Νέα στοιχεία για την υπόθεση του Λόφου Καστέλι – Πως επιχειρείται η “τρίπλα” στον νόμο που προστατεύει τα κτήρια

Ξεκάθαρες είναι οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει το Πολυτεχνείο Κρήτης, αναφορικά με τη χρήση των κτηρίων της Mεραρχίας, γεγονός που επιβεβαιώνεται από αλλεπάλληλα έγγραφα και αποφάσεις που φέρνουν στη δημοσιότητα τα “Χανιώτικα νέα”.

Σύμφωνα άλλωστε με πληροφορίες, κορυφώνονται οι διεργασίες για νομική αμφισβήτηση των ενεργειών της Συγκλήτου, την ώρα που το ζήτημα λαμβάνει και πολιτικές διαστάσεις, μετά την παρέμβαση του υφυπουργού Παιδείας κ. Βασίλη Διγαλάκη, ο οποίος με την ιδιότητά του βάζει ουσιαστικά όλη την κυβέρνηση στο “κάδρο”.
Με τη Σύγκλητο να αδιαφορεί για τον ιστορικό ρόλο των κτηρίων και το κοινωνικό αποτύπωμα των αποφάσεών της, το βάρος πέφτει πλέον σε δύο στοιχεία: Στην κρατική επιχορήγηση που χρειάστηκε για να περάσουν τα κτήρια στο Πολυτεχνείο και στους σκοπούς χρήσης των κτηρίων αυτών.

ΟΥΤΕ ΔΡΑΧΜΗ
ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
Το πωλητήριο που χρησιμοποιήθηκε στο υποθηκοφυλάκειο για τη μεταβίβαση των ακινήτων στο Πολυτεχνείο (το οποίο επικαλέστηκε και ο κ. Διγαλάκης), βασίζεται -όπως αναφέρει- στο 21/8-8-86 πρακτικό της Διοικητικής Επιτροπής του Ταμείου Εθνικής Άμυνας.
Στο πρακτικό λοιπόν αυτό, το οποίο σήμερα παρουσιάζουν τα “Χανιώτικα νέα”, γίνεται ξεκάθαρη αναφορά ότι το ποσό των 103.000.000 εκατομμυρίων δραχμών «κατατέθηκε από το υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων».
Όπως ακριβώς ανέφεραν και τα έγγραφα που παρουσίασαν την περασμένη εβδομάδα τα “Χ.ν”.
Το πρακτικό 21 της 8ης Αυγούστου 1986, υπογράφουν οι:
• Ανδρέας Παπανδρέου (πρωθυπουργός)
• Γιάννης Χαραλαμπόπουλος (Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπ. Εθνικής Άμυνας)
• Δημήτρης Τσοβόλας (Υπουργός Οικονομικών)
• Νικόλαος Κουρής (Αρχηγός ΓΕΕΘΑ)
• Επαμ. Πενθερουδάκης (Αρχηγόγς ΓΕΣ)
• Θεοδ. Σπανουδάκης (Υπαρχηγός ΓΕΣ)
•Παναγ. Πανταζής (Υπαρχηγός ΓΕΣ)
Ξεκαθαρίζεται λοιπόν με τον πλέον επίσημο τρόπο, σε έγγραφο που φέρει την υπογραφή του τότε πρωθυπουργού, ότι η κατάθεση των 103.000.000 δραχμών έγινε από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και όχι από το Πολυτεχνείο Κρήτης, όπως ήταν μέχρι πρότινος το επιχείρημα των υπερασπιστών της ξενοδοχοποίησης. Στην τελευταία βέβαια παρέμβασή του, ο υφυπουργός Παιδείας κ. Διγαλάκης, επιχειρώντας να απαντήσει σε αυτό το επιχείρημα, υποστήριξε πως «δεν θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά, καθώς τα πανεπιστήμια επιχορηγούνται από το Δημόσιο και τα 103 εκατομμύρια δραχμές ήταν ένα μεγάλο ποσό για εκείνη την εποχή».
Μετά την παρέμβαση αυτή, άλλαξε και το αφήγημα των υπέρμαχων της ξενοδοχοποίησης.

“ΤΡΙΠΛΑΡΟΝΤΑΣ” ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Το αν υπήρξε κρατική χρηματοδότηση για να καταλήξουν αυτά τα κτήρια στο Πολυτεχνείο, είναι ιδιαίτερης σημασίας για τη σημερινή αξιοποίησή τους. Βάσει του νόμου 4009/11 (άρθρο 58), ακίνητα που χρησιμοποιούνται για τις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και διοικητικές δραστηριότητες του ιδρύματος και αποκτήθηκαν με πόρους προερχόμενους είτε από τον τακτικό προϋπολογισμό είτε από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, δεν μπορούν να ματαβιβαστούν στην εταιρεία αξιοποίησης περιουσίας του Ιδρύματος. Στην προκειμένη περίπτωση, μέρος του κτηριακού συγκροτήματος, χρησιμοποιούσαν οι διοικητικές υπηρεσίες μέχρι και το 2014, οπότε και η Πρυτανική Αρχή, μεταφέρει τις Διοικητικές Υπηρεσίες από τα κτήρια του Λόφου Καστέλι στην Πολυτεχνειούπολη. Ετσι, φαίνεται να “τριπλάρει” τον νόμο 4009/11 και πριν καλά – καλά ολοκληρωθεί η μετακίνηση των Διοικητικών Υπηρεσιών, μεταφέρει τα κτήρια στην εταιρεία αξιοποίησης τον Μάρτιο του 2014.

“ΑΥΤΟΓΚΟΛ” ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ
Παρόλο που το 2014 “φεύγει” το εμπόδιο της μεταβίβασης με την απομάκρυνση των Διοικητικών Υπηρεσιών, ο ρόλος των κτηρίων για το Πολυτεχνείο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί και τούτο γίνεται σαφές από δεκάδες επίσημα έγγραφα από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 όταν ξεκινά το αίτημα του Πολυτεχνείου για παραχώρηση των κτηρίων από το Υ.Ε.Θ.Α.
Είναι ξεκάθαρο ότι τα κτήρια ζητείται να παραχωρηθούν για να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τις ανάγκες του Πολυτεχνείου, με το Ιδρυμα να αναγνωρίζει την ιστορικότητά τους. Χαρακτηριστική είναι η κατακλείδα επιστολής του προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του Πολυτεχνείου Κρήτης Περικλή Σ. Θεοχάρη προ τον υπουργό Εθνικής Αμυνας τον Αύγουστο του 1981 για το κτήριο της Μεραρχίας στο λόφο Καστέλι: «Επειδή και τα δύο μέρη του κτηρίου αποτελούν ιστορικά, λειτουργικά και αισθητικά ένα αναπόσπαστο αρχιτεκτονικό σύνολο, παρακαλούμε όπως θελήσετε να παραχωρήσετε το ως άνω χρησιμοποιούμενο μέρος στο Πολυτεχνείο μας και πιστεύουμε ότι μετά την αποκατάσταση ολοκλήρου του κτηρίου, τούτο θα αποτελέσει κόσμημα της πόλεως των Χανίων ενώ συγχρόνως θα προσθέσει στις εντός πόλεως λειτουργίες του Ιδρύματος».
Πέντε χρόνια μετά, στις 26 Μαρτίου του 1986 (επτά μήνες πριν συνταχθεί το πωλητήριο) ευχαριστήρια επιστολή της Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος προς τον υπουργό Παιδείας Απόστολο Κακλαμάνη, σημειώνει: «…μια ανατροπή του χρονοδιαγράμματος στέγασης του Πολυτεχνείου Κρήτης θα είχε σοβαρές επιπτώσεις στον επιδιωκόμενο ρυθμό ανάπτυξης του Ιδρύματός μας. Επισημαίνουν ότι κρίσιμο ρόλο στην πορεία του χρονοδιαγράμματος αυτούς καλείται να παίξει ο χώρος του Στρατοπέδου Παπαστεργίου (Στρατηγείο 5ης Μεραρχίας)…».
Λίγα χρόνια μετά, κι ενώ προχώρησε η παραχώρηση των κτηρίων στο Πολυτεχνείου, ο Αντιπρόεδρος της Δ.Ε. του Πολυτεχνείου Κρήτης Β. Δρουκόπουλος, ενημερώνει την 5η Μεραρχία για την εξέλιξη των εργασιών αποτύπωσης της έκτασης. Στις 14 Δεκεμβρίου 1986, ενάμιση μήνα μετά την σύναψη του πωλητηρίου (27/10/1986), ο Δρουκόπουλος τονίζει στο έγγραφό του: «…σας επισημαίνουμε τον κρίσιμο ρόλο που μέλλει να παίξει το κτήριο του Στρατηγείου στην προγραμματισμένη ραγδαία ανάπτυξη του Πολυτεχνείου μας…».
Οι χρήσεις των κτηρίων στον λόφο Καστέλι απασχόλησαν και την Συνεδρίαση της Συγκλήτου στις 9 Ιουνίου 1995, με τη συζήτηση να αφορά στην εισήγηση της επιτροπής Μαρκόπουλου, Πετούση και Νικάκη.
Στην πρόταση αυτή γίνεται μια πρώτη ομαδοποίηση των προτάσεων των δυνατών χρήσεων οι οποίες ήταν:
• «Χώροι μόνιμης εγκατάστασης της Πρυτανείας και μέρους των Διοικητικών Υπηρεσιών του Ιδρύματος.
• Χώροι εγκατάστασης των Ερευνητικών Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Η ύπαρξη της βούλησης να διατεθούν οι χώροι αυτοί για τα Ε.Π.Ι. θα μπορούσε να αποτελέσει ένα προσθετικά ισχυρό επιχείρημα για την έγκριση της θέσπισής τους από το Υπουργείο Παιδείας.
• Χώροι αρχικής ανάπτυξης του Τεχνολογικού Πάρκου – Εκολλαπτήριο – Θερμοκοιτίδα.
• Χώροι διεθνών πολιτιστικών συναντήσεων, εκθέσεων, σεμιναρίων, συνεδρίων, χώροι δηλαδή πνευματικής παρέμβασης και προσφοράς του Ιδρύματος στην κοινωνία.
• Χώροι εγκατάστασης Σχολής Καλών Τεχνών, που η δημιουργία της θα αποτελέσει, ίσως την πλέον σημαντική συμβολή του Πολυτεχνείου Κρήτης, στην κρίσιμη Πανεθνική προσπάθεια ανάπτυξης της Βαριάς Βιομηχανίας του Πολιτισμού».
Κατά πλειοψηφία γίνεται δεκτή η εισήγηση της επιτροπής, με τη Σύγκλητο να απορρίπτει παράλληλα αίτημα παραχώρησης του κτηρίου της Μεραρχίας στο Υπουργείο Πολιτισμού.

ΔΙΑΓΡΑΦΟΥΝ 28 ΧΡΟΝΙΑ
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι όσα “άλματα λογικής” κι αν επιχειρούν οι χειροκροτητές της ξενοδοχοποίησης, τα κτήρια αυτά για 28 χρόνια ήταν απαραίτητα για τη λειτουργία του Πολυτεχνείου.
Γι’ αυτό τον σκοπό αποκτήθηκαν και η “τρίπλα” του 2014, δεν μπορεί να διαγράψει ούτε την ιστορία, ούτε τη μνήμη των Χανιωτών.
Μονάχα των χρυσόψαρων…

Απόντος του Γιώργου Ουντράκη, ο Π. Περάκης στο 18ο podcast “Στα Πρόθυρα” βλέπει την πόλη να φορά… αντιανεμικό απέναντι στον “άνεμο ανάπτυξης” που λένε πως φυσά στον Λόφο Καστέλι.