Η προετοιµασία της κυψέλης για τον χειµώνα
Σουρουπώνει για τα καλά στον Οµαλό, καθώς αποµακρυνόµαστε από την άσφαλτο στη θέση “Φώκιες” και µπαίνουµε σε ένα χωµατόδροµο γεµάτο πέτρες και λακκούβες. Προορισµός µας; Η θέση “∆ρυς”, 8,5 χιλ. βαθιά µέσα στα βουνά και υψόµετρο περίπου 1000 µέτρα όπου βρίσκεται ο µελισσόκηπος του Μιχάλη Μπεµπλιδάκη.
Τέλη Αυγούστου και οι µελισσοκόµοι στα Χανιά και σε όλη την Κρήτη µετακινούν τις κυψέλες τους αναζητώντας “φαγητό” για τις µέλισσες τους ώστε να προετοιµαστούν για το χειµώνα.
Το φορτηγάκι του µελισσοκόµου ταλαιπωρείται από το δρόµο αλλά εµείς απολαµβάνουµε ένα µοναδικό τοπίο το οποίο έχουν την ευκαιρία να βλέπουν µόνοι κτηνοτρόφοι, µελισσοκόµοι και περιπατητές των βουνών. Χιλιάδες κυπαρίσσια αριστερά – δεξιά του δρόµου και χαµηλή βλάστηση, οι ορεινοί όγκοι να ξεπροβάλλουν σαν άλλοι “γίγαντες” µπροστά σου, το “άγριο τοπίο” να κυριαρχεί παντού.
Και ο χωµατόδροµος πότε να γίνεται ανηφορικός και πότε κατηφορικός µε τον οδηγό να κινείται µε µεγάλη επιδεξιότητα αλλά και προσοχή. «Είµαστε τυχεροί γιατί καθαρίστηκε πριν µερικές ηµέρες. Από τις αρχές του Σεπτέµβρη µε µια βροχή, είτε από τις κατσίκες θα γεµίσει πέτρες» λέει.
ΣΤΑ ΛΕΥΚΑ ΟΡΗ
Περνάµε τη θέση “του Κυνηγού” και πλησιάζουµε στο µιτάτο του Σολιδή, ο δρόµος γίνεται πιο στενός, τα βράχια απότοµα και αποκαλύπτονται τα γκρεµνά…
«Αυτήν την εποχή έχουν τελειώσει οι τρύγοι του θυµαριού και οι µελισσοκόµοι ψάχνουν να βρουν που θα µετακινήσουν τα µελίσσια τους ώστε να βρουν πάλι γύρη και µέλι . Έτσι οι µέλισσες θα αρχίσουν να γεννάνε, θα αναζωογονήσουν τον πληθυσµού τους, ώστε “να µπουν” στο χειµώνα δυνατές, µε καλοαναθρεµένες εργάτριες. Γιατί το χειµώνα οι εργάτριες ζουν 3 µήνες, ενώ το καλοκαίρι περίπου 45 ηµέρες, τις 30 µέσα στην κυψέλη και τις 15 συλλέγοντας γύρη και νέκταρ» µας λέει ο µελισσοκόµος. Νωρίτερα έχοντας ξεκινήσει από τα Χανιά στις 6.30 το απόγευµα έχουµε σταµατήσει στους Λάκκους προκειµένου να αφήσει απολεπίσµατα από τον τρύγο σε κάποιες κυψέλες και να γεµίσει νερό τα βαρέλια.
«Για 130 κυψέλες, ανά δύο τρεις ηµέρες θέλω και 200 κιλά νερό όταν έχει µεγάλη ζέστη» εξηγεί ο Μιχάλης που έχει µια εµπειρία πολλών ετών ως επαγγελµατίας µελισσοκόµος, µια εργασία που έκανε και ο πατέρας του. Οι µέλισσες αξιοποιούν το νερό επίσης για να δροσίζουν την κυψέλη τους, φτιάχνοντας το δικό τους κλιµατιστικό!
Φέτος βέβαια λόγω της περσινής και της φετινής ανοµβρίας η παραγωγή δε ήταν καλή. «∆εν είναι υπερβολή ότι το µέλι το βγάλαµε εµείς και όχι οι µέλισσες» λένε πολλοί µελισσοκόµοι που µετακινούν τις κυψέλες τους ώστε να προλάβουν τις φθινοπωρινές ανθοφορίες που ξεκινάνε από το βουνό και κατεβαίνουν προς τη θάλασσα.
Φτάνουµε στη θέση “∆ρυς” λίγο µετά τις 8.30 όταν το φως έχει αρχίσει και χάνεται σιγά-σιγά . Με µεγάλη προσοχή ο µελισσοκόµος ετοιµάζει το φακό που είναι προσαρµοσµένο στο κεφάλι του και αρχίζει να φορτώνει τις κυψέλες πάνω στο φορτηγό. Παίρνει µια-µια την κάθε κυψέλη, εξετάζει το βάρος της και αυτές που του φαίνονται ότι είναι πιο γεµάτες τις βάζει στο φορτηγό. «Όλες είναι ελαφριές, λίγες έχουν παραπάνω µέλι αυτήν την εποχή» παρατηρεί.
Την Άνοιξη γίνεται η αντίστροφη δουλειά όταν οι κυψέλες µετακινούνται από τον κάµπο προς το βουνό προκειµένου να συνεχίσουν να συλλέγουν αφού η Άνοιξη συνεχίζεται στα πιο ορεινά. Τότε οι κυψέλες έχουν µεγαλύτερο βάρος και η µετακίνηση είναι πιο δύσκολη.
Ο µελισσοκόµος κλείνει την είσοδο της κάθε κυψέλης προκειµένου να αποφύγει ανεπιθύµητες και ίσως…τσουχτερές εξόδους από τις µέλισσες. Φέρνει µια-µια στο φορτηγό και εµείς βοηθάµε στο “χτίσιµο” τους. Κάθε 12αδα που τοποθετείται δένεται µε µαεστρία από τον µελισσοκόµο ώστε να µην υπάρξουν απώλειες στο δρόµο. Το ρολόι δείχνει σχεδόν 10 και ξεκινάει η µετακίνηση των 72 κυψελών σε άλλο µελισσόκηπο.
…Οι µελισσοκόµοι διαπιστώνουν από πρώτο χέρι τις µεγάλες αλλαγές στη φύση που φέρνει
η περιβαλλοντική κρίση και καταστροφή…
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΦΥΣΗ
«Έκανα έναν έλεγχο σε όλα τα σηµεία και αυτές θα τις πάω στο “Ξυλόσκαλο” στον Οµαλό (κοντά στην είσοδο του φαραγγιού) γιατί θεωρώ ότι είναι το κατάλληλο σηµείο για να αποδώσουν καλύτερα. Βρίσκουν µέλι από τα πεύκα καθώς µπαίνουν στο φαράγγι της Σαµαριάς και έχει και λίγο γύρη και εκεί» µας ενηµερώνει.
Οι µελισσοκόµοι διαπιστώνουν από πρώτο χέρι τις µεγάλες αλλαγές στη φύση που φέρνει η περιβαλλοντική κρίση και καταστροφή.
«Παλιά όταν γίνονταν ένας καύσωνας 40 βαθµούς στα Χανιά, στο οροπέδιο του Οµαλού η θερµοκρασία δεν πήγαινε πάνω από 30 βαθµούς.
Φέτος στον Οµαλό είχαµε πολλές φορές θερµοκρασία 35 βαθµών!
Η αποσταθεροποίηση του καιρού έχει χαλάσει τη ροή των µελισσών, δεν έχουν τον κατάλληλο πληθυσµό, το ανοσοποιητικό σύστηµα τους δεν αναπτύσσεται σωστά και ζουν 40 ή 35 ηµέρες αντί για 45. Έτσι θα βγουν να συλλέξουν για 5 ή 10 µέρες µόνο» αναφέρει.
Το απόλυτο σκοτάδι των βουνών µας αποκαλύπτει ένα µοναδικό ουρανό, σε όλο του το µεγαλείο καθώς φτάνουµε στο “Ξυλόσκαλο”.
Τώρα ξεκινάει η αντίστροφη δουλειά. Το φορτηγό ξεφορτώνεται και οι κυψέλες τοποθετούνται µε µεγάλη προσοχή από τον µελισσοκόµο.
∆εν θα ανοίξεις τις πόρτες τους;
«Ποτέ τώρα, στο τέλος όταν τις έχουµε βάλει στο τέλος και χωρίς κανένα φως» απαντάει.
Η θερµοκρασία είναι 18 βαθµούς και η δουλειά παρότι γίνεται µε ένταση, ούτε κουράζει, ούτε προκαλεί ιδρώτα.
Οι κυψέλες µπήκαν στις νέες τους θέσεις, νερό µπήκε στα βαρέλια και ο µελισσοκόµος κλείνει το φως και ανάβει ένα µικρό κόκκινο φωτάκι, µε τη βοήθεια του οποίου ίσα- ίσα διακρίνονται οι κυψέλες.
«Η µέλισσα δεν βλέπει το κόκκινο φως έτσι θα αποφευχθούν οι µεγάλες εξόδοι από την κυψέλη τώρα που θα µας προκαλούσε πιθανόν προβλήµατα. Θα βγουν κανονικά το πρωί οι ανιχνεύτριες θα αναγνωρίσουν την περιοχή, θα ενηµερώσουν τις άλλες και θα ξεκινήσουν τη συλλογή» σηµειώνει.
Οι δείκτες του ρολογιού σε λίγο θα δείξουν 12 και ξεκινάει η επιστροφή. Έρηµο και σκοτεινό το οροπέδιο του Οµαλού, στο δρόµο η κίνηση είναι ελάχιστη.
Μόνο τα φώτα µακριά προς το παραλιακό µέτωπο σου υπενθυµίζουν ότι είναι Αύγουστος και ότι ζούµε σε µια τουριστική περιοχή.
Η µετακίνηση ολοκληρώθηκε -για µας- γιατί για τους µελισσοκόµους αυτή είναι η καθηµερινότητα τους αυτήν την εποχή αφού για να είναι αποδοτική η δουλειά θα πρέπει να είναι επί ποδός 365 ηµέρες τον χρόνο…
Καταγραφή θερµοκρασίας-βάρους µε αισθητήρες
O µελισσοκόµος µας δείχνει δύο κυψέλες πάνω στις οποίες υπάρχει ένα φωτοβολταϊκό και µια κεραία.
«Στη µια κυψέλη υπάρχουν αισθητήρες που καταγράφουν θερµοκρασία, υγρασία, βάρος της κυψέλης σε ακριβή χρόνο.
Μέσω µιας εφαρµογής βλέπω στο κινητό του τις ενδείξεις των µετρήσεων που γίνονται ανά µία ώρα ώστε να ξέρω σε γενικές γραµµές ποια κατάσταση επικρατεί στο µελισσόκηπο» αναφέρει ο µελισσοκόµος.
Κατά καιρούς µεταφέρει και σε άλλο σηµείο και τους αισθητήρες προκειµένου να έχει εικόνα και από άλλες κυψέλες.
