Νέοι κανόνες για τη βία κατά των γυναικών

Η βία κατά των γυναικών έχει πάρει πολύ µεγάλες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια σε όλη την Ευρώπη. Στην χώρα µας, το φαινόµενο τείνει να γενικευθεί, µε δεδοµένη την τεχνητή διαφοροποίηση των φύλων, την ανδροκρατία σε πολλά επίπεδα της κοινωνικής και οικονοµικής ζωής, αλλά και τις διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες στην προσωπική και επαγγελµατική τους ζωή.
Το πρόβληµα µε την βία κατά των γυναικών λοιπόν επιβάλλει επείγουσα αντιµετώπιση καθώς η πρόοδος έχει συντελεστεί σε άλλα θέµατα που αφορούν την ισότητα των δύο φύλων, και ο χρόνος µετρά ανάποδα σε ότι έχει να κάνει µε την εξουσία του άνδρα αλλά και την θέση της γυναίκας µέσα στην οικογένεια και την εργασία.
Στα πλαίσια αυτά, τέθηκαν σε ισχύ οι πρώτοι κανόνες της ΕΕ για την καταπολέµηση της βίας κατά των γυναικών και της εξ οικείων βίας.
Αριθµοί και νέοι κανόνες
Εκτιµάται ότι από τις 228 εκατ. γυναίκες που ζουν στην ΕΕ, η µία στις τρεις πλήττεται από τη βία κατά των γυναικών.
Ποινικοποιώντας ορισµένες µορφές βίας κατά των γυναικών σε όλη την ΕΕ, µεταξύ άλλων στο διαδίκτυο, και ενισχύοντας τη στήριξη των θυµάτων, την προστασία τους και την πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη, η Οδηγία αποσκοπεί στη διασφάλιση των θεµελιωδών δικαιωµάτων της ίσης µεταχείρισης και της απαγόρευσης των διακρίσεων µεταξύ γυναικών και ανδρών.
Οι νέοι κανόνες κατά της έµφυλης βίας απαγορεύουν τον ακρωτηριασµό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, τον καταναγκαστικό γάµο και τις πλέον διαδεδοµένες µορφές κυβερνοβίας, όπως η µη συναινετική ανταλλαγή προσωπικών εικόνων (συµπεριλαµβανοµένων των προϊόντων βαθυπαραποίησης), η παρενοχλητική κυβερνοπαρακολούθηση και η κυβερνοπαρενόχληση (συµπεριλαµβανοµένης της κυβερνοεπιδειξιοµανίας).
Η κυβερνοβία αποτελεί ένα επείγον ζήτηµα που χρήζει αντιµετώπισης, δεδοµένης της εκθετικής εξάπλωσης και των δραµατικών επιπτώσεων της βίας στο διαδίκτυο.
Οι νέοι κανόνες της ΕΕ αναµένεται να βοηθήσουν τα θύµατα κυβερνοβίας στα κράτη – µέλη που δεν έχουν ακόµη ποινικοποιήσει αυτές τις πράξεις.
∆ιαδικτυακή βία
Στο σχετικό, έγγραφο της ΕΕ αναφέρεται, µεταξύ άλλων, ότι τα τελευταία χρόνια, η αύξηση της χρήσης του διαδικτύου και των µέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει οδηγήσει σε απότοµη αύξηση της δηµόσιας υποκίνησης βίας και µίσους, µεταξύ άλλων µε βάση το φύλο.
Η εύκολη, ταχεία και ευρεία διάδοση της ρητορικής µίσους στον ψηφιακό κόσµο ενισχύεται από το φαινόµενο της άρσης των αναστολών στο διαδίκτυο, καθώς η εικαζόµενη ανωνυµία στο διαδίκτυο και η αίσθηση ατιµωρησίας µειώνουν τις αναστολές των ανθρώπων να προβαίνουν σε ρητορική αυτού του είδους.
Οι γυναίκες αποτελούν συχνά στόχο σεξιστικού και µισογυνικού µίσους στο διαδίκτυο, το οποίο µπορεί να κλιµακωθεί και να λάβει τη µορφή εγκληµάτων µίσους εκτός διαδικτύου.
Στην συγκεκριµένη οδηγία αναφέρεται χαρακτηριστικά πως τα θύµατα θα πρέπει να είναι σε θέση να καταγγέλλουν εύκολα τα αδικήµατα βίας κατά των γυναικών ή εξ οικείων βίας και να παρέχουν αποδεικτικά στοιχεία χωρίς να υφίστανται δευτερογενή ή επαναλαµβανόµενη θυµατοποίηση.
Ο φόβος της καταγγελίας
Είναι εξαιρετικά σηµαντικό τα θύµατα, όταν καταγγέλλουν αδικήµατα, να παραπέµπονται σε εξειδικευµένο σηµείο επαφής, όποτε είναι δυνατόν, ανεξάρτητα από το αν έχει υποβληθεί ποινική καταγγελία. Το εν λόγω σηµείο επαφής θα µπορούσε να είναι εκπαιδευµένος αστυνοµικός ή επαγγελµατίας εκπαιδευµένος να παρέχει βοήθεια στα θύµατα.
Στην οδηγία επισηµαίνεται ότι σε περίπτωση εξ οικείων βίας και βίας κατά των γυναικών, ιδίως όταν αυτές διαπράττονται από οικεία συγγενικά πρόσωπα ή συντρόφους, τα θύµατα µπορεί να υφίστανται καταναγκασµό από τον δράστη σε τέτοιον βαθµό ώστε να φοβούνται να προσεγγίσουν τις αρµόδιες αρχές, ακόµη και αν η ζωή τους κινδυνεύει.
Ως εκ τούτου, τα κράτη µέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι κανόνες τους περί απορρήτου δεν αποτελούν εµπόδιο για τους επαγγελµατίες του τοµέα της υγείας, ώστε να προβαίνουν σε καταγγελία στις αρµόδιες αρχές, όταν έχουν βάσιµους λόγους να πιστεύουν ότι υπάρχει άµεσος κίνδυνος σοβαρής σωµατικής βλάβης.
Ταχύτητα στην διεκπεραίωση καταγγελιών
Τέλος, ξεκαθαρίζεται ότι οι όποιες καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση καταγγελιών βίας κατά των γυναικών και εξ οικείων βίας µπορεί να δηµιουργήσουν ιδιαίτερους κινδύνους για τα θύµατα αυτού του είδους βίας, δεδοµένου ότι ενδέχεται να εξακολουθούν να διατρέχουν άµεσο κίνδυνο και δεδοµένου ότι οι δράστες µπορεί συχνά να είναι οικεία συγγενικά πρόσωπα ή σύζυγοι.
Ως εκ τούτου, οι αρµόδιες αρχές θα πρέπει να είναι κατάλληλα καταρτισµένες και να διαθέτουν την κατάλληλη εµπειρία και αποτελεσµατικά ερευνητικά εργαλεία για τη διερεύνηση και τη δίωξη τέτοιων πράξεων, χωρίς να απαιτείται η σύσταση εξειδικευµένων υπηρεσιών ή µονάδων.
Τι πρέπει να αλλάξει
Το τελευταίο σηµείο της οδηγίας είναι πολύ σηµαντικό καθώς µας παραπέµπει στην δολοφονία της γυναίκας στην Αθήνα έξω από αστυνοµικό τµήµα και παρά το γεγονός ότι η καταγγελία είχε ήδη γίνει.
Σε γενικές γραµµές πρέπει να αλλάξουν πολλά και στην περίπτωση της αξιοποίησης µιας καταγγελίας όταν η ζωή µιας γυναίκας κινδυνεύει άµεσα.
Όµως για να προχωρήσουν πραγµατικά οι κοινωνίες και να πάψει πια ο κίνδυνος άσκησης βίας κατά των γυναικών πρέπει να αλλάξουν και πολλά άλλα που αφορούν τη νοοτροπία. Προϋπόθεση σε αυτό είναι η σωστή και ενδελεχής πληροφόρηση, η απονοµή δικαιοσύνης στις γυναίκες – θύµατα βίας αλλά πάνω απ΄όλα η ίση µεταχείριση των δύο φύλων.
Υπάρχει βέβαια ακόµη πολύ δρόµος γιατί τα στερεότυπα δεν ξεπερνιούνται εύκολα. Γιατί ο ίδιος ο δρόµος της Παιδείας είναι µακρύς.
Εντούτοις πρέπει να γίνουν τα απαραίτητα βήµατα, για να µην ξαναδούµε ποτέ πια βασανισµένες και κακοποιηµένες γυναίκες να µην µπορούν να καταγγείλουν λόγω φόβου βιαιοπραγίες.
Ειδικά σε καθεστώτα που θέλουν να λέγονται δηµοκρατικά µιας και σε άλλα µέρη του κόσµου υπάρχει πραγµατικά Μεσαίωνας.