Η εποποιία, η Οδύσσεια και η ματωμένη απόδραση του ανθυπολοχαγού Παντελή Σαββάκη κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Είναι από τα βιβλία που τα διαβάζεις απνευστί! Το πιάνεις και δε θέλεις να το αφήσεις μέχρι να τελειώσει! Εχει τόσο ενδιαφέρον το βιβλίο του Μανόλη Κούνουπα, γιατί αποπνέει κατ’ αρχάς ζωντάνια και παραστατικότητα στη διήγηση.
Eπεσαν σε καλά χέρια τα γραφτά του Παντελή Σαββάκη. Τα πήρε πιστεύω, με άπειρο σεβασμό ο Μανώλης Κούνουπας και τα μετέτρεψε σε ένα όμορφο ανάγνωσμα, με περίσσια γλαφυρότητα!
Το εξώφυλλο του βιβλίου σε προδιαθέτει για τι περίπου θα διαβάσεις. Είναι μια από τις πιο ζωντανές εικόνες – ζωγραφιές του Αλεξάνδρου Αλεξανδράκη, που αν την κοιτάξεις αρκετή ώρα θ’ ακούσεις, φαντάζομαι, τους Ελληνες φαντάρους, που ορμούν με εφ’ όπλου λόγχη, εκείνο το θρυλικό ΑΕΡΑ!! Τόση ενέργεια διαθέτει η εικόνα!
Οταν άρχισα να το φυλλομετρώ, εντόπισα και την όμορφη και ευγενική αφιέρωση. Ευχαριστώ!
Φοβερό το ποίημα του Ανδρέα Κάλβου στην 2η σελίδα: «Ω Ελληνες, ω Θεία ψυχή, που εις τους μεγάλους κινδύνους φανερώνετε ακάμαντον ενέργειαν και υψηλή φύσιν». Ευγενική η αφιέρωση του βιβλίου:
«Στη μνήμη εκείνων που άφησαν το 1941 την στερνή τους πνοή στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας».
Είναι περιεκτικός πρόλογος του συγγραφέα, είναι μια πλήρης και συνοπτική παρουσίαση του βιβλίου. Ξεχώρισα μερικές γραμμές: «Ανάμεσα στα αδάμαστα νιάτα, που είχαν ονομαστεί και ορκιστεί στο βαθμό του ανθυπολοχαγού, υπήρχε κι ένας εύελπις, που κανένας δεν φανταζόταν πως θα ζούσε εκείνα τα απίστευτα εφιαλτικά βιώματα. Ο Παντελής Σαββάκης».
Και τώρα αρχίζει το “ταξίδι”, το “ταξίδι” που ξεκινά από την Σχολή Ευελπίδων, στο Αλβανικό μέτωπο, επειδή: «Η Ελλάς ευρίσκεται από του μεσονυχτίου εις εμπόλεμον κατάστασιν».
Από εδώ και πέρα, ο αναγνώστης διαβάζει, και δημιουργεί άπειρες εικόνες, είναι παρών – με την φαντασία του δίπλα στον ανθυπολοχαγό μας, προπορευόμενο! «Βαδίζουμε γλήγορα προς το ύψωμα. Είχα επιλέξει λίγους ψυχωμένους άνδρες από τον λόχο μου με τους οποίους προπορευόμαστε. Οι υπόλοιποι μας ακολουθούσαν».
Ο Νεαρός Ανθυπολοχαγός θα ξεκινήσει από τη Σχολή Ευελπίδων, άπειρος και μόνον με τις θεωρητικές γνώσεις που απέκτησε στη Σχολή. Θα βρεθεί ξαφνικά ανάμεσα στη φωτιά και τη λάβρα του πολέμου. Και όχι μόνον. Διοικητής σε μια διμοιρία και αργότερα ενός ολόκληρου λόχου 100 ανδρών να παίρνει αποφάσεις ζωής και θανάτου, για αυτόν και τους στρατιώτες του, ενώ θα μπορούσε να μείνει στη Θεσ/νικη. Βολεμένος στα εμπεδα. Ομως, αυτό θα ήταν “προσβλητικό και ανήθικο”!
Η πρώτη μεγάλη και δυνατή δοκιμασία, η μάχη Μαλινινιτσας. Εδώ, όπως μας λέει «επρόκειτο για την πρώτη συμμετοχή μου σε μάχη και την πρώτη πολεμική εμπειρία. Ηταν το βάπτισμα του πυρός»και συνεχίζει «οι άνδρες του λόχου άρχισαν να τραγουδούν… λες και πήγαιναν σε πανηγύρι»!
Το τελευταίο το άκουσα και εγώ από τα χείλη τον του θείου μου του Γιώργη του Γύπαρη, αδελφού της μάνας μου: «Εμείς δεν ελογαριαζόμενε πως επιένουμενε στο μπόλεμο. Εμείς εθαρρούσαμενε πως ήτανε πανηγύρι!».
Ακολούθησαν κι άλλες μάχες και περιπέτειες. Να παλεύουν, εκτός από τον εχθρό, πάνω στα παγωμένα Αλβανικά βουνά, και με την πείνα το κρύο, τις φοβέρες ψείρες και τα κρυοπαγήματα. Διηγείται χαρακτηριστικά: «Βρήκα μοναδική ευκαιρία να βράσω τα εσώρουχά μου για να ψοφήσουν οι ψείρες».
Τον έβλεπαν οι στρατιώτες του να αψηφά τον κίνδυνο, να ορμά πρώτος, χωρίς προφυλάξεις, στις πλέον επικίνδυνες αποστολές, που του ανέθεταν και του είχαν τυφλή εμπιστοσύνη, ακόμα και οι πρώην ποινικοί κρατούμενοι που τώρα είναι «οι ποιο τολμηροί στρατιώτες».
Δίπλα του τραυματίες και νεκροί, ομως πρέπει να προχωρήσει «ο ένας δέχτηκε καίριο πλήγμα στα δεξιά πλευρά και ξεψύχησε εκεί κοντά μου». Ομως «από τα εχθρικά πυρά που έπεφταν βροχή, όταν ένα θραύσμα όλμου με τραυμάτισε στο κεφάλι και έπεσα χάμω αναίσθητος» “θα αναφέρουνν, αργότερα, οι στρατιώτες του στον λοχαγό τους. «Μέσα σ’ ένα καταιγισμό πυρός, είδαμε και οι τρεις τον ανθυπολοχαγό Σαββάκη, να πέφτει χαμω αναίσθητος. Σιμώσαμε, έρποντας. Από τα τραύματα και από μιαν ακατάσχετη αιμορραγία, το κεφάλι του βρισκόταν βουτηγμένο μέσα σε μια λίμνη αίματος.
Ο σφυγμός του δεν λειτουργούσε. Επομένως αφού δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα, τον αφήσαμε εκεί».
“Νεκρός”, λοιπόν ο ήρωάς μας για πρώτη φορά.
Για το “θλιβερό” γεγονός ενημερώνεται και ο Συνταγματάρχης πατέρας του, που υπηρετούσε σαν φρούραρχος Κορυτσάς.
Ομως, ο Παντελής Σαββάκη, ο νεαρός ανθυπολοχαγός, επέζησε. Στην συνέχεια, ακολούθησε άλλη μεγάλη περιπέτεια, σαν αιχμάλωτος πολέμου, στην Ιταλία. Εκεί έζησε και το χειρότερο με τον εγκλεισμό του στο “κολαστήριο Forte di Gavi”.
Αργότερα τον Ιούλιο του ’43, όταν ανατράπηκε ο Μουσολίνι, και οι Γερμανοί ήταν πλέον κυρίαρχοι στην Ιταλία, τους “φόρτωσαν” σε ένα τραίνο χωρίς να ξέρει πού θα τους πήγαιναν. Ομως, το ατίθασο μυαλό του ήρωά μας, αποφάσισε να δραπετεύσει, πράγμα που έκανε. Ομως, οι Γερμανικές σφαίρες τον τραυμάτισαν “θανάσιμα”.
Κάποια σφαίρα τον «προσέβαλε σε καίριο σημείο στο ινιακό οστό». Επεσε κάτω και «μόλις πρόλαβα κι έριξα επάνω μου ξερόκλαδα. Ειχα σωθεί από βέβαιο θάνατο». “Νεκρός” λοιπόν, για δεύτερη φορά.
Ακολούθησε η Αίγυπτος και η ενταξή του στον ιερό λόχο και η συμμετοχή του στην πιο σπουδαία επιχείρηση του ιερού λόχου, εκείνης της Δωδεκανήσου!
