες των εφημερίδων. Προφανέστατα δε συγκεντρώνει στις περιπτώσεις αυτές μεγαλύτερη δυσαρέσκεια από την πλευρά των δημοτών.
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Στα θετικά των Δήμων πιστώνεται η πολιτιστική δραστηριότητα καθώς, σύμφωνα με τον κ. Δαφέρμο, «διαπιστώνεται ενεργητικότητα, ευελιξία, και σε πολλές περιπτώσεις ευφυΐα στην ανάπτυξη των εκδηλώσεων του Πολιτισμού, από την πλευρά των Δημοτικών Αρχών».
Επιπλέον, ερμηνεύοντας το συνολικό γράφημα των προβλημάτων, ο κ. Δαφέρφος διαπιστώνει πως είναι «σαφές ότι οι Δημοτικές Αρχές της Κρήτης καταβάλλουν φιλότιμες προσπάθειες να ανακουφίσουν πολύπλευρα (Κοινωνικά Ιατρεία, Κοινωνικά Παντοπωλεία, ΚΑΠΗ, Παιδικοί Σταθμοί κ.λπ.) τους χειμαζόμενους από την κρίση δημότες τους. Ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες δεν έχουν θεαματικά αποτελέσματα, λένε οι δημότες. Αλλά στη συνείδησή τους, αυτά τα κοινωνικά και πολιτικά μέτρα καταγράφονται».
ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΑΡΝΑΟΥΤΑΚΗ
Αναφορικά με το έργο του περιφερειάρχη Σταύρου Αρναουτάκη, οι ερωτηθέντες το αξιολογούν θετικά, καθώς σε ποσοστό 55,1% τον χαρακτηρίζουν “αρκετά καλό” και “πολύ καλό”, με τον υπεύθυνο της έρευνας κ. Δαφέρμο να σημειώνει στα συμπεράσματά του ότι «αυτό το ποσοστό μπορεί να κινηθεί ανοδικά με πιθανότητα 95 % και μπορεί να αγγίξει το 57,7 %». Σύμφωνα με τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης, τα συνολικά ευρήματα της έρευνας, «πείθουν ότι αρκετά καλά κάθεται στην καρέκλα του ο Σταύρος Αρναουτάκης, και ότι εμφανίζεται καλύτερος από προηγούμενή μας μέτρηση που έγινε παραμονές των προηγούμενων περιφερειακών εκλογών του 2010. Τότε, ο κ. Αρναουτάκης πάλευε με το πολυπόθητο 50 και κάτι % και το οποίο μόλις ξεπέρασε μετά τα μεσάνυκτα το βράδυ των εκλογών. Συμπερασματικά ο κ. Αρναουτάκης ξεκινά τον αγώνα για την επανεκλογή του, με σαφώς καλύτερους οιωνούς».
Ο Β.Ο.Α.Κ. ΜΕΓΑΛΗ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ
Δεν θα μπορούσαν βέβαια να απουσιάζουν και οι αρνητικές αναφορές για το έργο της Περιφέρειας, καθώς σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας «ένα ποσοστό της τάξης του 44,9 % φαίνεται να μην τον αποδέχεται ή απλά να τον ανέχεται και ακόμη να μην θέλει να τον ψηφίσει».
Όπως σημειώνει ο κ. Δαφέρμος, «οι περισσότεροι από αυτούς τους πολίτες καταμαρτυρούν στον Περιφερειάρχη ότι δεν έκανε και πολλά πράγματα για την ανάπτυξη του νησιού και προπαντός δεν έκανε τίποτα για τη βελτίωση του Βόρειου Οδικού Αξονα της Κρήτης.
Οι ίδιοι πολίτες θεωρούν “μερεμέτια”, “πασαλείμματα” και “σκέτη κοροϊδία”, όπως είπαν στους φοιτητές – δειγματολήπτες της έρευνας, τις παρεμβάσεις που έγιναν και γίνονται επί του Β.Ο.Α.Κ..
Το τελευταίο στοιχείο αυτό, για τον Βόρειο Οδικό Αξονα καταγράφεται με ιδιαίτερη σαφήνεια και σε άλλα σημεία της έρευνά μας, και δεν επιδέχεται αμφισβήτηση».
Η ταυτότητα της έρευνας
Την Έρευνα διεξήγαγε το Εργαστήριο Στατιστικής Ανάλυσης του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Π.Κ., στο πλαίσιο του υποχρεωτικού μαθήματος “ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Ι”, κατά το εαρινό εξάμηνο του 2012-2013.
Υπεύθυνος Έρευνας: Βασίλης Δαφέρμος, Αναπληρωτής Καθηγητής Π.Κ..
•Πληθυσμός Έρευνας: Οι πολίτες της Κρήτης, άνω των 18 ετών.
•Μέγεθος Δείγματος: 6005 άτομα.
•Μέθοδος Δειγματοληψίας: Στρωματοποιημένη, τυχαία δειγματοληψία, με χρήση quota.
•Διάρκεια Έρευνας: Μάιος – Σεπτέμβριος 2013. Μελέτη Follow up.
•Αριθμός Δειγματοληπτών: 93 φοιτητές/τριες του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης.
•Σφάλμα Δειγματοληψίας: 0,4 %.
