Προβληματίστηκε πολύ ο Ραν ταν πλαν για το τι να πρωτογράψει -και για το εάν πρέπει να γελάσει ή να κλάψει πάλι- με τις ανακοινώσεις των συν-διοικούντων αυτοδιοικητικά τον δήμο Χανίων σχετικά με την αποκατάσταση των ενετικών Νεωρίων Χανίων μετά την επίσκεψη της υπουργού Πολιτισμού κυρίας Λίνας Μενδώνη στα Χανιά.
• Ξεχωρίζω ως άλλης τάξεως ζήτημα τις πράγματι πολύ σημαντικές δηλώσεις της υπουργού σχετικά με την αποκατάσταση των Νεωρίων που -να μην το ξεχνάμε- είναι ένα έργο που έχει τεθεί στις προτεραιότητες της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη.
• Γι’ αυτό άλλωστε και η υπουργός έδωσε τη διαβεβαίωση ότι «πολύ γρήγορα μέσα στον επόμενο μήνα, ενάμιση το πολύ, θα μπορέσει να υπογραφεί η προγραμματική συμφωνία ώστε από τις μελέτες που θα εκπονηθούν από το Πολυτεχνείο που είναι ο επιστημονικός συμβαλλόμενος να καταλήξουμε στον οδικό χάρτη για την χρήση των Νεωρίων».
• Εδώ, δηλαδή, όπως και για το νέο αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων έχουμε μια σαφή δήλωση ότι αποτελούν κυβερνητική προτεραιότητα.
Με σύγχρονη προσέγγιση
• Πολύ σημαντικό όμως είναι και το γεγονός ότι η κυρία Μενδώνη εξέφρασε την άποψη του ΥΠ. ΠΟ.Α. (και όχι της Εφορείας Aρχαιοτήτων όπως δήλωσε η ίδια) ότι τα Νεώρια δεν θα πρέπει να γίνουν άλλος ένας μουσειακός χώρος αλλά ένας χώρος πολιτισμού με σύγχρονη προσέγγιση.
• Αυτό το τελευταίο, η «σύγχρονη προσέγγιση» είναι πράγματι αυτό που πολλοί (και η στήλη πολλάκις) συ-ζητάμε στα Χανιά εδώ και χρόνια με αφορμή πολλούς αποκαταστημένους και μη αρχαιολογικούς χώρους ή μνημεία πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ηδη στο εξωτερικό ενοικιάζονται κατά περίπτωση ακόμα και αίθουσες μουσείων. Στα καθ’ ημάς δεν μπορούν πλέον να ξοδεύονται δημόσιοι πόροι για αποκαταστάσεις ιστορικών κτιρίων, τειχών, μνημείων και μετά να παραμένουν κλειστοί και μη λειτουργικοί λόγω μεγάλων λειτουργικών εξόδων.
• Αυτά ο Ραν ταν πλαν τα ασπάζεται. Και τα υποστηρίζει εδώ και 20 χρόνια από τούτη και άλλες στήλες των “Χανιώτικων νέων”. Ελπιδοφόρα όλα αυτά.
Πατέρας νούμερο 1
• Τραγέλαφος όμως είναι το γεγονός ότι μετά τις ανακοινώσεις Μενδώνη και την ευφορία που προκάλεσαν, ακούσαμε αφενός τον νέο δήμαρχο Χανίων κ. Παναγιώτη Σημανδηράκη να υπερηφανεύεται ότι αυτός μέσα σε ενάμιση μήνα, σε συνεννόηση με το Πολυτεχνείο κατάφερε να λύσει τα προβλήματα που υπήρχαν ώστε ο δήμος Χανίων να υπογράψει την Προγραμματική Σύμβαση (Π.Σ) με το Πολυτεχνείο και ότι θα σταλεί άμεσα στο Υπ. Πολιτισμού για υπογραφή.
• Βρε, λες; Αναρωτήθηκε καλόπιστα ο Ραν ταν πλαν. Λες να έχει το λυχνάρι του Αλαντίν και λύνει άμεσα όλα τα προβλήματα του δήμου μας; Τι ακριβώς έλυσε ο κ. Σημανδηράκης;
• Δυστυχώς προσ-γειωθήκαμε! Δεν υπάρχει λυχνάρι Αλαντίν. Αφού εκείνο που μαθαίνουμε ότι έλυσε ήταν ο ΦΠΑ στην Π.Σ. με το Πολυτεχνείο. Αποδέχτηκε να τον πληρώσει ο δήμος Χανίων. Κάτι που ο απελθών δήμαρχος δεν δεχόταν.
Πατέρας νούμερο 2
• Πριν προλάβει όμως να χαρεί το κουτάβι της στήλης, ιδού μία δήλωση του προηγούμενου δημάρχου κ. Βάμβουκα. Ο οποίος σε μια μακροσκελή γραπτή δήλωσή του ανέλαβε την “πατρότητα” της… επανεκκίνησης της υπογραφής της Προγραμματικής Σύμβασης με το Πολυτεχνείο (η οποία είχε παγώσει επί των ημερών του) ώστε αυτή να σταλεί προς έγκριση και υπογραφή στο ΥΠ.ΠΟ.Α.
• Προς τούτο έκανε μια αναδρομή στο παρελθόν της παραχώρησης χρήσεων των Νεωρίων στο δήμο Χανίων και ισχυρίστηκε ότι επί της δικής του θητείας το 2016 παραχωρήθηκε ξανά η χρήση των Νεωρίων στο δήμο Χανίων. Οτι έκτοτε ο δήμος προχώρησε τις διαδικασίες, ότι πήρε τον Νοέμβριο του 2018 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου έγκρισης της Π.Σ. με το Πολυτεχνείο, την Περιφέρεια και το Υπουργείο Πολιτισμού. Επίσης ότι η Περιφέρεια καθυστέρησε και ενέκρινε τη σύμβαση τον Ιούνιο του 2019 και έτσι άνοιξε ο δρόμος για την υπογραφή πλέον από το Υπουργείο.
• Μισές αλήθειες, ολόκληρα πολιτικά ψέματα. Η μισή αλήθεια είναι ότι πράγματι το Υπ. Πολιτισμού παραχώρησε την χρήση των Νεωρίων το 2016.
• Από εκεί και μετά, είναι καταγεγραμμένο σε δεκάδες σχόλια και άρθρα των “Χανιώτικων νέων”, της υπογράφουσας αλλά και άλλων τοπικών ΜΜΕ, και θυμόμαστε όλοι ότι η προηγούμενη δημοτική αρχή ανέλαβε το 2014. Πέρασαν δηλαδή δυο χρόνια χωρίς να έχει καταφέρει να πάρει τη χρήση των Νεωρίων. Μια παραχώρηση που τελικά δόθηκε με σκληρούς όρους, ίδιους ακριβώς με αυτούς που είχε παραχωρηθεί παλιότερα.
Δηλαδή:
1. Ολοκληρωμένη πρόταση από τον δήμο Χανίων αποκατάστασης, ανάδειξης και επανάχρησης των Νεωρίων, η οποία θα περιλαμβάνει αρχιτεκτονική και στατική μελέτη, πρόταση χρήσεων και μελέτη Η/Μ εγκαταστάσεων.
2. Η μελέτη χρήσεων να έχει συγκεκριμένες στοχεύσεις
3. Να κατατεθεί από τον δήμο σαφές χρονοδιάγραμμα ανάληψης, χρηματοδότησης και υλοποίησης οριοθετημένων εργασιών.
4. Ο δήμος να εξασφαλίσει χώρους για την αναγκαία μεταστέγαση των εργαστηρίων-αποθηκών της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων (ΕΦΑ) αδαπάνως για το ΥΠ.ΠΟ.Α.
5. Τυχόν εκδηλώσεις- δραστηριότητες του δήμου Χανίων θα τυγχάνουν της σύμφωνης γνώμης της ΕΦΑ Χανίων.
6. Η εκπροσώπηση των Νεωρίων στο Δίκτυο των Νεωρίων της Μεσογείου παραμένει στο ΥΠ.ΠΟ.Α/ΕΦΑ Χανίων. Ορίζεται τέλος να ανακληθεί αυτοδικαίως η παραχώρηση εάν δεν τηρηθούν οι προαναφερθέντες όροι.
• Τελικά σήμερα, έχουμε 3 χαμένα χρόνια καθώς είναι φανερό ότι κανείς από τους όρους που προβλέπει η παραχώρηση δεν έχει καν ξεκινήσει.
• Δεν έγινε η υπεσχημένη από την πρώην δημοτική αρχή το 2016 δημόσια διαβούλευση για τις χρήσεις. Δεν έχει καν υπογραφεί η συμφωνία με το Πολυτεχνείο Κρήτης. Το οποίο εδώ και ένα χρόνο με σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα του (29-11-18) έκανε γνωστό ότι αναλαμβάνει την ερευνητική εργασία πάνω στην οποία θα στηριχθεί η ιστορική και τεχνολογική τεκμηρίωση για την ανάδειξη και αποκατάσταση των Νεωρίων. Αναφέρει χρόνο παράδοσής της ίσο με 20 μήνες, (σ.σ. από τότε που θα υπογραφεί και θα πάρει τις απαιτούμενες εγκρίσεις βέβαια) και ότι ο προϋπολογισμός είναι 440.000 ευρώ.
Από τώρα και μετά
• Ναι. Αλλά ο δρόμος είναι ακόμα πολύ μακρύς. Δηλαδή, η Π.Σ. χρειάζεται να εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων (και χωρίς να έχουν γίνει γνωστές οι χρήσεις), μετά από την πρυτανεία του Πολυτεχνείου, το Περιφερειακό Συμβούλιο -καθώς θα είναι τροποποιημένη ως προς το ΦΠΑ- και μετά από τον επίτροπο. Πάμε αισίως στο 2020 .
• Εάν η μελέτη ολοκληρωθεί εντός 20 μηνών, πράγμα δύσκολο καθώς θα πρέπει να υπολογίσουμε ότι χρειάζεται να γίνει και κάποια στοιχειώδης διαβούλευση για τις χρήσεις που θα προταθούν αλλά και άλλα τεχνικά θέματα (συνήθως όλες οι μελέτες παίρνουν παράταση), φτάσαμε στο έτος λήξης της παραχώρησης, δηλαδή, στο 2021!
• Μόνο που στο μεταξύ, εκτός από τους δυο αυτοδιοικητικούς “πατεράδες” που διεκδικούν την πατρότητα του έργου, θα έχει αυτοδίκαια προστεθεί και ένας τρίτος: Η κυβέρνηση Μητσοτάκη που θέτει σε προτεραιότητα το έργο.
• Και φυσικά θα κόψει και την κορδέλα των εγκαινίων. Όχι του έργου. Αλλά της ολοκλήρωσης της… μελέτης!
Y.Γ. Το θέμα της παραχώρησης των Νεωρίων στο Υπερταμείο το έχουμε λύσει; Τα Νεώρια όπως και άλλα μνημεία μετά το 1453 δεν θεωρούνται αρχαιολογικοί χώροι. Κατά συνέπεια δεν επεστράφησαν στο Υπ. Πολιτισμού. Αλλά, σύμφωνα με το νόμο του ΣΥΡΙΖΑ ακόμα και εάν ιδιοκτησιακά τα μνημεία ή κτήρια πολιτιστικής κληρονομιάς παραμένουν στο ΥΠ.ΠΟΑ, το Υπερταμείο θα έχει την χρήση τους! Μήπως, μελετούμε χωρίς τον ξενοδόχο;
