Συνεχίζοντας τις πολυετείς προσπάθειές του ο Σ.Ε.ΔΗ.Κ. για την ανάπλαση και ανάδειξη των Μνημειακών Ελαιοδέντρων της Κρήτης παρουσιάζει τώρα μια νέα πρόταση στους Δήμους και ιδιοκτήτες των Μνημειακών προκειμένου να επιτύχει την συνέναιση τους για την μελέτη και υλοποιηση των απαιτουμενων εργασιών αναπλασης και αναδειξης.
Mε έγγραφο που απευθύνει ο πρόεδρος του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. κ. Μαρινάκης στους Δήμους Κισάμου, Πλατανιά, Σελίνου, Αποκορώνου, Μυλοποτάμου, Αμαρίου, Γόρτυνας, Φαιστού, Ιεράπετρας και Σητείας στις περιοχές των οποίων υπάρχουν ελαιόδεντρα ανακηρυγμένα ως Μνημειακά, υπενθυμίζει τους λόγους που επιβάλλουν την ανάπλαση και τα οφέλη που θα προκύψουν από αυτή ενώ παράλληλα παρουσιάζει μια απλούστερη πρόταση Συμφωνίας μεταξύ Ιδιοκτητών και Δήμων η οποία ελπίζεται ότι μπορεί με τη συνδρομή των Δήμων να γίνει αποδεκτή από τους ιδιοκτήτεςπροκειμένου να προχωρήσει επί τέλους η ανάπλαση των Μνημειακών.
ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΛΑΣΗ
Οπως αναφέρει στο έγγραφο του ο ΣΕΔΗΚ βασικοί λόγοι που επιβάλλουν την ανάπλαση και ανάδειξη των Μνημειακών Κρήτης είναι:
-Τα Μνημειακά ελαιόδεντρα άλλων περιοχών (Ανδαλουσία, Καταλονία, Απουλία) που έχουν βραβευθεί με το EUROPA NOSTRA, και εγγραφεί στον Κατάλογο των υποψηφιοτήτων της UNESCO εντάσσονται ήδη σε αγροτουριστικά και αλλά προγράμματα.
– Τα Μνημειακά ελαιόδεντρα της Κρήτης που είναι κατά πολύ αξιολογότερα και κατά πολύ αρχαιότερα όλων των περιοχών της ΕΕ έχουν βέβαια αναδειχθεί σε ένα βαθμό με προσπάθειες του ΣΕΔΗΚ, των Δημων και ορισμένων ατόμων και φορέων, αλλά η ανάδειξη αυτή δεν υπήρξε αρκετή για να επιτύχει την απόσπαση διεθνών Βραβεύσεων.
– Bασικοί λόγοι που επιβάλλουν την ανάπλαση των Μνημειακών της Κρήτης είναι:
• Η αναγκαιότητα της προστασίας και συντήρησης τους σαν πολύτιμων στοιχείων της πατρογονικής μας κληρονομιάς:
• Η σκοπιμότητα αξιοποίηση τους για τον εμπλουτισμό της ενδοχώρας του νησιού με αξιοθέατα.
• Η δυνατότητα τους να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του τουρισμού στην ενδοχώρα
• Η χρησιμότητα τους στην ανάδειξη και προώθηση του Κρητικού ελαιολάδου
Η ΝΕΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ Σ.Ε.ΔΗ.Κ.
Με το έγγραφο του ο ΣΕΔΗΚ παρακαλεί τους Δήμους να καταβάλλουν μια ακόμη ύστατη προσπάθεια ώστε να πειστούν οι ιδιοκτήτες των ελαιοδέντρων να αποδεχτούν την παραχώρηση όχι της ιδιοκτησίας τους αλλά της απλής χρήσης τους για ανάπλαση και ανάδειξη τους.
Έτσι, εκτός από τις περατώσεις που ήδη έχουν προταθεί, δηλαδή: Δωρεά, Ενοικίαση, Εξαγορά παρουσιάζεται τώρα μια νέα εναλλακτική λύση η οποια απαιτεί την υπογραφή μιας απλής «Σύμβασης παραχώρησης της χρήσης» των ελαιοδέντρων μεταξύ του Ιδιοκτήτη και του Δήμου η του ΣΕΔΗΚ. Με την Σύμβαση αυτή ενώ διασφαλίζεται η κυριότητα του δέντρου και του περιβάλλοντος χώρου στους ιδιοκτήτες, παρέχεται η δυνατότητα να γινουν εργασίες ανάπλασης και ανάδειξης από τους Δήμους ή τον ΣΕΔΗΚ .
Στους Δήμους στάλθηκε ένα σχέδιο Σύμβασης καθώς και μια σχηματική αρχιτεκτονική απεικόνιση της ανάπλασης των εργασιών που προτείνεται να γινουν.
Οι εργασίες που μπορεί να περιλαμβάνει η μελέτη ανάλογα με τις ειδικές συνθήκες κάθε δέντρου και την έκταση που θα διατεθεί είναι:
-Ήπια και συμβατή με το περιβάλλον διευθέτηση του εδάφους του περιβάλλοντος χώρου.
– Καθαρισμό και διαμόρφωση του δέντρου και της φυσικής χλωρίδας γύρω απο αυτό
– Εγκατάσταση, εάν απαιτείται, συστήματος υπόγειας (μη ορατής) άρδευσης
– Κατασκευή διακοσμητικής ξύλινης ή πετρόκτιστης περίφραξης, συμβατής με το περιβάλλον
– Εγκατάσταση ξύλινων ή πετρόκτιστων πεζουλιών ανάπαυσης επισκεπτών.
– Κατασκευή οικίσκου εγκατάσταση ενημερωτικού εξοπλισμού επισκεπτών.
– Σύστημα ηλεκτρονικής ενημέρωσης για το δέντρο και τα αξιοθέατα της περιοχής.
– Κατασκευή και εγκατάσταση ενημερωτικών και οδικών μεταλλικών πινακίδων.
– Δημιουργία έντυπου και ηλεκτρονικού υλικού για όλα τα αναδεικνυόμενα δέντρα.
Τα ελαιόδεντρα που μπορούν να ενταχθουν στην Μελετη αναπλασης είναι καταρχήν τα 14 εκείνα για τα οποία σε άλλη πρόσφατη προσπάθεια για το βραβείο EUROPA NOSTRA υπήρξε έγγραφη συναίνεση των ιδιοκτητών τους είναι :
ΤΑ ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ
ΟΙ Δήμοι που ενδιαφέρονται για την ανάπλαση των Μνημειακών , συμφωνα με την επιστολή του ΣΕΔΗΚ, παρακαλούμε όπως:
1.Ελθουν σε επαφή με τους ιδιοκτήτες των Ελαιοδέντρων και συνεργαστούν μαζί τους για την υπογραφή της Σύμβασης Παραχώρησης και στην συνάχια την υποβάλλουν στον ΣΕΔΗΚ το αργότερο μέχρι τέλη Μάιου 2017 .
2. Ορίσουν πρόσωπο επαφής (εκπρόσωπο Δήμου στον ΣΕΔΗΚ, άλλο αιρετό ή υπάλληλο) του Δήμου με το οποιο θα ασχοληθεί με το θέμα και μας στέλλουν τα στοιχεία του (όνομα, τηλέφωνο, e-mail) στο e-mail info@sedik.gr
Στον κατάλογο της UNESCO οι ελαιώνες της Ανδαλουσίας και Απουλίας
» Οι κατά πολύ αρχαιότεροι Ελαιώνες και τα Μνημειακά Ελαιόδεντρα της Κρήτης παραμένουν αναξιοποίητα.
Ο ΣΕΔΗΚ επί 15 χρόνια «μάχεται» για την ανάπλαση και ανάδειξη των ασύγκριτων Μνημειακών ελαιοδέντρων της Κρήτης. Ωστόσο για να ευοδωθεί η προσπάθεια χρειάζεται η συνδρομή και πολλών άλλων.
Οι Ισπανοί με μεγάλη ικανοποίηση υποδέχτηκαν την ανακοίνωση της UNESCO για εγγραφή των Ελαιώνων της Ανδαλουσίας στον κατάλογο των υποψηφιοτήτων της Ισπανίας, ενώ και οι Ιταλοί έχουν αποδυθεί σε τεράστια προσπάθεια για εγγραφή των Ελαιώνων της Απουλίας στον Ίδιο κατάλογο.
Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν, οι πανάρχαιοι και ασύγκριτοι ελαιώνες πολλών περιοχών της Κρήτης (Σέλινο, Αμάρι, Ψηλορείτης κ.α. ) δεν τυγχάνουν καμίας προστασίας και αξιοποίησης και τα πολύ αξιόλογα ελαιόδεντρα που έχει ανακηρύξει ως Μνημειακά ο ΣΕΔΗΚ συναντούν απίθανες δυσκολίες να διατηρηθούν και αναπλαστούν ως ζωντανά μνημεία της πατρογονικής μας κληρονομιάς και παράλληλα να αποτελέσουν επισκέψιμα μνημεία για τον τουρισμό στην ενδοχώρα και την προβολη του ελαιολαδου.
Πράγματι, η Unesco ανακοίνωσε προ ημερών στη ιστοσελίδα της την εγγραφή στον προσωρινό κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς των ελαιοκομικών περιοχών της Ανδαλουσίας που περιλαμβάνονται στις επαρχίες Χαέν, Κάντιθ, Γρανάδας, Κόρδοβας, Σεβίλλης και Μάλαγας.
Από την άλλη πλευρά από από τον Φεβρουάριο του 2015 στην Puglia (Απουλία ) της Ιταλίας άρχισαν ανάλογες ενέργειες για να υποστηριχθεί η υποψηφιότητα της «Piana degli Ulivi» (του κάμπου της ελιάς ) στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco. Η πεδιάδα αυτή είναι μια περιοχή μεταξύ των χωριών Fasano, Ostuni και Carovigno όπου οι Ιταλοί υποστηρίζουν ότι υπάρχει η μεγαλύτερη συγκέντρωση αρχαίων ελαιόδεντρων στην περιοχή της Μεσογείου και μερικά δέντρα χρονολογούνται περισσότερο από 3.000 χρόνια και άρα θεωρούνται φυσικά αρχαιολογικά μνημεία.
Στην Ισπανία, η εγγραφή αυτή στον κατάλογο της UNESCO χαιρετίστηκε με μεγάλη ικανοποίηση και ενθουσιασμό. Ο Francisco Reyes, Πρόεδρος της επαρχίας Jaen, ο όποιος δήλωσε ότι με το γεγονός αυτό ήδη επετεύχθητε ένα μεγάλο βήμα που επετεύχθητε με εντατική δουλειά. Απαιτούνται όμως πολλές προσπάθειες ακόμη για την ολοκλήρωση της αίτησης που πρέπει να γίνει μέχρι το τέλος του έτους»
Πάντως, σύμφωνα με την Επαρχιακή Διοίκηση του Χαέν, θα πρέπει να συγκεντρωθεί έντυπο υλικό (φωτογραφίες, χάρτες, βιβλιογραφία και άλλου τύπου έγγραφα) αλλά και ακουστικό υλικό. Επιπλέον, θα πρέπει να γίνει καταγραφή όλων εκείνων των στοιχείων που αποτελούν μέρος της υλικής ελαιοκομικής κληρονομίας όπως κτίρια, ακίνητα, εμβληματικές ζώνες, ελαιοτριβεία, μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι από συγκεκριμένες περιοχές της Ανδαλουσίας οι οποίες είναι γνωστές για την ομορφιά του τοπίου των ελαιώνων οι όποιοι έχουν ηλικία μέχρι και εκατό χρόνια. Επιπρόσθετα, πρέπει να καταγραφεί και η αυλή ελαιοκομική κληρονομιά όπως η μαγειρική, η διατροφή (εδέσματα και φαγητά με βασικό συστατικό τους την ελιά), η εναλλακτική ιατρική, οι δημοφιλείς θεραπείες, η προφορική παράδοση, οι παροιμίες, τα ποιήματα, οι μύθοι, τα ρητά, τα παιχνίδια και οι γνώσεις που σχετίζονται με τις εργασίες της ελιάς.
Τέλος, σύμφωνα με την Επαρχιακή Διοίκηση είναι σημαντικό να συλλεχθούν από όλες τις επαρχίες της περιφέρειας της Ανδαλουσίας όλες οι διαδρομές ή τα προγράμματα του τουρισμού-ελιάς, τα κέντρα ή τα προγράμματα που παρουσιάζουν και προωθούν την κουλτούρα της ελιάς καθώς και ιστοσελίδες που αναφέρονται σε αυτήν.
