«Η αξία της ποίησης είναι ότι προσδίδει στις λέξεις την αληθινή τους βαρύτητα. Σαν να τις βάζει στη σωστή τους θέση. Παράλληλα, η αξία της βρίσκεται στο ότι επιβραδύνει τους καταιγιστικούς ρυθμούς που γίνονται όλα στις μέρες μας. Σου ζητά να δώσεις χρόνο στον εαυτό σου γιατί δεν μπορεί να διαβαστεί “διαγώνια” ή “επί τροχάδην”».
Η Νεκταρία Μενδρινού ισορροπεί ανάμεσα στην επιστήμη και στην ποίηση. Τον ορθολογισμό της φαρμακευτικής -που υπηρετεί επί 20 χρόνια μέσα από το Φαρμακείο που διατηρεί στο Νιο Χωριό Αποκορώνου- και το “φευγάτο” στοιχείο της ποιητικής έκφρασης, που αποτυπώνεται στις 3 ποιητικές συλλογές που έχει εκδώσει. Για εκείνη, όπως λέει, η επιστήμη είναι η γείωσή της και τα ποιήματα το τελευταίο καταφύγιό της. Αυτό που της επιτρέπει να υπάρχει και να παίρνει μια απόσταση ασφαλείας από τ’ άσχημα και τα στραβά αυτού του κόσμου.
Γι’ αυτό το «καταφύγιο» μιλήσαμε μαζί της, με αφορμή την εκδήλωση για το ποιητικό της έργο που θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις 19:00 στο Νιο Χωριό.
Πότε μπήκε η ποίηση στη ζωή σας;
Η ιδέα του γραψίματος ήρθε όταν ήμουν παιδί. Θυμάμαι ότι ζωγράφιζα κι είχα φτιάξει ένα σχέδιο που αποφάσισα ότι θα το κάνω σελιδοδείκτη στο αγαπημένο μου βιβλίο. Όμως δεν κατέληξα σε κάποιο βιβλίο και τότε αποφάσισα ότι θα μπει στο βιβλίο που θα γράψω εγώ! Αυτό ήταν το πρώτο έναυσμα. Η ποίηση όμως μπήκε θα έλεγα από… ζήλια. Δέκα – έντεκα χρονών ξεκίνησα να γράφω παραμύθι κι αργότερα μυθιστόρημα. Τελικά όμως κατέληξα στην ποίηση μετά από ένα μαθητικό διαγωνισμό στον Δήμο Ηλιούπολης που κέρδισε μια συμμαθήτριά μου. Μού έκανε αίσθηση αυτό και τότε σκέφτηκα ότι μου ταιριάζει η ποίηση. Ήμουν μαθήτρια Γυμνασίου.
Αγαπημένοι ποιητές;
Δεν θα πρωτοτυπήσω. Καβάφης, Λόρκα, Ελύτης. Παιδί μού άρεσαν κι οι λυρικοί που κάναμε στο σχολείο. Μού άρεσε ότι ήταν κατανοητοί.
Στα ποιήματά σας η ποιητική έκφραση μοιάζει σαν το τελευταίο καταφύγιό σας, πέρα ακόμα από τη ζωή και τον θάνατο, την αλήθεια και το ψέμα, τα όνειρα και τις ματαιώσεις. Τι είναι για εσάς η ποίηση;
Είναι όντως καταφύγιο. Κι ίσως και το τελευταίο. Είναι ο δικός μου τρόπος να αποδεχτώ κάποια πράγματα, είναι όμως και μια άλλη οπτική. Είναι ένας τρόπος ερμηνείας του κόσμου. Θα μπορούσε βέβαια κάποιος να πει ότι αυτό γίνεται και με την επιστήμη ή και με τη θρησκεία. Η ποίηση όμως συνδυάζει κάτι από όλα αυτά. Και τον ορθολογισμό αλλά και το μεταφυσικό στοιχείο.
Δίνει απαντήσεις;
Θυμάμαι όταν ξέσπασε η πανδημία που δεν γνωρίζαμε πως θα εξελιχθεί και πως αντιμετωπίζεται, είχα θορυβηθεί. Έπιασα κι έγραψα τότε ένα ποίημα και σαν να έφυγε το μεγάλο άγχος.
Αντίστοιχα με τον ίδιο τρόπο είχα αντιδράσει κι όταν πέθανε ένας οικογενειακός φίλος. Μού ήταν δύσκολο να αποδεχθώ το γεγονός και γράφοντας ένιωσα καλύτερα. Όχι ότι φεύγει ο φόβος ή το πένθος,
αλλά το γράψιμο φέρνει τα πράγματα σε μια κλίμακα πιο ανθρώπινη που μπορείς να τα αντέξεις. Ίσως είναι ο τρόπος μου για να αποστασιοποιηθώ λίγο από δύσκολες καταστάσεις. Όχι σε βαθμό όμως να μην με αγγίζουν. Αυτό δεν το θέλω. Θέλω να νιώθω τα πράγματα αλλά με ένα τρόπο που να μπορώ να υπάρξω χωρίς να με ισοπεδώνουν.
Εκεί να βρίσκεται και η αξία της ποίησης;
Για εμένα η αξία της ποίησης είναι ότι προσδίδει στις λέξεις την αληθινή τους βαρύτητα. Σαν να τις βάζει στη σωστή τους θέση.
Παράλληλα η αξία της βρίσκεται στο ότι επιβραδύνει τους καταιγιστικούς ρυθμούς που γίνονται όλα στις μέρες μας. Σου ζητά να δώσεις χρόνο στον εαυτό σου γιατί δεν μπορεί να διαβαστεί “διαγώνια” ή επί τροχάδην. Για εμένα, ούτε καν μπορεί να διαβαστεί στην οθόνη. Το ποίημα θέλει την έντυπη μορφή.
Μου έκανε εντύπωση το ποίημα “Άνοια” όπου μπήκατε στα παπούτσια του ασθενή…
Είναι ένα ποίημα που αποτελεί συρραφή δύο ιστοριών: της γιαγιάς μου και της γιαγιάς μιας κοπέλας που είχε δουλέψει φαρμακείο μια περίοδο και μου είχε μιλήσει για εκείνη.
Η άνοια είναι ένα σοκ γιατί αισθάνεσαι ότι χάνονται όλα και το ποίημα αυτό προέκυψε από την ανάγκη μου να πιστέψω ότι βαθιά μέσα στους ανθρώπους αυτούς κάτι επιζεί, άσχετα αν εμείς δεν έχουμε ακόμα τα μέσα να το ανιχνεύσουμε.
Προσπάθησα λοιπόν να δώσω “φωνή” σε αυτούς τους ανθρώπους, για να πω ότι κάτι διασώζεται.
Είστε φαρμακοποιός, άνθρωπος της επιστήμης, αλλά και ποιήτρια. Πώς ο ορθολογισμός της επιστήμης “κουμπώνει” με το πιο φευγαλέο που ζητάει η ποίηση;
Η επιστήμη με γειώνει. Το έχω ανάγκη αυτό. Στο φαρμακείο έρχεσαι σε επαφή με τον ανθρώπινο πόνο. Τον πόνο τον σωματικό και τον ψυχικό, αλλά και εκείνον που απορρέει από οικονομικές δυσκολίες κ.λπ. Πέρα από αυτό, πιστεύω ότι όντως η επιστήμη απαντάει σε πολλά και θέτει όρια στη ανθρώπινη σκέψη και βούληση. Θα έλεγα λοιπόν ότι λειτουργεί σαν ένας ισορροπιστής ως προς τον ποιητικό εαυτό. Από την άλλη, πιστεύω ότι στο μέλλον η επιστήμη θα δώσει πολλές απαντήσεις που θα δικαιώσουν τους ποιητές, ειδικά στο θέμα της προσέγγισης του χρόνου. Είναι κάπως σαν αυτό που είχε πει ο Φρόιντ για την ψυχανάλυση ότι «όπου και αν με πήγαν οι θεωρίες μου, βρήκα ότι ένας ποιητής ήδη είχε πάει εκεί».
Στην έμπνευση πιστεύετε;
Πιστεύω. Υπό την έννοια ότι έμπνευση σημαίνει να είσαι ανοιχτός σε αυτά που συμβαίνουν γύρω σου. Σημαίνει να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου και τους άλλους. Όταν λειτουργείς έτσι τότε και μια λέξη που θα ακούσεις τυχαία θα δέσει με κάποια σκέψη και θα συνδυαστούν. Από εκεί και πέρα, υπάρχει βέβαια και η δουλειά.
Με τον χρόνο τι αλλάζει στο γράψιμο; Αισθάνεται κανείς μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, μεγαλύτερη σιγουριά με τις λέξεις;
Όχι αυτοπεποίθηση. Για εμένα υπάρχει πάντα το άγχος ότι η όποια έμπνευση θα με εγκαταλείψει ή ότι θα αρχίσω να επαναλαμβάνομαι. Το μόνο που με τον χρόνο κατακτάς είναι η κατανόηση και αποδοχή ότι υπάρχουν περίοδοι που γράφεις κι άλλες που είναι περίοδοι αγρανάπαυσης, που θες να γράψεις αλλά δεν σού βγαίνει τίποτα. Έχω μάθει πλέον να μην πανικοβάλλομαι στον χρόνο που δεν μού βγαίνουν αυτά που θέλω.
Πέρα από αυτό, θεωρώ σημαντικό για όσους γράφουν ότι στα Χανιά υπάρχει μια ποιητική παράδοση κι ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που βοηθάει. Υπάρχουν επίσης σημαντικοί ποιητές, όπως ο Λεωνίδας Κακάρογλου, ο Γιώργος Καρτάκης, η Ελένη Μαρινάκη, η Μαρινέλλα Βλαχάκη ή ο Γρηγόρης Γεωργουδάκης, για να αναφέρω ορισμένους ενδεικτικά, που έχουν μια δοτικότητα.
Όπως επίσης, θεωρώ σημαντικό ότι ο Σύνδεσμος Φιλολόγων των Χανίων είναι δραστήριος κι αυτό είναι επίσης πολύ υποστηρικτικό.
Η εκδήλωση
Η εκδήλωση – αφιέρωμα στην ποίηση της Νεκταρίας Μενδρινού θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Σάββατο, 2 Δεκεμβρίου, στις 19:00 το απόγευμα στο “Καφέ στο σχολείο” στο Νιο Χωριό Αποκορώνου (απέναντι από το Δημοτικό Σχολείο). Για τα βιβλία “Τα αειθαλή και φυλλοβόλα” (εκδ. Ροές), “Τα κοχύλια από χρόνο” (εκδόσεις Κέδρος), “Τα σύννεφα στο νερό” (εκδ. Μελάνι), θα μιλήσουν οι φιλόλογοι Μαρία Κοτζαμπασάκη και Μαρία Βαγιωνάκη και η ποιήτρια. Η εκδήλωση διοργανώνεται από το βιβλιοπωλείο “Το Βιβλίο”.
