Τριάντα χιλιόμετρα δυτικά από τα Χανιά βρίσκονται τα Νοχιά, ένα από τα σημαντικά χωριά στην Κίσαμο. Κτισμένα σε περιοχή με πολλά δέντρα, τα Νοχιά, ανήκουν σήμερα στον Δήμο Πλατανιά.
Στο χωριό μένουν 191 άτομα που καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για να παράγονται λάδι, μέλι, κρασί, πολλά φρούτα και κτηνοτροφικά προϊόντα.
Στα Νοχιά ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκκλησίες Άγιος Γεώργιος, Αγία Τριάδα, Αγ. Κων/νος & Ελένη, Κοίμησις της Θεοτόκου και Τίμιος Σταυρός.
Στην τοποθεσία “Άγιος Κωνσταντίνος” βρέθηκαν όστρακα Μινωικών εποχών. Στη θέση “Κάμπος” βρέθηκε ταφικός πίθος και στην τοποθεσία “Σόπατα” βρέθηκαν όστρακα που ανήκουν στους Μινωικούς χρόνους.
Ιστορικά: Το χωριό αναφέρεται στις απογραφές των Ενετών, ενώ στην Τουρκοκρατία (1834) είχε 28 οικογένειες που ήσαν χριστιανικές. Αναφέρεται και στην απογραφή του 1881 με 270 κατοίκους (όλοι χριστιανοί).
Στην Τουρκοκρατία λειτουργούσε Κρυφό Σχολείο στην εκκλησία του Αγ. Γεωργίου. Το 1824, στην τοποθεσία “Φυσαέρα Σελί”, έγινε αποφασιστική μάχη με τους Τούρκους. Σ’ αυτή την μάχη έλαβαν μέρος κάτοικοι των Νοχιών μαζί με άλλους από τα γύρω χωριά με αρχηγό τους τον Ελευθέριο Πατσιμίδη που έπεσε μαχόμενος ηρωικά. Σκοτώθηκαν και αγωνιστές από τα Νοχιά όπως ο Παπουτσάκης και ο Κοτσιφάκης. Μετά την μάχη, οι Τούρκοι προχώρησαν με μεγάλη μανία προς το χωριό. Ο παπάς, τούς είδε και χτύπησε την καμπάνα συνθηματικά και οι κάτοικοι κατάλαβαν πως έρχονται οι Τούρκοι και κρύφτηκαν. Έτσι σώθηκε το χωριό από τους Τούρκους αλλά ο παπάς επλήρωσε με την ζωή του. Οι Τούρκοι τον έπιασαν και τον κρέμασαν στον Πλάτανο.
Οι συχνές επαναστάσεις των Ελλήνων ανάγκασαν τους Τούρκους να φύγουν από το χωριό. Έτσι, γύρω στα 1870 άρχισαν να αποχωρούν από τα Νοχιά για να εγκατασταθούν στα Χανιά.
Κατά την Γερμανική κατοχή, οι κάτοικοι του χωριού πολέμησαν γενναία εναντίον των Ναζί με αποτέλεσμα να σκοτώσουν πολλούς Γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Στη συνέχεια οι Γερμανοί έστειλαν προς τα Νοχιά ένα αυτοκίνητο γεμάτο από στρατιώτες τους. Και καθώς το αυτοκίνητο πήγαινε προς το χωριό, βομβαρδίστηκε από τα γερμανικά αεροπλάνα που το πέρασαν για συμμαχικό. Οι Γερμανοί με το αυτοκίνητο είχαν σκοπό να κάψουν τα Νοχιά, αλλά σκοτώθηκαν όλοι και έτσι το κισαμίτικο χωριό γλύτωσε από την ολοσχερή καταστροφή για είναι σήμερα καλό, προοδευτικό και έτοιμο να προσφέρει ό,τι του ζητηθεί.
Βιβλιογραφία:
– Ρ. Πάσλεϋ, Ταξίδια στην Κρήτη (μετάφρ. Δ. Γόντικα)
– Ν. Σταυράκη, Στατιστική του πληθυσμού της Κρήτης
– Σ. Σπανάκη, ΚΡΗΤΗ τ.Β’
– Εφημερίδα “Νέοι Ορίζοντες” Κισάμου, τα Νοχιά
