Στο προσκήνιο ξανά τα κτήρια στον λόφο Καστέλι, µε την “Πρωτοβουλία Ενάντια στην Ξενοδοχοποίηση των Μνηµείων” να προχωρά σε ανακοίνωση µε την οποία ασκεί κριτική τόσο στο Πολυτεχνείο Κρήτης, όσο και στην υπουργό Πολιτισµού.
Αφορµή για την ανακοίνωση, σύµφωνα µε όσα αναφέρει η Πρωτοβουλία, η πρόσφατη απάντηση της κα. Μενδώνη στη Βουλή (6-8-2024) µετά από ερώτηση των βουλευτών της Νέας Αριστεράς.
Η Πρωτοβουλία αναλυτικά αναφέρει τα εξής:
«1.Το Πολυτεχνείο Κρήτης παραβαίνει τον αρχαιολογικό νόµο σε σχέση µε την ενοικίαση των Στρατώνων και των Φυλακών, καθώς τα δύο αυτά ιστορικά κτήρια ανήκουν στο ίδιο συγκρότηµα µε το κτήριο της Μεραρχίας, συµπληρώνοντας τον µνηµειακό χαρακτήρα. Τµήµατά τους χρονολογούνται από την εποχή της ενετοκρατίας και εδράζονται στο βυζαντινό τείχος. Ειδικά το ισόγειο των Φυλακών είναι ένας από τους πύργους της ενετικής οχύρωσης του λόφου. Σύµφωνα, λοιπόν, µε τις διατάξεις του αρχαιολογικού νόµου 4858 / 2021», και συγκεκριµένα του άρθρου 7 (όπως είχε αντικατασταθεί µε το άρθρο 123/ν.4611/Μάιος 2019), «τα αρχαία ακίνητα µνηµεία που χρονολογούνται µετά το 1453, είναι πράγµατα εκτός συναλλαγής και ανεπίδεκτα χρησικτησίας, εφόσον ανήκουν στο ∆ηµόσιο κατά κυριότητα ή νοµή» και «Η διοίκηση και διαχείριση των ανωτέρω µνηµείων ασκείται από το ∆ηµόσιο».
Στο ∆ηµόσιο συµπεριλαµβάνονται και τα νοµικά του πρόσωπα, όπως είναι το Πολυτεχνείο Κρήτης και τα Πανεπιστηµιακά Ιδρύµατα εν γένει. Εποµένως, τα εν λόγω ακίνητα µνηµεία είναι εκτός πάσης συναλλαγής και η διοίκηση και διαχείρισή τους ασκείται από το ∆ηµόσιο για την προστασία του πολιτιστικού κεφαλαίου της Χώρας και ειδικότερα την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονοµιάς χάριν των επερχόµενων γενεών, σύµφωνα µε την αιτιολογική έκθεση του 2019.
2. Το Πολυτεχνείο Κρήτης θα έπρεπε ήδη να έχει καταγγείλει την Σύµβαση µε την Εταιρεία Belvedere, ως παράνοµη, για τον εξής κύριο λόγο: Σύµφωνα µε τον νόµο 5079/2023, άρθρο 30, παρ. 2, απ την 1η Απριλίου 2024 εφαρµόζονται αυτοδικαίως δεσµευτικά οι διατάξεις των ισχυόντων και µη αναθεωρηµένων Γ.Π.Σ. Στον ∆ήµο Χανίων, για το µνηµειακό συγκρότηµα η προβλεπόµενη χρήση είναι εκπαίδευση και κατά κανένα λόγο τουριστική. Εποµένως, η συγκεκριµένη σύµβαση, καθώς ρητά αφορά σε ξενοδοχειακή και τουριστική χρήση, παραβιάζει ευθέως τις παραπάνω διατάξεις του Νόµου.
3. Ακριβώς, για να θολώσει το τοπίο και να εξυπηρετήσει το Πολυτεχνείο και την Εταιρεία, η υπουργός Πολιτισµού συνεχίζει να επιµένει ψευδώς και στην πρόσφατη απάντηση στην Βουλή σε ερώτηση της Νέας Αριστεράς (η προηγούµενη ήταν πριν τρεις µήνες σε επίκαιρη ερώτηση του ΚΚΕ), ότι δηλαδή οι χρήσεις γης δεν είναι δεσµευτικές, παρά την ευρεία ενηµέρωση ως προς τον σηµερινό δεσµευτικό χαρακτήρα, από όλους τους εµπλεκόµενους, τον ∆ήµο Χανίων, την Πρωτοβουλία µας και τους βουλευτές της Αντιπολίτευσης.
Αλλά, ακόµη και αν οι διατάξεις δεν ήταν δεσµευτικές, η ηγεσία του ΥΠΠΟ και το Πολυτεχνείο Κρήτης θα έπρεπε να είχαν σεβαστεί τις αποφάσεις του ∆ηµοτικού Συµβουλίου Χανίων για τον δηµόσιο χαρακτήρα του συγκροτήµατος µε κοινωφελείς λειτουργίες και την ισχυρή κήρυξη της Μεραρχίας ως νεώτερου µνηµείου, αντιπροσωπευτικής τυπολογίας δηµόσιου αρχιτεκτονήµατος και φορέα συλλογικής µνήµης (2018), καθώς και τα αρχαία τµήµατα των άλλων κτισµάτων.
Η υπουργός Πολιτισµού στην απάντησή της αναφέρεται συνεχώς σε µελέτη αποκατάστασης από την Belvedere, αποφεύγοντας σκοπίµως να συµπληρώσει την φράση «και µετατροπή σε ξενοδοχείο», όπως είναι το αίτηµα της εταιρείας, το οποίο έχει κατατεθεί στο ΥΠΠΟ από το 2021. Ο λόγος; Για να αποκρύψει ότι αν υπήρχε ευνοµούµενη διοίκηση θα έπρεπε ήδη προ πολλού να είχε απορριφθεί το αίτηµα της εταιρείας για χρήση απαγορευτική από τον νόµο, χωρίς την εισαγωγή του σε κανένα συµβούλιο. Και όχι να συζητά για παράνοµη χρήση, δηλαδή µελέτη αποκατάστασης του δηµόσιου µνηµειακού συγκροτήµατος από µια ιδιωτική εταιρεία µε σκοπό την δηµιουργία ξενοδοχείου. Εξάλλου, για την ξενοδοχειακή χρήση έχουν εισηγηθεί αντίθετα και οι περιφερειακές Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ.
Πλήρης µελέτη αναστήλωσης (αρχιτεκτονική, στατική, µηχανολογική) που έφτασε µέχρι την δηµοπράτηση έχει γίνει στο παρελθόν από το ίδιο το Πολυτεχνείο, όταν σκόπευε να ιδρύσει εκεί Σχολή Καλών Τεχνών. Είναι όνειδος για το Ίδρυµα να µην χρησιµοποιεί την ήδη υπάρχουσα µελέτη µε ελάχιστες πιθανές επικαιροποιήσεις και προσαρµογές (κατά τον αρχιτέκτονα που ανέλαβε την µελέτη Αντ. Νουκάκη). Αντιθέτως, συνεργάζεται µε ιδιωτική εταιρεία για µετατροπή των ιστορικών κτηρίων-µνηµείων σε ξενοδοχείο και µε προσχηµατική έναρξη την εκπόνηση µελέτης αποκατάστασης. Πόση άραγε αποζηµίωση θα αξιώσει η συγκεκριµένη εταιρεία µε πρόσχηµα πάντα την σύνταξη αυτής της µελέτης, αν δεν προχωρήσει το έργο της;».
Καταλήγοντας, η Πρωτοβουλία αφιερώνει την παρέµβασή της, «στη µνήµη των πρόσφατα και πρόωρα χαµένων συµπολιτών µας, Μιχάλη Ανδριανάκη, πρωτοστάτη στον αγώνα µας, Erik Hallager και Γιάννη Μαρκαντωνάκη, βαθειά πληγωµένων από την προοπτική της ξενοδοχοποίησης των µνηµείων στην κορυφή του λόφου».
