Όταν οι Μύθοι έχουν τη μυρωδιά του Καφέ
Κατά τον 18ο αιώνα η γηραιά ήπειρος έγινε κοιτίδα πολιτισμού φιλοξενώντας καλλιτέχνες και δημιουργούς που έφευγαν από τις ΗΠΑ και την αυστηρή ποταπαγόρευση για να βρουν «καταφύγιο» και έμπνευση στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα έδωσε «φτερά» και στα εγχώρια ταλέντα που έψαχναν τον δημιουργικό οίστρο σε Καφέ, μπιστρό και μπαρ. Προσωπικότητες των Γραμμάτων, των Τεχνών και της Πολιτικής άνθισαν στα Ιστορικά Καφέ, που διαχρονικά «μεθούν» με το άρωμα και τον χαρακτήρα τους όλους εκείνους που ψάχνουν κάτι παραπάνω από ένα φλιτζάνι καφέ, κάτι παραπάνω από ένα ποτό.
Tην ιστορία αυτή, τη γοητευτική άνθιση του ευρωπαϊκού –κυρίως- πολιτισμού, μέσα από τα Καφέ, διηγείται στην Πολιτιστική Διαδρομή ο Διεθνής Πολιτιστικός Οργανισμός «Δρόμος Ιστορικών Καφέ» προβάλλοντας τις ιδιαιτερότητες και τα μοναδικά στοιχεία κάθε Καφέ. Παρέα θα περιηγηθούμε στα σημαντικότερα Ιστορικά Καφέ του Κόσμου, όλα μέλη του «Δρόμου Ιστορικών Καφέ», ανακαλύπτοντας τις γοητευτικές πλευρές τους, τη μακρά ιστορία τους και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τα έκαναν τόσο μοναδικά και ανεπανάληπτα.
Καλωσορίσατε στο ταξίδι μας!
New York Cafe (est. 1894, Βουδαπέστη, Ουγγαρία)
Κάποιοι το αποκαλούν το «ουγγρικό ανάλογο της Καπέλα Σιστίνα», κάποιοι άλλοι το παρομοιάζουν με παραμυθένιο παλάτι «σφυρηλατημένο» με πολυτέλεια και λάμψη, ενώ έχει χαρακτηριστεί «το πιο όμορφο Καφέ του κόσμου». Η υπερβολή των περιγραφών συνάδει απόλυτα με την υπερβολή μέσα και έξω από το «Café New York» (New York Kávéház). Το Καφέ δημιουργήθηκε το 1894 στο ισόγειο ενός γιγαντιαίου και μεγαλοπρεπούς κτιρίου που στέγαζε γραφεία. Ολόκληρο το «παλάτι» ήταν έργο του Alajos Hauszmann που το υλοποίησε με τη βοήθεια των Flóris Korb και Kálmán Giergl.
Οι δημιουργοί του θέλησαν να κατασκευάσουν ένα κτίριο που θα ξεχώριζε αμέσως από όλα τα άλλα με τον όγκο, αλλά και τον περίτεχνο διάκοσμό του. Έτσι, τόσο το εξωτερικό, όσο και το εσωτερικό μοιάζουν πολύ με παλάτι, προσεγμένο σε κάθε του λεπτομέρεια. Η πρόσοψη του κτιρίου ήταν στολισμένη με αγάλματα και δεκαέξι επιβλητικούς φαύνους, όλα έργα του ούγγρου γλύπτη Károly Senyei.
Στις αίθουσες του Καφέ εντυπωσιακή ήταν η μπαρόκ διακόσμηση, με μάρμαρο, μπρούτζο, βαρύ βελούδο, περίτεχνα χαλιά και ακριβό μετάξι.
To μεγαλειώδες «New York Café» έγινε αμέσως «κέντρο» της καλλιτεχνικής και λογοτεχνικής ζωής της πόλης. Εκεί συναντιούνταν συγγραφείς, ποιητές και καλλιτέχνες, για να απολαύσουν τον καφέ τους και να ανταλλάξουν απόψεις. Ο ούγγρος συγγραφέας Zsigmond Móricz έγραψε το “Pál utcai fiúk” μέσα στο Café, ενώ ήταν και το αγαπημένο μέρος των Mihály Babits, Géza Gárdonyi, Frigyes Karinthy, Dezső Kosztolányi, Gyula Illyes και Sándor Weöres.
Στις αρχές του 20ου αιώνα έγινε από τα σημαντικότερα σημεία συνάντησης καλλιτεχνών στην ανατολική Ευρώπη. Εκεί έγιναν από τις σημαντικότερες ζυμώσεις σε ζητήματα που αφορούσαν την τέχνη και τα νέα ρεύματά της. Ήταν επίσης χώρος δημοφιλής σε δημοσιογράφους και εκδότες. Μάλιστα, για κάποια περίοδο, η σύνταξη σημαντικών ουγγρικών εφημερίδων γινόταν στον επάνω όροφο του Καφέ!
Η ρήση του ούγγρου συγγραφέα Sándor Márai είναι ενδεικτική της σπουδαιότητας του χώρου για τον κόσμο των γραμμάτων: «Δεν υπάρχει λογοτεχνία, χωρίς Καφέ» έλεγε χαρακτηριστικά και επισκεπτόταν συχνότατα το “Cafe New York”, για έμπνευση.
Στο «New York» σύχναζαν επίσης μέλη της αριστοκρατίας, έμποροι, υπάλληλοι και αστικές οικογένειες. Το κτίριο, λόγω και της νευραλγικής του θέσης μέσα στην πόλη υπήρξε «μάρτυρας» πολλών σημαντικών πολιτικοκοινωνικών αλλαγών που διαμόρφωσαν την Ουγγαρία.
Την κομμουνιστική περίοδο, το κτίριο πέρασε στο δημόσιο. Κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου τεράστιο μέρος του κτιρίου καταστράφηκε. Το 1957 επισκευάστηκε και οι Ούγγροι γλύπτες Sándor Boldogfai Farkas, Ödön Metky and János Sóváry έφτιαξαν ρέπλικες των έργων που αφανίστηκαν. Μετά την πτώση του κομμουνισμού το κτίριο ήταν και πάλι διαθέσιμο σε ιδιώτες. Έτσι, τον Φεβρουάριο του 2001 το αγόρασε η ιταλική αλυσίδα Boscolo και το ανακαίνισε πλήρως διατηρώντας όμως ανέπαφο το ύφος, το στυλ και τη μεγαλοπρέπεια που είχε από την αρχή της λειτουργίας του. Στις 5 Μαΐου του 2006, το «παλάτι» που παλιά στέγαζε γραφεία, πλέον έγινε ένα υπερπολυτελέστατο ξενοδοχείο, με το πανέμορφο Καφέ να δεσπόζει στο ισόγειό του. Στους χώρους του πραγματοποιούνται συχνότατα εκδηλώσεις και καλλιτεχνικά events.
Σήμερα το “Café New York” είναι πάντοτε ασφυκτικά γεμάτο, από ούγγρους αλλά και πολυάριθμους τουρίστες που λαχταρούν να απολαύσουν τον καφέ τους στο «ομορφότερο Καφέ του κόσμου»∙ σε ένα ιδιαίτερα πολυτελές, όμορφο και γεμάτο ιστορία περιβάλλον.
To “New York Cafe” είναι εκ των ιδρυτικών μελών του «Δρόμου Ιστορικών Καφέ».
* Πηγή φωτογραφιών https://historiccafesroute.com
* H στήλη «Βόλτα» στα Ιστορικά Καφέ του Κόσμου είναι μια συνεργασία των «Χ.Ν»
και του Διεθνούς Πολιτιστικού Οργανισμού «Δρόμος Ιστορικών Καφέ».
New York Café
1073 Budapest,
Erzsébet krt. 9-11.
www.newyorkcafe.hu
www.facebook.com/HistoricCafesRoute
www.instagram.com/historiccafesroute
@historiccafesroute
