Δύο ήταν οι αιτίες που με δελέασαν να φύγω λίγο νωρίς για τη Ρόδο. Με βαριά καρδιά άφησα τις δυο φορτωμένες απίδες μου, στις “Ποταμιεις” που κάθε χρόνο ωριμάζουν τα γευστικά απίδια τους το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και που μέχρι να επιστρέψω θα έχουν τελειώσει.
Aφού περιπόθητηα τις αγαπημένες μου μέλισσες, πήρα τον ίδιο δρόμο που πήρε πριν μερικές χιλιάδες χρόνια ο Αλθαιμένης.
Ο ένας λόγος ήταν γιατί ήθελα να απολαύσω την κρητική βραδιά στον Μονόλιθο με τον Μανώλη Κονταρό.
Πράγματι ήταν ένα όμορφο βράδυ με τον Κονταρό να τα “δίνει όλα”. Ο ίδιος με το θεϊκό του τραγούδι και λαγούτο και το συγκρότημά του.
Έκαναν ό,τι μπορούσαν για να διασκεδάσουν τους καλεσμένους του Πολιτιστικού Συλλόγου Μονόλιθου, που συνέρευσαν από ολόκληρη τη Ρόδο μα περισσότερο από τα “Κρητικά χωριά” Έμπωνα, Κρητηνία, Μαντρικό κ.λπ.
Γράφοντας αυτές τις γραμμές απολαμβάνω το “FM Σιάννα” με κρητικά, παλιά και καινούργια να μου χαϊδεύουν τα αφτιά.
Ο έτερος λόγος και ο κυριότερος ήταν η παλιά και μεγάλη μου επιθυμία να προλάβω εφέτος και να λάβω μέρος στην ετήσια ανασκαφή του Αποκορωνιώτη καθηγητή Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Μανώλη Στεφανάκη, που κάθε χρόνο τέτοια εποχή κάνει στην Κυμισάλα ανασκαφή στο αρχαίο νεκροταφείο με τις φοιτήτριες και τους φοιτητές του.
Περπατώντας την ανηφόρα με τον Μανώλη, ανάμεσα στα βαθύσκιωτα, εικοσάμετρα πεύκα και τους τάφους του αρχαίου νεκροταφείου, για να φτάσουμε στην Ακρόπολη και τον Αγιο Φωκά.
Φθάσαμε στον Αγιο Φωκά αφού περάσαμε το καλά διατηρημένο τείχος της Ακρόπολης.
Ο Αγιος Φωκάς ήταν μια Ορθόδοξη Εκκλησία μέχρι το 1914. Τότε ανασκάφτηκε από τον Ιταλό αρχαιολόγο Μαγιούρι. Εφτασε μέχρι τα θεμέλια του αρχαίου ναού, όμως δεν εντόπισε στοιχεία που θα μπορούσε να ταυτίσει με κάποια αρχαία Θεότητα. Αυθαίρετα μόνο, θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι του Απόλλωνα. Πάνω από τον αρχαίο ναό είχε κτιστεί ο Χριστιανός ναός. Αυτόν καθαίρεσε -χάλασε- ο Μαγιούρι. Ομως είχε τύψεις συνειδήσεως και στα απομνημονεύματά του μετά από σαράντα χρόνια ανέφερε: “Συγγνώμη Μεγάλε Άγιε της Ορθοδοξίας αλλά και εσύ ξένος ήσουν σ’ αυτόν τον Τόπο!”.
Καθίσαμε να ξαποστάσουμε κάτω από την σκιά ενός τεράστιου πεύκου και ο Μανώλης συνέχισε: “Ηρθαμε και φέτος για δέκατη χρονιά και πάλι υποχρηματοδοτούμενοι, μα τουλάχιστον προχωράει η ανασκαφή, χάριν στην εθελοντική προσφορά των ανθρώπων. Είμαστε όλοι εθελοντές, δηλαδή και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, η Εφορεία Αρχαιοτήτων που έχουμε την εποπτεία μα και το προσωπικό είναι όλοι εδώ εθελοντικά. Εχουμε σημαντική εθελοντική συνεισφορά ακόμα και από επιστήμονες αρχαιολόγους του εξωτερικού, όπως έναν καθηγητή από την Πολωνία με τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του και ένα ζευγάρι Αμερικανών που βοηθούν ουσιαστικά.
Εχουμε πλέον σημαντική εθελοντική συνεισφορά από την τοπική κοινωνία. Αυτό θέλω να το τονίσω. Δηλαδή και η Ενορία Σιάννων “Ο Άγιος Παντελεήμονας” και οι κάτοικοι των Σιάννων, οι κάτοικοι της Μονολίθου, μας έχουν προσφέρει φιλοξενία απλόχερα, με την έννοια πως διαμένουμε στα σπίτια τους. Μας παραχωρούν τη δωρεάν διαμονή και έχουμε και ανθρώπους από τα χωριά που δουλεύουν δωρεάν στην ανασκαφή. Τρανό παράδειγμα ο Γιώργης Θυρής και ο Στάθης ο Χαλκίτης.
Επίσης θέλω να αναφέρω πως εφέτος ήρθε και ο φίλος μου ο Σήφης ο Πετράκης και σκάβει και βοηθά στην ανασκαφή (θέλησε να αστειευτεί ο Μανώλης). Πιστεύω πως σε κάμποσα χρόνια θα έχει τελειώσει η ανασκαφή.
Για το επόμενο έτος ελπίζουμε σε μια προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού – Πανεπιστημίου Αιγαίου και της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, που πιστεύω να μας καλύψει οικονομικά την ανασκαφή για δυο χρόνια.
Με τη χρηματοδότηση αυτή θα γίνουν και τα μονοπάτια που θα έχουν δυο μέτρα φάρδος και θα μπορεί ένας περιπατητής φυσιολάτρης να τα διαβεί και να θαυμάσει τις αρχαιότητες. Επίσης θα καθαρίσουμε και θα αναδείξουμε το τείχος της Ακρόπολης έτσι που να φανεί η Χαρόπολη της Κυμισάλας”.
Οταν επιστρέψαμε το συνεργείο βρισκόταν σε πλήρη δράση.
Πήρα και γω τη σκαλίδα και άρχισα να σκάβω κάπου που μου υπέδειξε ο Μανώλης και που ελπίζαμε πως λίγο πιο κάτω κρύβεται ένας αρχαίος τάφος.
Ετσι πραγματοποιήθηκε μια παλιά που επιθυμία. Δυστυχώς οι περισσότεροι τάφοι ήσαν συλημένοι από ασυνείδητους αρχαιοκάπηλους περασμένων εποχών.
Ανάμεσα στο προσωπικό και ο Ιωνας με τον Ηλία, τα δυο ανήλικα αγόρια του κ. Στεφανάκη οι δυο “εκκολαπτόμενοι” αρχαιολόγοι… βοηθούσαν ουσιαστικά ειδικά στην περισυλλογή ευρημάτων από δύσκολα και στενά σημεία των Τάφων.
