»Γεωργίου Χατζηθεοδώρου, Άρχοντος Μαΐστορος της Μ τ Χ. Ε
Η πολυγραφότατη μουσική κάλαμος, του διακεκριμένου εκ Καλύμνου μουσικού Γεωργίου Χατζηθεοδώρου, Aρχοντος Μαΐστορος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας σπεύδει και πάλι εν συντόμω χρόνω τριών μόλις μηνών (μετά την έκδοση του Δοξασταρίου του Τριωδίου και του Πεντηκοσταρίου), να μας παραδώσει εις κοινόν των φιλομούσων όφελος, ένα ακόμα πολύτιμο έργο του με τίτλο: «Νέον Αργοσύντομον Αναστασιματάριον».
Τα μουσικά κείμενα του έργου κατά το περιεχόμενό τους, μέσα από τις 252 καλαίσθητες σελίδες, όπως άλλωστε δηλώνεται από τον κοινό τίτλο, αλλά και τον υπότιτλο «περιέχον τα ψαλλόμενα αναστάσιμα κ.λ.π εις τον Εσπερινό και τον Όρθρο των Κυριακών σε αργοσύντομο στιχηραρικό μέλος», διατηρούν την τάξη των πρώτων Αναστασιματαρίων με τη σειρά του τυπικού των ιερών αυτών ακολουθιών. Έτσι συναντάμε: Κεκραγάρια, στιχηρά κλπ. Ενώ σε ένα ιδιαίτερο και αρκετά χρήσιμο παράρτημα, παραθέτει ύμνους «περιέχον εκτός των ήχων ψαλλόμενα στον όρθρον των Κυριακών» όπως τα ευλογητάρια, τον Ν΄ψαλμό, τα πεντηκοστάρια της Μ. Τεσσαρακοστής, την τιμιωτέραν σε όλους τους ήχους, τα εξαποστελάρια. Ακολουθούν τα εωθινά που αποτέλεσαν τα ιδιαίτερα μελοποιημένα χειρόγραφά του, τα οποία έγραψε νεότερος σε μια δύσκολη περίοδο του βίου του, συγκεκριμένα όταν η μακαριστή του μητέρα βρισκόταν στον Ευαγγελισμό
Η μελοποιητική δεινότητα του συγγραφέως, ως άλλος μουσουργέτης, μας παρουσιάζει μια νέα ψαλτική πρόταση ερμηνείας και απόδοσης, εγγύτερα προσαρμοσμένη στην σύγχρονη ψαλτική αισθητική.
Πιο συγκεκριμένα, η μελοποίηση του παρόντος έργου με την «κεκαλλωπισμένη συνοπτική επεξεργασία», ιδιαίτερα κοπιαστική δια πολλών πόνων και δαπανημάτων, γνωστός είναι άλλωστε ο στίχος του ειρμού «ύμνους υφαίνειν, συντόνως τεθηγμένους, εργώδες εστιν», αποτελεί ουσιαστικά την τυποποίηση του συντόμου δρόμου της ψαλμώδησης του στιχηραρίου, σε σχέση από τον ήδη διαδεδομένο τρόπο που ψάλλουμε σήμερα, τον αργοσύντομο, ο οποίος ερείδεται από την βαθιά μελέτη των έργων των σοφών παλαιών διδασκάλων του 18ου αι. Δανιήλ Πρωτοψάλτη (+1789) και τον Λαμπαδάριο του Πέτρο τον Πελοποννήσιο (+1778).
Πράγματι στα έργα τους παρατηρούνται συχνά πυκνά τέτοιες μελισματικές σύντομες φράσεις του στιχηραρίου (βλ. την ανάλυση που παρουσιάζεται στο προλογικό σημείωμα του μνημονευόμενου τόμου και βλ. επίσης τις κύριες πηγές: Αναστασιματάριον Πέτρου 1820 και Δανιήλ σε εξήγηση Τζουραμάνη 2020), ωστόσο εδώ, με ιδιαίτερη καλλιτεχνική και μελισματική μαεστρία, αυτές επεκτείνονται και ξεδιπλώνονται συστηματικά στο πόνημα του άρχοντος καθ’ όλη τη διάρκεια των εκκλησιατικών μελών, συνδυάζοντας με επιτυχία το αργοσύντομο μέλος, με το σύντομο στιχηραρικό είδος (ταχύ δρόμο) της μελοποιΐας. Το αποτέλεσμα της προσπάθειας αυτής ήταν να δημιουργηθεί οιονεί, ένας ενδιάμεσος σύντομος μελικός δρόμος του στιχηραρίου, δίχως να επιφέρει αλλοτρίωση στον αρχικό του μελικό του χαρακτήρα. Καλύπτει δηλαδή, όπως αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου ο ελογιμότατος καθηγητής Αντώνιος Αλυγιζάκης «μια σύγχρονη ανάγκη ευληπτότερης λειτουργικής ψαλτικής πράξης, ανάμεσα στο αργοσύντομο και σύντομο μέλος του Αναστασιματαρίου». Επιτυγχάνεται έτσι μια διαρκή αμεσότητα του ψάλλοντα ερμηνευτή, ο οποίος πραγματικά δύναται να πορευθεί προσευχόμενος, σε γλυκύτατα μελωδήματα που ρέουν εύρυθμα και εναργέστερα, προσδίδοντας έτσι μια αναγκαία ανάσα ζωής στην σύντομη στιχηραρική ψαλτική παράδοση.
Η τελευταία αυτή έκδοση του Νέου Αργοσυντόμου Αναστασιματαρίου του Γεωργίου Χατζηθεοδώρου, αποτελεί ένα αξιόλογο και πολύτιμο έργο, που πρέπει να κοσμεί κάθε μουσική βιβλιοθήκη των διδασκάλων και των μαθητών τους στη ψαλτική τέχνη, αλλά και των αφανών εργατών του ιερού αναλογίου, ιεροψαλτών. Είναι απόλυτα σίγουρο ότι το ευπρόσιτο περιεχόμενό του εν ευθέτω χρόνω, θα διαδοθεί ευρέως και θα αποτελέσει μια νέα συνέχεια στην μακραίωνη ψαλτική παράδοση, βοηθώντας έτσι το έργο της προσευχής, κατευφραίνοντας και μυσταγωγώντας τους θεόφρονας, μιας και η ψαλμωδία σύμφωνα με τον Αββά Νείλο «τα πάθη κατευνάζει και την ακρασίαν του σώματος ηρεμείν απεργάζεται».
