«Οι νέοι λυράρηδες να “φτιάξουν το δικό τους χρώμα”, τη δική τους μουσική “ταυτότητα” και να μην μιμούνται άλλους. Αυτό είναι το πιο σημαντικό για να ξεχωρίσει κάποιος» λέει στις “διαδρομές” ο δημοφιλής Κρητικός καλλιτέχνης, λυράρης Στέλιος Μπικάκης. Κράμα ανθρώπου και καλλιτέχνη που συνδυάζει την σεμνότητα, το φιλότιμο, τη λεβεντιά με το ταλέντο, ο Στέλιος Μπικάκης, έπιασε τη λύρα στα χέρια του για πρώτη φορά σε ηλικία 14 ετών και από τότε το όργανο αυτό “μπήκε” στην ψυχή του.
Aπό παιδί οι ήχοι της βροντόλυρας συνεχώς του χάιδευαν τ’ αυτιά, καθώς οι φωνές μεγάλων Κρητικών καλλιτεχνών ήταν καθημερινή του συντροφιά μέσα από τις παρέες του πατέρα του, χοροδιδάσκαλου σε μεγάλους παραδοσιακούς συλλόγους. Ετσι από μικρός το “είναι” του ποτίστηκε από το μεγαλείο της Κρήτης. Ακόμη και η άρνηση του πατέρα του να του αγοράσει λύρα, δεν στάθηκε εμπόδιο, αφού ο παππούς “συνωμότησε” με τον εγγονό και η πρώτη λύρα, το πιο “επιθυμητό παιχνίδι” έγινε η αφετηρία της πορείας στον δρόμο της μουσικής αλλά και της καταξίωσης στα μουσικά δρώμενα.
Ο ίδιος δεν πήγε ποτέ σε Ωδείο καθώς είναι αυτοδίδακτος, είχε όμως πάντα στο μυαλό την επιρροή σημαντικό Κρητικών καλλιτεχνών όπως ο Νίκος Μανιάς, Σπύρος Σηφογιωργάκης, Γιάννης Μαρκογιαννάκης κ.ά..
Σε μια συνέντευξη εφόλης της ύλης, ο δημοφιλής καλλιτέχνης της Κρητικής μουσικής μίλησε στις “διαδρομές” για την πορεία του στην κρητική μουσική, τους νέους λυράρηδες, την κρίση στη νυκτερινή διασκέδαση της Κρήτης, την πολιτική κατάσταση αλλά και τα σχέδια του για το μέλλον.
Πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε με την κρητική μουσική και τη λύρα;
Μεγάλωσα “μέσα” στην κρητική μουσική, διότι ο πατέρας μου ήταν χορευτής και πρόεδρος σε χορευτικούς συλλόγους. Έτσι είχα αγαπήσει όλο το φάσμα της κρητικής μουσικής και κρητικής παράδοσης. Ζητούσα επίμονα να έχω μια κρητική λύρα, ο πατέρας μου δεν μου την πήρε και έτσι μου την πήρε δώρο ο παππούς Μάρκος όταν ήμουν 14χρονών. Από εκεί δειλά – δειλά ξεκίνησα “γρατζουνώντας” τη λύρα.
Στη γειτονιά μου τότε έμενε ο μεγάλος δάσκαλος Σπύρος Σηφογιωργάκης και μου έδειξε πώς να παίζω το πρώτο μουσικό κομμάτι που ήταν το “Πότε θα κάνει ξαστεριά”. Έτσι σιγά – σιγά μόνος μου ξεκίνησα και στα 16 έπαιζα σε κάποια μικρά γλέντια όπου με άκουγαν κυρίως κάποιοι συγγενείς και αυτοί με το ζόρι.
Ποιες θεωρείτε σημαντικές συνεργασίες κατά τη διάρκεια της πορείας σας;
Θεωρώ σημαντικούς σταθμούς στην πορεία μου τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάστηκα. Χάρη στον πατέρα μου που γνώριζε πολλούς Κρητικούς καλλιτέχνες βοηθήθηκα πάρα πολύ από τον Γιάννη Μαρκογιαννάκη και από τον Νίκο Μανιά που τότε -όταν εγώ ήμουν 17 χρονών- ήταν μεγάλη τιμή να κάθεσαι δίπλα τους.
Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερα νέα παιδιά έχουν στραφεί προς την κρητική μουσική και εξασκούν το επάγγελμα του λυράρη; Πώς βλέπετε αυτή την στροφή;
Πάντα στην Κρήτη υπήρχε μεγάλη ροπή από νέους προς την κρητική μουσική.
Εγώ αυτό το βλέπω πάρα πολύ ευχάριστο και σημαντικό για τη μουσική παράδοση του τόπου, που η Κρήτη βγάζει νέους καλλιτέχνες, ανεξαρτήτως πώς το κάνει ο καθένας. Διότι ο χρόνος και η ιστορία θα “αφαιρέσει” αυτούς που πρέπει και θα κρατήσει αυτούς που αξίζουν.
Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την κρητική διασκέδαση;
Πάρα πολύ, όπως έχει επηρεάσει όλη την Ελλάδα. Μπορεί τα μαγαζιά να γεμίζουν με 300-400 άτομα όμως δεν γίνονται εισπράξεις. Δηλαδή μια παρέα έξι ατόμων που έπαιρνε κάποτε 3-4 μπουκάλια ουίσκι, τώρα παίρνει 1-2 μπουκάλια κρασί. Αλλά τι να κάνουμε έτσι είναι αυτές οι εποχές. Ηταν “τυχερό” στη γενιά μας να περάσει αυτή την κρίση και πρέπει να την παλέψουμε.
Είστε αυτοδίδακτος μουσικός και στιχουργός ταυτόχρονα, καταφέρνοντας να διαγράψετε τη δική σας πορεία στο κρητικό πεντάγραμμο. Τι θα συμβουλεύετε τα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με την κρητική μουσική;
Δεν αισθάνομαι ικανός να συμβουλέψω εγώ τα νέα παιδιά, διότι αισθάνομαι πως ακόμη μαθαίνω. Αυτό που θα τους έλεγα ως ιδέα είναι να έχουν τη δική τους ταυτότητα διότι δυστυχώς επικρατεί πολύ η μίμηση. Στην Κρήτη σήμερα έχουμε φοβερούς λυράρηδες, νέα παιδιά, τα οποία όμως μιμούνται κάποιους και είναι κρίμα. Δεν έχουν το δικό τους χρώμα, τη δική τους ταυτότητα. Διότι αυτό είναι το πιο σημαντικό για να ξεχωρίσει κάποιος. Και επίσης να διατηρεί την αξιοπρέπεια του, όπως πρέπει σε κάθε επάγγελμα.
Πώς βλέπετε τη σημερινή πολιτική κατάσταση αλλά και την εμφάνιση ακραίων, φασιστικών φαινομένων;
Θα προτιμούσα να αλλάζαμε κουβέντα διότι δεν θέλω τους πολιτικούς καθόλου. Τους απεχθάνομαι εντελώς, νοιώθω ότι έχουν καταστρέψει αυτήν την χώρα μετά την Μεταπολίτευση. Πιστεύω ότι ένα μεγάλο μέρος των πολιτικών από το 1974 και μετά, έκλεβαν συστηματικά την χώρα μας γνωρίζοντας το τι θα γίνει μετά. Ολοι ήξεραν και είχαν τον σκοπό και τον ρόλο τους. Για τα φασιστικά φαινόμενα πιστεύω πως είναι στημένα από το ίδιο το πολιτικό σύστημα που δημιούργησε αυτά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Είμαι 100% αντίθετος σε αυτά τα φασιστικά φαινόμενα διότι ένας λαός που δεν ξέρει να τηρεί την Δημοκρατία είναι αναγκασμένος να ζει τέτοια φαινόμενα. Εμείς σήμερα έχουμε Δημοκρατία αλλά δεν την τηρούμε. Δεν υπάρχει ο όρος Δημοκρατία όταν υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν. Πιστεύω στη Δημοκρατία αλλά διαπιστώνω ότι σήμερα υπάρχει μόνο στα λόγια των δήθεν πολιτικών που όλοι κοίταζαν όχι το λαό αλλά την καρέκλα, τη θέση και την τσέπη τους. Είναι πολύ λυπηρό όταν παρατηρώντας κανείς σήμερα την επικαιρότητα μαθαίνει μόνο ποιος έχει κλέψει περισσότερα, πού πήγαιναν οι μίζες κ.λπ..
Τα “Γενέθλια”, είναι ένα πονεμένο τραγούδι το οποίο ο κόσμος ξεχώρισε, δίχως όμως να γνωρίζει ότι πίσω από αυτό βρίσκεται μια δύσκολη προσωπική ιστορία που ζήσατε και πως ουσιαστικά επρόκειτο για ένα μοιρολόι… Θα θέλατε να μιλήσετε γι’ αυτό;
Είναι ένα τραγούδι που έγραψα σε μια δύσκολη φάση της ζωής μου και αφορά προσωπικό οικογενειακό θέμα για ένα πολύτιμο πρόσωπο που έχασα, το παιδί μου. Τότε ξεκίνησα να γράφω το τραγούδι και μετά από ενάμιση χρόνο, αποτύπωσα στο χαρτί εκείνα τα συναισθήματα που είχα μέσα μου. Ετσι γεννήθηκαν τα “Γενέθλια” που αγαπήθηκαν τόσο πολύ κι ας μιλούν για θάνατο. Είναι στίχοι βγαλμένοι απ’ την ψυχή μου. Ομως δεν μου αρέσει να αναφέρομαι σε αυτήν την άσχημη στιγμή της οικογενειακής μου ζωής για να μη νομίζει ο κόσμος ότι το κάνω για να εκμεταλλευτώ κάτι ή να διαφημιστώ μέσα από μια κατάσταση.
Υπάρχει κάποια κριτική που σας έχει στεναχωρήσει; Διότι κατά καιρούς ορισμένοι έχουν υποστηρίξει πως δεν μεταδώσατε την παράδοση του νησιού και πως έχετε “ξεστρατήσει”. Τι απαντάτε;
Συμφωνώ απολύτως. Εχω δηλώσει πολλές φορές ότι δεν είμαι άξιος να κουβαλήσω την παράδοση στις πλάτες μου. Ένας μεγάλος Κινέζος φιλόσοφος είχε πει πως «Η παράδοση είναι ένας βράχος και ή που τον κουβαλάς στην πλάτη σου ή που βγαίνεις πάνω για να δεις πιο μακρυά. Εγώ βγήκα πάνω για να δω πιο μακρυά αλλά ό,τι έκανα, πιστεύω ότι το έκανα με αξιοπρέπεια, σεμνότητα και με ένα κομμάτι της ψυχής μου. Πιστεύω ότι δεν πρόσβαλα αυτό τον τόπο με τη λύρα μου και το λαγούτο μου όπως τον προσβάλλουν κάποιοι άλλοι, που το παίζουν δήθεν παραδοσιακοί.
Θα ξεχωρίζατε κάποιον στίχο που έχετε γράψει ο ίδιος ή άλλος καλλιτέχνης ή κάποιο ριζίτικο και σας χαρακτηρίζει;
Υπάρχουν στίχοι που έχω γράψει και αποτελούν το καλύτερο τραγούδι μου -κατά εμένα- κι αυτό είναι η “Διαδρομή” το οποίο έχω αφιερώσει στον άνθρωπό μου. Και λέει το τραγούδι αυτό: «πέρασα ξυπόλητος μέσα από τα ερείπια, σκόνταψα και έπεσα μέσα στους καπνούς, άπλωσα τα χέρια για βοήθεια μια καμιά απάντηση, μάνα δεν μ’ ακούς. Σήκωσα το ανάστημα είπα “προχωρώ”, ήρθαν και με αβάνταραν δυο παλιοί μου φίλοι, φίλοι που μου δώσανε ξύδι για νερό. Μπουσουλώντας σύρθηκα μη με ξαναφτάσουν, με το χέρι στις πληγές, την ψυχή στο στόμα, κάντε λίγο υπομονή, ανασαίνω ακόμα…».
Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;
Πάντα έχω σχέδια και όνειρα για το μέλλον. Είμαι άνθρωπος ονειροπόλος, δεν μ’ αρέσει να κλείνω τη ζωή στα λίγα μέτρα. Πάντα ονειρεύομαι σαν μικρό παιδί, ασχέτως εάν τώρα έχω μεγαλώσει λίγο και βρίσκομαι κοντά στα 49.
Ζω την κάθε στιγμή και πιστεύω στο αύριο. Γι’ αυτό και στεναχωριέμαι για το μέλλον των επόμενων γενεών που κάποιοι φαίνεται πως έχουν καταδικάσει. Γιατί τα παιδιά είναι το μέλλον… Πιστεύω ότι θα έρθουν καλύτερες ημέρες και θα προσπαθήσω και εγώ να κάνω κάτι καλύτερο από τη μεριά μου, όπως μπορώ.
