Νταβούτογλου. Η πτώση των αετών

Με την παραίτηση Νταβούτογλου απ’ τη θέση του προέδρου του κόμματος ΑΚΡ και της τουρκικής κυβέρνησης δημιουργείται θέμα μείζονος σημασίας στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και σ’ ολόκληρη την εξωτερική πολιτική της. Η Ευρώπη βρίσκεται σε αμηχανία ότι η παραίτηση Νταβούτογλου θα δημιουργήσει επιπλοκές στην εφαρμογή της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας για το προσφυγικό. Οσο και αν ο Νταβούτογλου θεωρήθηκε για την Ελλάδα «μειλίχιος γείτονας», για τους Ευρωπαίους είναι απώλεια, διότι χάνουν έναν «μετριοπαθή σύμμαχο», αξιόπιστο συνομιλητή και ένθερμο υποστηρικτή της ανάγκης ένταξης της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Εφυγε από πρωθυπουργός, αλλά πήρε για τους Τούρκους 3 δισ. € και τη βίζα για τη μείωση των μεταναστευτικών ροών και την επαναπροώθηση των προσφύγων που δεν τη θέλει ο πρόεδρος Ερντογάν.
Το δόγμα Νταβούτογλου περί «μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες» απ’ τον Ιούνιο του ’12, που ήταν ΥΠ.ΕΞ., απέτυχε. Ακόμη και όταν έγινε πρόεδρος του ΑΚΡ και πρωθυπουργός δεν έφτασε στους στόχους του. Τα ανοίγματα στον μουσουλμανικό κόσμο στη Συρία διεκόπησαν και τα αποτελέσματα τα βλέπουμε τώρα. Στη στρατηγική συνεργασία με το Ιράν, ποτέ δεν έγιναν θετικά βήματα. Οι σχέσεις τους με τους Παλαιστινίους παραμένουν παγωμένες. Η φιλία με το Ιράκ η “αδελφική” έμεινε στις υπογραφές εξαιτίας του Κουρδικού. Οι εκφραστές της Αραβικής Ανοιξης, που προσπάθησε ο Ερντογάν να είναι ευνοϊκές απέναντί του τον πληροφόρησαν ότι το μοντέλο Νταβούτογλου δεν τους άρεσε.
Είναι γνωστό ποια η διεκδικητική στρατηγική της Τουρκίας και ποιοι οι τρόποι που μετήλθε να την πετύχει. Απ’ το ’73, που έδωσε άδεια για έρευνα υδρογονανθράκων σε ελληνική υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο. Συνέχισε με το casus belli, αν η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα από 6 σε 12 ν.μ. Η εισβολή στην Κύπρο ήταν το μέγιστο σημείο των προκλήσεων που την αποθράσυνε. Ετσι, δημιούργησε τετελεσμένα στο Αιγαίο με τα Ιμια, τις γκρίζες ζώνες, τη διεκδίκηση ελληνικών νησίδων, δυσκολεύοντας την οριοθέτηση της Α.Ο.Ζ.
Ο Ερντογάν πράττει ό,τι χειρότερο για να εκνευρίσει τους Αμερικανούς. Αν και κατηγορείται για απολυταρχισμό, που δεν το αποδέχεται, λέγει ότι «η Τουρκία είναι η χώρα που πολεμά με τον πλέον ενεργό τρόπο την τρομοκρατία» και κομπορρημονεί ότι δεν δέχεται μαθήματα δημοκρατίας από κανέναν της Δύσης περί την ελευθερία του Τύπου. «Εκείνοι, λέγει, που επιχειρούν να μας δώσουν μαθήματα περί δημοκρατίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει κατ’ αρχάς να αναλογισθούν τη δική τους ευθύνη».
Απ’ τον Αύγουστο του ’14, που είναι πρόεδρος του κράτους, υποβάλλει συνεχώς μηνύσεις για “εξύβριση” εναντίον του σε δημοσιογράφους, καλλιτέχνες και απλούς ιδιώτες. Να δούμε πώς θα καταλήξει κι αυτός με τους Κούρδους, που στοχεύουν την ίδρυση κουρδικού κράτους συνιστώμενο από εδάφη ιρακινά, τουρκικά και συριακά, με έξοδο στη Β.Α. Μεσόγειο. Το άσχημο για μας είναι μήπως με τους στρατηγούς του ξεσπάσει στο Αιγαίο.
Ερντογάν και Νταβούτογλου είχαν συγκρουστεί και για τις φυλακίσεις ακαδημαϊκών και δημοσιογράφων για το κουρδικό και για τις σχέσεις κυβέρνησης με την Ε.Ε. Το επιστέγασμα των διαφωνιών τους ήταν η συμφωνία του για τη βίζα, που εξευρωπαΐζει τον Νταβούτογλου και δεν του συγχώρεσε την απόφαση να άρει τους περιορισμούς της βίζας των Ελληνοκυπρίων να επισκέπτονται την Τουρκία.
Η αλλαγή φρουράς στην τουρκική κυβέρνηση και η αποχή του Νταβούτογλου απ’ την ενεργό δράση θα ’χει αρνητικές προοπτικές. Βασικά η Μέρκελ χάνει έναν εκφραστή των απόψεών της, όταν οι σχέσεις της με τον Ερντογάν δεν γεφυρώθηκαν, παρά τις κατ’ επανάληψη επισκέψεις της στην Αγκυρα, στα ανάκτορά του.
Πάντως, όπως κατέληξαν τα πράγματα, φαίνεται ότι ο Νταβούτογλου δεν στηρίχθηκε απ’ το ΑΚΡ, που ήταν πρόεδρος, ούτε και απ’ την κοινή γνώμη όσο έπρεπε, για ν’ αμφισβητήσει τον Ερντογάν. Γι’ αυτό και δεν θα θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για την προεδρία του κόμματος.