Νίκος Ψιλάκης:
«Καιρός να πω τα δικά μου παραμύθια»…
Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!
Τριπλό το χριστουγεννιάτικο δώρο που έφτασε και σ’ εμένα τις προάλλες. Τρία βιβλία με παραμύθια από τον εκ των κορυφαίων Κρητών Συγγραφέων, καλό μου φίλο, Νίκο Ψιλάκη – ό,τι καλύτερο. Στα παιδιά, μα και σε όλους μας, γιατί όλοι κρύβουμε ένα παιδί στο βάθος της ψυχής μας, απευθύνονται. Γι’ αυτά τα παραμύθια, που εικονογράφησε με μοναδικό τρόπο ο Τάκης Μόσχος, ο λόγος στον σημερινό προχριστουγεννιατικό Παιδότοπο. Σε μια πρώτη παρουσίαση. Ευλογημένη η ώρα που πήρε την απόφαση ο συγγραφέας τους να μας τα προσφέρει. Και από εδώ και εκ μέρους όλων των μικρών και μεγάλων που διαβάζουν τη στήλη, το ευχαριστώ μου, Νίκο! Πάντα ωραίος και ως παραμυθάς όπως και στα μυθιστορήματα σου, στα ποιήματα σου και στις άλλες σου συγγραφές, φίλε!
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
δάσκαλος – λογοτέχνης
«Μεγάλωσα με παραμύθια
Τώρα ήρθε ο καιρός να πω κι εγώ τα δικά μου.
Στον Κωνσταντίνο
στη Μαριλέτα
και σ’ όλα τα παιδιά
που θέλουν να τ’ ακούσουν.
Εκείνα ξέρουν ν’ ανοίγουν
δρόμους φωτεινούς και
να πλάθουν κόσμους
που χωράνε ολα τα όνειρα».
Νίκος Ψιλάκης
Ο μάγος με τα άδεια χέρια – Χριστουγεννιάτικα παραμύθια
«Ο μάγος με τα άδεια χέρια» είναι ένα βιβλίο που εμπνέεται από τα Χριστούγεννα, όπως υπονοεί και ο τίτλος του. Το γνωστό μας όμως ταξίδι των μάγων προς τη φάτνη δεν είναι άλλο παρά ένα παιχνίδι ανάμεσα σε δύο παιδιά, σε ένα σύγχρονο σπίτι σαν τα δικά μας. Τα δύο παιδιά προσπαθούν να αναπαραστήσουν όσα συνέβησαν με τους μάγους στη Βηθλεέμ πριν από 2.000 χρόνια και πλέον. Ένα ονειρικό παιχνίδι οδηγεί τα παιδιά στην κατανόηση της αξίας του πραγματικού δώρου, που κάποτε μπορεί να μην έχει υλική υπόσταση αλλά να αποτελεί αφηρημένη έννοια, όπως η αγάπη.
Τα παιδιά, σημερινά ή παλαιότερων εποχών, είναι οι πρωταγωνιστές και των επόμενων δύο παραμυθιών του βιβλίου. Το τέταρτο παραμύθι είναι εμπνευσμένο από αφηγήσεις της γιαγιάς του συγγραφέα και αντλεί υλικό από τις αιτιολογικές μας παραδόσεις, δίνοντας λόγο σε όλα τα πράγματα, έμψυχα και άψυχα, καθώς όλα «είχαν φωνή τη νύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός».
Ο τόμος περιέχει τα παραμύθια: Ο μάγος με τα άδεια χέρια, Το χάρτινο αστέρι, Το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο, Μια ελιά στη φάτνη του Χριστού.
Ο κρυμμένος τροχός του χρόνου
Σ’ ένα έρημο νησί στη μέση κάποιου μεγάλου ωκεανού είναι κρυμμένος ο τροχός του χρόνου. Αν σταματήσει να γυρίζει, θα σταματήσει και ο χρόνος να κυλά. Σε αυτή την ιστορία πρωταγωνιστούν ένας πειρατής, ένας σκλαβωμένος γίγαντας και ένας φιλήσυχος ψαράς με τη γυναίκα του. Αξιοποιώντας τη δύναμη του αφηγηματικού λόγου ο συγγραφέας εισάγει τα παιδιά σε αφηρημένες έννοιες, όπως ο χρόνος και η αέναη κίνηση, τις οποίες προσεγγίζει με συναίσθημα και πολλαπλές ανατροπές προκειμένου να τις καταστήσει χειροπιαστές για τους μικρούς αναγνώστες. Τα ηθικά διλλήματα που θέτει δίνονται μέσα από τη δράση καθημερινών ανθρώπων και τις διαδοχικές ανατροπές των πραγμάτων. Πρόκειται για ένα πρωτότυπο παραμύθι που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον μικρών και μεγάλων μέχρι την τελευταία του λέξη.
Οι Δώδεκα Μήνες και ο φαντασμένος βασιλιάς – Παραμύθια για τον χρόνο και τους μήνες
Το θέμα του χρόνου κυριαρχεί και σε αυτή τη συλλογή πέντε παραμυθιών, που επίσης εμπνέεται από την ελληνική παράδοση, δημιουργώντας παράλληλα και νέα αφηγηματικά τοπία. Οι μήνες προσω- ποποιούνται, συζητούν μεταξύ τους, μιλούν με τους ανθρώπους, παραπονούνται ή και απολαμβάνουν τη ζωή στο αμόλυντο φυσικό περιβάλλον. «Σεβόμενος την ελληνική παράδοση», λέει ο συγγραφέας, «άφησα τους μήνες να ζουν σε κάποιο σπήλαιο, μέσα στην αρμονία της φύσης, και να απολαμβάνουν τα απλά πράγματα. Εκεί μπορούν να παίζουν, να τρέχουν, ακόμη και ν’ αφηγούνται παραμύθια».
Μέσα από τη συνεχή δράση αναδεικνύονται καίρια ζητήματα κατανόησης του κόσμου και εκφράζονται οικολογικοί προβληματισμοί. Στις σελίδες του βιβλίου θα συναντήσουμε έναν βασιλιά που ήθελε να αλλάξει την τάξη του κόσμου, αλλάζοντας τη σειρά των μηνών στον κύκλο του χρόνου, μια μητέρα τριών παιδιών, που μονάχα εκείνη μπορούσε να υπολογίσει την αληθινή αξία των πραγμάτων, θα μάθουμε γιατί ο Φλεβάρης έχει μόνο 28 μέρες, ποιος είναι ο άρχοντας των παραμυθιών, καθώς και ποιος μήνας «τρέφει τους έντεκα».
Ο τόμος περιέχει τα παραμύθια: Οι Δώδεκα Μήνες και ο φαντασμένος βασιλιάς, Το πιο ακριβό διαμάντι του κόσμου, Το μεγάλο στοίχημα του Φλεβάρη, Ο μήνας που τρέφει τους έντεκα και ο Μάρτης που φέρνει την άνοιξη, Ο άρχοντας των παραμυθιών.
Η εικονογράφηση
Η εικονογράφηση του Τάκη Μόσχου αντλεί επίσης έμπνευση από τη διαχρονικότητα της ελληνικής παράδοσης, ενσωματώνοντας ακόμη και στοιχεία της βυζαντινής ζωγραφικής – στην οποία ειδικεύεται ο γνωστός εικαστικός καλλιτέχνης. Κι όμως, η εικόνα δεν δεσμεύεται από την αγιογραφία, αλλά συμπληρώνει παραστατικά την αφήγηση, εμβαθύνοντας το νόημα των κειμένων. Η διαδικασία της εικονογράφησης υπήρξε μακρά και επίπονη, ώστε η εικόνα των παραμυθιών να μην εγκλωβίζει το παιδικό βλέμμα, αλλά να το απελευθερώνει και να ανοίγει καινούργιους ορίζοντες, επιτρέποντας στα παιδιά να δημιουργήσουν τους δικούς τους ονειρικούς κόσμους.
Ο Νίκος Ψιλάκης έχει συγγράψει πολλά λογοτεχνικά, ιστορικά και λαογραφικά βιβλία κι έχει τιμηθεί με πλήθος διακρίσεων και βραβείων, ανάμεσα στα οποία είναι το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το έργο Μοναστήρια καί Ερημητήρια της Κρήτης και το Βραβείο “Νίκος Καζαντζάκης” για την προσφορά του στα Γράμματα.
Με το παιδικό βιβλίο είχε ασχοληθεί και παλιότερα. Το 1997 είχαν κυκλοφορήσει δυο τόμοι μυθολογίας για παιδιά με τίτλους Μίνως, ο βασιλιάς της Κρήτης και Κρήτες ϋεοί. Το ένα από αυτά, μάλιστα, απέσπασε τιμητική διάκριση στη Γερμανία αφού συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο White Ravens της νεανικής βιβλιοθήκης του Μονάχου με τα αξιολογότερα βιβλία της χρονιάς. Όπως λέει ο ίδιος, αποκαλύπτοντας ότι τα πρώτα του παραμύθια τα είπε όταν φοιτούσε στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, «για να αφηγηθείς ένα παραμύθι σε παιδιά πρέπει να γίνεις κι εσύ παιδί, κάθε στιγμή να ανακαλύπτεις τον κόσμο από την αρχή, να τον πλάθεις με χρώμα και φως και να προσπαθείς να τον κάνεις καλύτερο».
