» Μια βάρδια στο απορριμματοφόρο μαζί με τους ανθρώπους που φροντίζουν για όλους μας
Το ραντεβού μας ήταν για τις 9 το βράδυ στη συμβολή των οδών Σκαλίδη και Κισσάμου. Οδηγός του απορριμματοφόρου ο Νεκτάριος Εικοσιπεντάκης, από το 2007 στον Δήμο Χανίων, πλήρωμα οι συμβασιούχοι εργάτες καθαριότητας, ο κ. Νεκτάριος 19 χρόνια και ο κ. Γιάννης 9 χρόνια στη δουλειά αυτή. Θα είμαστε μαζί τους κατά την αποκομιδή των απορριμμάτων στη Νέα Χώρα, σε μια από τις δύσκολες περιοχές για μια σειρά από λόγους τους οποίους… αντιλαμβανόμαστε γρήγορα.
«Δες το αυτοκίνητο, πάνω στη στάση του λεωφορείου» μας δείχνει ο οδηγός… Στις τρεις ώρες που ήμασταν πάνω στο απορριμματοφόρο είδαμε όλες τις παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και της… λογικής. Αυτοκίνητα πάνω σε πεζοδρόμια, μπροστά σε κάδους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να τους αδειάσουν οι εργάτες. Δρόμοι χωρίς πεζοδρόμια, πεζοδρόμια που δεν οδηγούν πουθενά, πολυκατοικίες δίχως χώρους στάθμευσης, μπάζα μέσα σε κάδους απορριμμάτων, ανακυκλώσιμα προϊόντα μαζί με κοινά σκουπίδια…
ΕΥΓΕΝΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ
«Η ιδιαιτερότητα του δρομολογίου αυτού ότι έχει πολλή κίνηση. Σε πολλά σημεία οι δρόμοι είναι σχεδόν αδιάβατοι για ένα μεγάλο όχημα όπως το απορριμματοφόρο από τα παρκαρισμένα ΙΧ. Τι κάνω εγώ; Προσπαθώ να κάνω τη δουλειά μου χωρίς να ενοχλώ» μας λέει ο οδηγός, ένας πολύ θετικός άνθρωπος. Για όσο βρισκόμαστε στην καμπίνα του οχήματος του τα μάτια του πηγαίνουν από τον ένα στον άλλο, στους 7 καθρέφτες του αυτοκινήτου, στην κάμερα που δείχνει το πλήρωμα και το άδειασμα του κάδου. Θαυμάζουμε τις οδηγικές του ικανότητες και την ψυχραιμία του.
«Αν έχει κάτι καλό το επάγγελμα μας, είναι ότι συναντάς ευγενικούς ανθρώπους. Αν χαμογελάς και εσύ σου επιστρέφουν και αυτοί το χαμόγελο», σχολιάζει ο κ. Εικοσιπεντάκης καθώς μπαίνουμε στην οδό Φούμηδων. Ένα παρκαρισμένο ΙΧ στα δεξιά του δρόμου κλείνει το δρόμο, περνάμε με μεγάλη δυσκολία και πιο κάτω όταν πρόκειται να στρίψουμε και πάλι ο οδηγός πρέπει να κάνει ένα σωρό μανούβρες. «Δόξα σοι ο Θεός που έχουν βάλει κολονάκια σε διάφορα σημεία», λέει και μας δείχνει ένα σημείο. «Πριν το κολονάκι ήταν πάντα παρκαρισμένο όχημα εδώ και έφτυνα αίμα για να περάσω» είναι τα λόγια του. Τον ρωτάμε τι απαντάει όταν τον ρωτάνε πού δουλεύει.
«Οδηγός στον Δήμο, σε απορριμματοφόρο. Κοίτα, εγώ ήλθα με πολλή περηφάνεια. Αγαπώ και εκτιμώ τη δουλειά μου. Δούλευα 11 χρόνια σε ζαχαροπλαστείο πριν μπω στον Δήμο. Μου λένε “καλά, έφυγες από τα γλυκά για να πας στα σκουπίδια;” “Και τα γλυκά στα σκουπίδια καταλήγουν” απαντώ». Αφήνουμε την καμπίνα και ακολουθούμε τους δύο εργάτες που μεταφέρουν τους κάδους προς το απορριμματοφόρο. Ο καιρός είναι καλός, η υγρασία της νύχτας δεν φοβίζει τους συνομιλητές μας, γιατί έχουν ζήσει πολύ χειρότερα.
ΚΑΛΥΤΕΡΗ Η ΣΙΩΠΗ
Τους ρωτάμε ευθέως αν τους έχουν μιλήσει υποτιμητικά για τη δουλειά τους, αν τους έχουν πει “σκουπιδιάρηδες”, όπως πολύ συχνά δυστυχώς αποκαλούμε τους ανθρώπους αυτούς. «Ναι, αλλά προσωπικά δεν μιλάω, δεν λέω τίποτα, τι να του πεις;» απαντάει ο κ. Νεκτάριος. «Η σιωπή είναι καλύτερη σε αυτές τις περιπτώσεις. Βέβαια τα τελευταία χρόνια τη χρησιμοποιούν λιγότερο την έκφραση αυτή. Είναι κάτι και αυτό…» προσθέτει ο κ. Γιάννης που από το 2015 κάνει αυτή τη δουλειά και έχει 4 παιδιά. Εκείνοι εργάζονται και εμείς τους ανοίγουμε κουβέντα για τα μισθολογικά.
Πληρώνεται η δουλειά σας; «Πριν τα μνημόνια ήταν αξιοπρεπής η κατάσταση. Μας έκοψαν τα δώρα, μας φάγανε τους μισθούς, τώρα παίρνω 700 ευρώ» λέει ο κ. Νεκτάριος που όπως και ο συνάδελφος του είναι συμβασιούχοι. Για τον οδηγό οι αποδοχές είναι καλύτερες αλλά καμία σύγκριση με το παρελθόν.
ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΜΕ ΤΑ ΓΙΑΣΕΜΙΑ
Προχωράμε στη Φούμηδων και ακούμε μια ιστορία για ένα “βιαστικό οδηγό” που για να περάσει το απορριμματοφόρο έσπρωχνε τον εργάτη με τον προφυλακτήρα του αυτοκινήτου του! «Από τέτοια περιστατικά…άλλο τίποτα» θυμάται ο οδηγός του απορριμματοφόρου και συνεχίζει «μια νύχτα έρχεται ένας οδηγός από πίσω και μου λέει “ με πας καρότσα ένα κάδο, με πας καρότσα δύο κάδους πού το πας;” “Μα τι να κάνω, πού να το βάλω το απορριμματοφόρο για να περάσεις, δεν έχει χώρο” του λέω “ τι να κάνω και εγώ που είσαι μ…” ήταν η απάντηση του. Αντιμετωπίζουμε και αυτά, αλλά ειλικρινά η πλειοψηφία του κόσμου εκτιμά τη δουλειά μας. Από τα πιο ωραία λόγια που άκουσα ήταν όταν δύο κυρίες που κρατούσαν γιασεμιά μας σταμάτησαν και μας τα πρόσφεραν! Εσείς τα έχετε περισσότερη ανάγκη από εμάς, μας είπαν».
Μπαίνουμε σε στενούς δρόμους που απορούμε πώς είναι δυνατόν να είναι… διπλής κατεύθυνσης(!), χρειάζεται να σκαρφαλώσουμε σε πεζοδρόμια για να αποφύγουμε σταθμευμένα ΙΧ, να περάσουμε ξυστά από τοίχους και οι δύο άνθρωποι πίσω να προσπαθούν να κρατηθούν στους πατητήρες και να κάνουν τη δουλειά τους. Βγαίνουμε ξανά από την καμπίνα του απορριμματοφόρου και ακολουθούμε τους εργάτες. «Αν σε ρωτήσουν ποιος κάνει πιο πολύ ανακύκλωση, γράψε στην εφημερίδα ότι αυτοί είναι οι εργάτες της καθαριότητας» λέει ο κ. Νεκτάριος και μας δείχνει έναν κάδο απορριμμάτων που είναι ασφυκτικά γεμάτος με χαρτόνια.
«Μα αυτό γίνεται κάθε νύχτα. Πετάνε τα ανακυκλώσιμα στον πράσινο κάδο και ο μπλε είναι 10 μέτρα πιο πέρα! Και μιλάμε για ποσότητες». Βγαίνουμε από τη Φούμηδων και μπαίνουμε στη Μ. Γωνιάς. Χειμώνας ή καλοκαίρι είναι η ερώτηση μας. «Άνοιξη!» λέει αυθόρμητα ο κ. Νεκτάριος και προσθέτει «από το κρύο προστατεύεσαι, πηγαίνεις και πάνω – κάτω, δεν σε πιάνει τόσο. Από τη ζέστη όμως; Και να είναι και καλοκαίρι και να έχει κόσμο να επικρατεί το αδιαχώρητο». Ο κ. Γιάννης πάλι θυμάται «έχουμε δουλέψει σε – 2 βαθμούς τη νύχτα, να βρέχει ασταμάτητα το 2019 για μέρες και να είμαστε συνέχεια βρεγμένοι ή να ρίχνει τόσο πολύ χαλάζι που σταματήσαμε στην Κισάμου και νομίζαμε ότι θα τρυπήσει την καμπίνα».
Η ΧΑΡΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
Στην οδό Παπαμαλέκου θα έχουμε μια έκπληξη λένε οι συνομιλητές μας. Γρήγορα καταλαβαίνουμε τι εννοούν. Μικρά παιδιά 5-6 ετών έχουν βγει στην πόρτα του σπιτιού τους και χαιρετούν τους εργάτες. Ο όγκος του οχήματος, το χαρακτηριστικό φως εντυπωσιάζει «τους μικρούς μας φίλους» όπως τους λέει ο οδηγός και μας δείχνει ότι παρακάτω είναι το σπίτι του Γιωργάκη που είναι και ο πιο ένθερμος φίλος τους! Αυτό το βράδυ δεν τους περιμένει στην πόρτα και τους κάνει εντύπωση. Θυμούνται να περνάνε έξω από σπίτια που έχουν χαρές, γάμους, γιορτές, να βγαίνουν και να τους κερνάνε ένα ποτήρι…
Ο κ. Νεκτάριος μας δείχνει το πίσω μέρος του οχήματος, εκεί όπου βρίσκονται οι χειρολαβές. «Είναι καινούργιο το απορριμματοφόρο, πριν 4 μήνες το πήραμε αλλά για εμάς πίσω δεν είναι καθόλου βολικό. Έτσι όπως είναι οι λαβές τρώμε όλο τον αέρα και το νερό κατά πρόσωπο. Είσαι εκτεθειμένος συνέχεια» και συμφωνεί και ο συνάδελφος του. Τα πιο παλιά οχήματα ήταν καλύτερα σε αυτό το, λεπτό αλλά πολύ σημαντικό, σημείο για τους εργάτες. Καθώς συνεχίζουμε το δρομολόγιο, ο κ. Γιάννης ελέγχει κάθε κάδο που αδειάζει. Αν έχει φθαρμένες ρόδες, αν έχει σπάσει το καπάκι και ενημερώνει τον οδηγό που τα σημειώνει σε ένα φύλλο για να το δώσει στη συνέχεια στην υπηρεσία. Παράλληλα ενημερώνει για σημεία όπου χρειάζεται κάδος ανακύκλωσης, για άλλα όπου ο κάδος δεν μπόρεσε να μαζευτεί επειδή ήταν κλεισμένος από παρκαρισμένο Ι.Χ.
«Τους ευγνωμονώ κάθε μέρα τους ανθρώπους αυτούς» λέει για τους εργάτες ο κ. Εικοσιπεντάκης και εξηγεί: «Εγώ είμαι οδηγός, είμαι στην καμπίνα, αυτοί βγάζουν το δύσκολο κομμάτι της δουλειάς, αυτοί τρώνε τη βροχή και τη ζέστη». Είμαστε στην οδό Σκαράκη και εδώ ένα σωρό κούτες είναι στον κάδο των κοινών απορριμμάτων. Οι εργάτες τις βγάζουν και τις πάνε στον κάδο ανακύκλωσης.
ΔΥΣΟΣΜΙΑ
«Ο κόσμος εκφράζει παράπονα μερικές φορές γιατί κάνει φασαρία το απορριμματοφόρο και τους ξυπνάει τη νύχτα» τους λέμε, «πες μου εσύ αν μπορεί να γίνει διαφορετικά;» ανταπαντά ο κ. Νεκτάριος και συνεχίζει: «Σήμερα μάλλον ήξεραν ότι θα έλθουν τα “Χ.ν.” και έχουν πετάξει λιγότερα. Άλλες φορές ο κάδος είναι ασήκωτος και είναι γεμάτος μπάζα, που δεν μπορεί να τα πάρει το απορριμματοφόρο.» Δεν μπορούμε να μην τους ρωτήσουμε για τη δυσοσμία. «Εχώ ένα πρόβλημα με την όσφρηση, είναι πολύ χαμηλή και δεν καταλαβαίνω τίποτα» δηλώνει ο κ. Νεκτάριος, ενώ ο κ. Γιάννης μας δείχνει τη μάσκα που φοράει. «Κρατάει την οσμή, καταλαβαίνω τη διαφορά όταν δεν τη φοράω».
Λίγο πιο κάτω το απορριμματοφόρο περνάει πάλι με δυσκολία γιατί ένα μικρό όχημα έχει κλείσει την είσοδο της πολυκατοικίας. Κάποιοι του σήκωσαν τους υαλοκαθαριστήρες και τους έβαλαν και σημείωμα. «Αυτά είναι πταίσματα…Ξέρεις πότε καταλαβαίνουμε ότι ήλθαν οι τουρίστες; Όταν μπαίνουμε στην οδό Μαυρομάτη και βλέπουμε αυτοκίνητα να έχουν κλείσει το δρόμο» λένε.
ΑΠΙΣΤΕΥΤΑ ΑΛΛΑ…ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Η συγκεκριμένη οδός είναι τόσο στενή που το απορριμματοφόρο περνάει με τεράστιες δυσκολίες, ανάλογη η εικόνα και στην Πρωτοπαπαδάκη. Ο οδηγός είναι σε συνεχή επαγρύπνηση, μη χτυπήσει κάποιο αυτοκίνητο, μην πέσει πάνω σε τοίχο ή πινακίδα. Τα ίδια και στη Λεκανίδη και στη Μουστακλή. Σπίτια και πολυκατοικίες που δεν έχουν αφήσει ούτε ένα τετραγωνικό για να γίνει πεζοδρόμιο, ΙΧ σε γωνίες, σε ένα άλλο σημείο κοντά στο 14ο Δ.Σ. μας δείχνουν εκεί που είχε κατασκευαστεί θέση για κάδο αλλά κάποιοι την…τσιμέντωσαν! Το πλήρωμα του απορριμματοφόρου, όπως και οι άλλοι εργαζόμενοι στην καθαριότητα που έχουν οικογένεια, μας μιλάνε για γιορτές που δεν ήταν παρόντες, για αργίες που ήταν στο πόστο τους, για Χριστούγεννα και Πάσχα που απαιτήθηκε να εργαστούν.
«Τι να κάνεις; αυτά συμβαίνουν, υπάρχουν επαγγέλματα που πρέπει να δουλέψεις και αυτές τις ημέρες» δηλώνει ο κ. Γιάννης, ενώ ο οδηγός ελπίζει να προχωρήσει κάποια στιγμή η διαλογή στην πηγή, ώστε να μειωθεί ο όγκος των σκουπιδιών και να βελτιωθούν οι συνθήκες για αυτούς που εργάζονται στην καθαριότητα. «Τι θα ζητούσα από τον κόσμο; Λίγη περισσότερη κατανόηση! Από τους οδηγούς! Μόνο αυτό» καταλήγει ο οδηγός. Πλησιάζουν τα μεσάνυχτα και το απορριμματοφόρο έχει τελειώσει τη Νέα Χώρα και ετοιμάζεται να συνεχίσει για ένα δίωρο ακόμα στα Παχιανά. Αποχαιρετούμε το πλήρωμα και τον οδηγό, που συνεχίζουν τη διαδρομή τους. Αν εκτιμούσαμε μια φορά το έργο
αυτών των ανθρώπων – έχοντας ζήσει έστω και λίγο από την καθημερινότητα τους – μπορούμε πλέον να πούμε ότι ο σεβασμός είναι το λιγότερο που οφείλουμε απέναντι τους…
Τι βρίσκεις στους κάδους;
Έχετε βρει ασυνήθιστα πράγματα στους κάδους; Σκέφτονται… «Φιάλη υγραερίου (πολύ επικίνδυνο), θρανία ολόκληρα… τα πάντα βρίσκεις. Δεν μπορείς να φανταστείς τι πετάει ο κόσμος μερικές φορές». Υπάρχουν και τυχερά; «Στο δρομολόγιο της Ν. Χώρας, όχι. Όσοι πάνε στην Αγία Μαρίνα, όταν αλλάζουν εξοπλισμό τα ξενοδοχεία ή φεύγουν κάποιοι τουρίστες, βρίσκουν πετάμενα ρούχα, παπούτσια σε απεριόριστες ποσότητες. Ακόμα και τηλεοράσεις που δούλευαν κανονικά βρήκαν» απαντάνε.
Η πιο δύσκολη διαδρομή
Και ποιο είναι το πιο δύσκολο δρομολόγιο. Ο καθένας μιλάει με βάση την εμπειρία του. «Η Χαλέπα είναι δύσκολη γιατί έχει πολλή ανηφόρα» λέει ο κ. Γιάννης, ενώ ο Νεκτάριος συμπληρώνει: «Το κοντινό δρομολόγιο είναι το πιο δύσκολο. Είσαι συνέχεια πάνω- κάτω και αυτό σε “τρώει”». «Προσωπικά θυμάμαι να έχουμε μπει στη Βιβιλάκη στα Ταμπακαριά, όταν λειτουργούσε ένα μαγαζί νυχτερινό το “Βυρσοδεψείο”. Παντού αμάξια, να περνάς ξυστά και στο τέλος του δρόμου ένα ΙΧ να κλείνει τον δρόμο· αδύνατον να περάσει απορριμματοφόρο! Άντε να γυρίσεις πίσω με όπισθεν, με τίποτα! Επί μισή ώρα προσπαθούσα πόντο με πόντο να κάνω επιτόπια για να γυρίσω πίσω» θυμάται ο οδηγός.
Δεν ήταν τσακωμός…
«Ήμασταν στην Ηρ. Πολυτεχνείου και βλέπω ένα ζευγάρι να τσακώνονται, να παλεύουν. Σταματάω το όχημα και λέω και στο πλήρωμα “πάμε να τους χωρίσουμε”. Αμ δεν ήταν ζευγάρι, ο τύπος ήταν τσαντάκιας που πάλευε να της πάρει την τσάντα και εκείνη αντιστεκόταν! Μόλις πλησιάσαμε, φοβήθηκε, καβάλησε το μηχανάκι του και έφυγε!» θυμάται ο κ. Εικοσιπεντάκης.
