Από τα παιδικά μου χρόνια τρέφω έναν ιδιαίτερο σεβασμό για τα ελαιόδεντρα. Τον διατηρώ από τότε που αντί για «Βάγια», την ημέρα τους, έφερναν, από άλλο μέρος, στην πόρτα της δικής μας Αγίας Παρασκευής έναν κλάδο ελιάς από τον οποίο κάθε σπίτι έπαιρνε ένα κλαδάκι για ευλογία. Το χωριό μου είχε πολλά δέντρα και δασικά και καρποφόρα, αλλά όχι ελιές. Δεν τις άφηνε λέει το χιόνι ν’ αναπτυχθούν.
Παρά ταύτα εμείς είχαμε ένα (1) μονάχα ελαιόδεντρο, που το λέγαμε «Λιδακιά». Δεν ξέρω πότε και ποιός προπαππούς μου το φύτεψε σ’ ένα ηλιόλουστο χωράφι μας,αλλά απ’όσο θυμούμαι το προστατεύαμε σαν κάτι το ιερό, όχι για το λάδι (τέτοιο δεν μας έδιδε), αλλά για τον πολύτιμο για μας καρπό του.
Ούτε το ψεκάζαμε, ούτε το ποτίζαμε κι όμως ποτέ δεν μας απογοήτευσε. Σαν να ήξερε τις ανάγκες που είχαμε, κάθε χρόνο φορτωνόταν. Μαζεύαμε όλες τις ελιές που είχε, τις βάζαμε σ’ ένα πιθάρι με αλάτι και μ’ αυτές που τις είχαμε σαν προσφάι, περνούσαμε όλο το χρόνο.
Παξιμάδι ή ψωμί με λίγες ελιές κι ένα κρεμμύδι, αποτελούσαν, στην εξοχή όπου συνήθως βρισκόμασταν, ένα πλήρες γεύμα. Πολλές φορές η μάνα μου φίλευε κι άλλες γυναίκες του χωριού που το θεωρούσαν πολύτιμο δώρο.
Αργότερα έμαθα πολλά για τις ελιές, τα όντως ευλογημένα δέντρα, που είχαν ως αποτέλεσμα να μεγαλώσει ο σεβασμός και η αγάπη μου γι’ αυτά.
Συγκλονίστηκα από τον όρκο που έδιδαν οι νέοι της Δρήρου τη μινωική εποχή να φυτέψει καθένας τους από μια ελιά και να την φροντίσει καθώς και από τις εκδηλώ-σεις που έγιναν στην ελιά των Βουβών, με την ευκαιρία των ολυμπιακών αγώνων. Με ενδιαφέρον επίσης μελετώ τα άρθρα που δημοσιεύονται και ξεχωριστά τα πάντα τεκμηριωμένα και επίκαιρα που γράφει ο Δρ. Νίκος Μιχελάκης.
Ο Δρ. Νίκος Μιχελάκης ένας ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος επιστήμονας, χρόνια τώρα αγωνίζεται να αναδείξει την ελιά και τα προϊόντα της. Όχι μόνο σαν κατανα-λωτικά, αλλά και σαν πολιτισμικά αγαθά. Πρωτοστάτησε και ιδρύθηκε ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης και με συνεχή δημοσιεύματα,διαγωνισμούς και άλλες δράσεις κρατεί στην επικαιρότητα όλα όσα συνδέονται με την ελιά και το λάδι.
Πρόσφατα μας έδωσε μια πολύτιμη έκδοση 174 σελίδων, μεγάλου σχήματος με τίτλο «Μνημειακά Ελαιόδεντρα». Στις πρώτες σελίδες του βιβλίου γράφει:
«Υπάρχουν σήμερα ελαιόδεντρα ζωντανά και ακμαία, σε διάφορα μέρη του κόσμου, που η συνολική μορφή και εμφάνισή τους αλλά και οι ιστορικές σχέσεις τους με τη ζωή και τις παραδόσεις των ανθρώπων, επιτρέπει να θεωρηθούν ως μνημεία κοινής προσπάθειας της φύσης και του ανθρώπου και να χαρακτηριστούν ως Μνημειακά».
Στη συνέχεια δίδει πλήρη περιγραφή των ελαιοδέντρων που έχουν επιβιώσει στη διάρκεια των αιώνων, όχι μόνο στον ελληνικό χώρο αλλά και έξω απ’ αυτόν. Ιδιαίτε-ρη αναφορά, όπως είναι επόμενο γίνεται στην Κρήτη. Μένει έκπληκτος ο αναγνώ- στης από το πλήθος των στοιχείων, τις εξαιρετικές φωτογραφίες, την αναλυτική περιγραφή του γεωγραφικού χώρου στον οποίο βρίσκονται, μαζί με πλήθος άλλων στοιχείων, ιστορικών, λαογραφικών κ.λπ. που συνδέονται μ’ αυτά.
Ο λόγος του Μιχελάκη, ζεστός, εύληπτος, καθαρός, φανερώνει το βαθύ γνώστη, το φωτισμένο άνθρωπο, τον επιστήμονα που έχει κάνει βίωμά του την προβολή και προ-στασία της ελιάς και του λαδιού,μαζί με την ανάδειξη του μοναδικού πολιτισμού τους τον εκλεκτό συγγραφέα που, χωρίς να κουράζει, εξαντλεί το θέμα του, κρατώντας ταυτόχρονα αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα του βιβλίου.
Η εικονογράφηση εξ’άλλου με τις πανέμορφες φωτογραφίες, τους πίνακες και τα άλλα στοιχεία όχι μόνο συμπληρώνουν το κείμενο αλλά δίδουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα να βρεθεί σε τόπους που έχουν το βάρος της ιστορίας και της ζωής γενεών και γενεών πού πότισαν και αγίασαν με τον ιδρώτα τους τη γη μας.
Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από το πραγματικά σημαντικό και χρήσιμο βιβλίο: «Μια μικρή περιπλάνηση μέσα στον ελαιώνα, επιφυλάσσει σημαντικές εκπλήξεις για όσους αναζητούν μυστικά της φύσης. Δέντρα με τεράστιους και πολύπαθους από τον καιρό και τα χρόνια κορμούς, συνθέτουν πίνακες ζωγραφικής που μόνο η φύση θα μπορούσε να φιλοτεχνήσει. Οι φυλλωσιές των ψηλόκορμων δέντρων του Ελαιώνα που η μια ακουμπά και αγκαλιάζει την άλλη, κρύβοντας ακόμα και τον Ήλιο να φτάσει στις ποδιές τους, από ψηλά φαντάζουν σαν ένα φυσικό πράσινο μαγικό χαλί που κάτω του κρύβει κάποιο απόκοσμο θέαμα!»…
Θα μπορούσα ν’ αναφέρω κι άλλα αποσπάσματα, αλλά νομίζω ότι και μόνο από το παραπάνω, το ενδιαφέρον του αναγνώστη θα μεγαλώσει για να περπατήσει μέσα στις σελίδες του συγκεκριμένου έργου του Νίκου Μιχελάκη. Αν το πράξει είναι βέβαιο ότι θα θεωρήσει τυχερό τον εαυτό του που είχε «ξεναγό» τον εκλεκτό συγγραφέα κι είδε κι έμαθε τόσα μέσα στους πανάρχαιους ελαιώνες. Θερμά συγχαρητήρια σ’ όλους εκείνους που βοήθησαν στην έκδοση του βιβλίου, ξεχωριστά όμως στον ακάματο συγγραφέα του…
