Ο κίνδυνος µπορεί να οριστεί ως οποιοδήποτε γεγονός του οποίου η εµφάνιση επηρεάζει την ικανότητα µιας οργάνωσης να επιτύχει τους στόχους της. Οι κίνδυνοι µπορούν να ταξινοµηθούν ως:
Εσωτερικοί, ο οποίοι συνδέονται µε αποφάσεις που λαµβάνονται από την επιχείρηση.
Εξωτερικοί, οι οποίοι συνδέονται µε αβεβαιότητες, χρόνο ή κανονισµούς. Κάθε επιχείρηση αντιµετωπίζει κινδύνους στη διαχείρισή της που συνδέονται µε την ανάπτυξη της δραστηριότητάς της.
O Risk Manager είναι το άτοµο που εντοπίζει αυτούς που απειλούν την επιχείρηση του και επιδιώκει να τους αποτρέψει. Όταν υπάρχει µεγάλη πιθανότητα να συµβεί αυτό, πρέπει να προετοιµάσει µια απάντηση. Σε µια παγκοσµιοποιηµένη οικονοµία, οι διάφορες κρίσεις που βιώνουν οι επιχειρήσεις τα τελευταία τρία χρόνια έχουν ολοένα και πιο σηµαντικό αντίκτυπο στην ικανότητά τους για αντίσταση και ανθεκτικότητα. Επιπλέον, στο πλαίσιο του αυξανόµενου πληθωρισµού, η κλιµατική αλλαγή έχει οικονοµικές και κοινωνικές επιπτώσεις στις µελλοντικές ικανότητες προσαρµογής των επιχειρήσεων, τροποποιώντας µερικές φορές το οικονοµικό τους µοντέλο και τη δηµιουργία αξίας.
∆ιαδικασία
Για την καλύτερη διαχείριση των κινδύνων, η αναγνώρισή τους αρχίζει µε µια ανάλυση ισχυρών και αδύνατων σηµείων, δηλαδή µια ανάλυση SWOT που συµπληρώνεται µε χαρτογράφηση. Αυτό υποδεικνύει τις υφιστάµενες σχέσεις µεταξύ των µεγάλων προβληµάτων και των στόχων της επιχείρησης που διατυπώνονται σε τρεις φάσεις.
∆ιερεύνηση, προκειµένου να προσδιοριστούν οι πιθανοί κίνδυνοι ταξινοµώντας τους ανάλογα µε τη σπουδαιότητά τους.
Αξιολόγηση, για την εκτίµηση της σοβαρότητάς τους, των επιπτώσεών τους και της ζηµιάς που µπορούν να προκαλέσουν.
Εφαρµογή λύσεων για τον περιορισµό των επιπτώσεων ή απλώς την εξάλειψή τους.
Αυτή η διαδικασία πρέπει να συµπληρωθεί µε τακτική παρακολούθηση για τον έλεγχο των επιπτώσεων στις δραστηριότητες της επιχείρησης.
Προµήθειες, οικονοµική µετάβαση
Σε ένα παγκόσµιο πλαίσιο οικονοµικής ανάκαµψης, η αποδιοργάνωση της εφοδιαστικής αλυσίδας που προκλήθηκε από την υγειονοµική κρίση που επιτείνεται από την υπερθέρµανση του πλανήτη και η αύξηση της ζήτησης για προϊόντα προκαλούν διαταραχές στην αλυσίδα των προµηθειών. Ως αποτέλεσµα, οι τιµές ορισµένων πρώτων υλών ή µεταποιηµένων προϊόντων εκτοξεύονται στα ύψη και µερικές φορές καθίσταται αδύνατο να βρεθούν. Ως αποτέλεσµα, η υγειονοµική κρίση έχει αναδιατάξει τη διαχείριση κινδύνων, όπου ορισµένα συνήθη σηµεία αναφοράς για την έγκαιρη προµήθεια, µερικές φορές στην άλλη άκρη του κόσµου, υπογραµµίζουν νέους κινδύνους στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Σε ακραίες περιπτώσεις δυσκολιών εφοδιασµού, όπως αυτές που αντιµετωπίζουµε σήµερα, οι επιχειρήσεις µπορούν µέσα σε µια µέρα να περάσουν από καλές επιδόσεις σε πτώχευση. Όπως και µε τους κινδύνους των πελατών, η παρακολούθηση της οικονοµικής κατάστασης των προµηθευτών είναι η καλύτερη προετοιµασία για πιθανούς κλυδωνισµούς. Αρχίζει µε µια εις βάθος αξιολόγηση της οικονοµικής τους κατάστασης πριν συνάψουν σχέση, η οποία συµπληρώνεται από καθηµερινή παρακολούθηση της φερεγγυότητας και της βιωσιµότητάς τους. Σε επίπεδο οικονοµικής και οικολογικής µετάβασης, είναι σηµαντικό οι επιχειρήσεις να εντοπίζουν, να ποσοτικοποιούν και να µοιράζονται τις οικολογικές τους επιπτώσεις. Για ορισµένους, αυτή η µετάβαση περιλαµβάνει µερικές φορές την εγκατάλειψη µέρους του τρέχοντος τρόπου παραγωγής για να προχωρήσει η επιχείρηση προς νέες µορφές δηµιουργίας αξίας. Στην πραγµατικότητα, το ερώτηµα δεν είναι πλέον αν θα πραγµατοποιηθεί η οικολογική µετάβαση, αλλά πώς µπορεί να γίνει αυτό χωρίς να απειληθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων βραχυπρόθεσµα και µεσοπρόθεσµα.
Συµπερασµατικά, η διαχείριση νέων κινδύνων γίνεται ένα ουσιαστικό εργαλείο για την ανάπτυξη και ένας παράγοντας διαφοροποίησης για τις επιχειρήσεις σε µια εποχή της ψηφιακής επανάστασης όπου οι ρυθµοί επιταχύνονται και ο χρόνος µειώνεται (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Μ. ∆ούµπος, νέες τάσεις στο µάνατζµεντ της αβεβαιότητας και του ρίσκου, εκδόσεις Αλέξανδρος ΙΚΕ, 2024). ∆ηµιουργεί νέες ευκαιρίες και είναι πηγή επιδόσεων σε ένα κόσµο που υφίσταται οικολογική µετάβαση όπου τα παραδοσιακά επιχειρηµατικά µοντέλα τίθενται υπό αµφισβήτηση. Ο απολογισµός αυτών των νέων κινδύνων και η αξιολόγηση του αντίκτυπου τους σηµαίνει ότι βοηθάµε την εταιρεία να εξελιχθεί βιώσιµα σε ένα αβέβαιο κόσµο.
*Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης είναι Καθηγητής, Ακαδηµαϊκός, Πολυτεχνείο Κρήτης, Επίτιµος ∆ρ. ΑΠΘ, Paris School of Business
