Ο Aγιος Ονούφριος είναι από τις μεγαλύτερες ασκητικές φυσιογνωμίες της ορθοδόξου εκκλησίας μας. Έζησε τον 4ο αιώνα και καταγόταν από την Περσία. Μόνασε αρχικά σε κοινόβιο μοναστήρι στην Ερμούπολη της Θηβαίδας και από κει αποσύρθηκε στην έρημο, όπου ασκήτεψε 60 ολόκληρα χρόνια και τρεφόταν κυρίως με χόρτα.
Εδώ συνάντησε τον ερημίτη Ερμία που τον περίμενε μετά από θεία αποκάλυψη και τον οδήγησε σε μία καλύβα κάτω από ένα πελώριο φοίνικα όπου δίπλα του υπήρχε αστείρευτη πηγή με καθαρό και δροσερό νερό. Έτσι, πετυχαίνοντας την ησυχία του προσευχόταν αδιαλείπτως για ολόκληρη την οικουμένη. Με την άσκηση καθάρισε την ψυχή του από τα πάθη, κι έφτασε στο φωτισμό, όπου η χάρη του θεού του πλημμύρισε όλη του την ύπαρξη. Σε αυτή την αγγελική ζωή τον βρήκε ο όσιος Παφνούτιος που μόνο αυτός τον συνάντησε και έγραψε τη ζωή του όπως του τη διηγήθηκε ο ίδιος.
« Στο μέρος που ζω έχω παρέα τα άγρια θηρία και άνθρωπο δεν είδα ποτέ εκτός από σένα που ο θεός σε έστειλε για να ενταφιάσεις το σώμα μου αύριο. Ο πατέρας μου ήταν βασιλιάς της Περσίας. Η μητέρα μου ήταν στείρα και παρακαλούσαν κι οι δυο τους το θεό να τους φέρει ένα παιδί. Όταν μετά από πολλές προσευχές τους άκουσε ο θεός, τους χάρισε τη χαρά που μέχρι τότε έλλειπε απο το παλάτι. Συγχρόνως όμως αποκαλύπτεται στον πατέρα μου και του λέγει ότι πρέπει να με ονομάσει Ονούφριο κατά τη βάπτιση μου και ότι πρέπει να με οδηγήσει σε μοναστήρι που βρίσκεται στη Θηβαίδα της Αιγύπτου και το ονομάζουν ησυχαστήριο. Αυτή την εντολή τήρησε ο πατέρας μου αφού πρώτα ετοίμασε τους υπηρέτες και ενώ κατευθυνόταν προς την Αίγυπτο μας συνόδευε με θεία βούληση μια ελαφίνα που με έτρεφε με το γάλα της ενώ διαρκούσε όλη αυτή η οδοιπορία προς θαυμασμό και έκπληξη όλων. Όταν φτάσαμε στο μοναστήρι ο πατέρας μου τα ανέφερε όλα στον ηγούμενο κι εκείνος του είπε: πως είναι δυνατόν να τραφεί το παιδί αφού η γυναίκα δεν έφτασε ποτέ σε αυτό το τόπο; Και ο πατέρας μου του απάντησε: όπως ο κύριος φρόντισε και μας συνόδευσε σε όλο το δρόμο η ελαφίνα που το έτρεφε έτσι ξανά με θεία προσταγή θα έρχεται εδώ καθημερινά μέχρι να μεγαλώσει. Έτσι έδωσε τη συγκατάθεση του ο ηγούμενος και με κράτησε στο μοναστήρι. Ο πατέρας μου έφυγε για το παλάτι και η ελαφίνα ερχόταν και με θήλαζε μέχρι που έγινα τριών χρόνών. Κοντά στους μοναχούς της μονής διδάχτηκα την ιερή γραφή και όλη τη τάξη της μοναχικής πολιτείας με κάθε ακρίβεια. Τους άκουγα καθημερινά να επαινούν το Προφήτη Ηλία αλλά και τον Ιωάννη τον πρόδρομο που κατάφεραν και δυναμώθηκαν από τον θεό στην έρημο. Σιγά σιγά άρχισε να γεννιέται και σε μένα ο πόθος της αναχώρησης. Κάποια στιγμή πήρα τη μεγάλη απόφαση να εγκαταλείψω το μοναστήρι και να βρω ένα τόπο έρημο και ήσυχο προκειμένου να κερδίσω μεγαλύτερη παρρησία στο θεό. Αφού διένυσα μια απόσταση 100 μιλίων μέσα σε έρημες περιοχές παρέα με Αγγελο του Θεού, μου υπέδειξε το μέρος που επρόκειτο να εγκατασταθώ. Εκεί έζησα 60 ολόκληρα χρόνια και αντιμετώπισα πολλές δοκιμασίες. Έφτασα αρκετές φορές σε απελπισία τόσο από τον καύσωνα του καλοκαιριού όσο και από την παγωνιά του χειμώνα όπως και από την πείνα αλλά και από άλλες στεναχώριες. Όταν ο κύριος είδε τη μεγάλη μου στεναχώρια ευδόκησε και φύτρωσαν τρίχες σε όλο μου το σώμα, και σκεπασμένος απ’ αυτές δεν αισθανόμουν πια την παγωνιά». Το πρωί που ξημέρωσε βλέπω την όψη του προσώπου του Αγίου χλωμή και αλλοιωμένη. Φοβισμένος ρώτησα να μάθω το λόγο. Εκείνος ψύχραιμος, όπως ήταν σε όλη μας τη συνομιλία, μου λέγει ότι η ψυχή μου σήμερα φεύγει για την ουράνια μακαριότητα. Εσένα σε έστειλε ο Θεός να θάψεις το σώμα μου και να κηρύξεις σε όλους τους χριστιανούς και μοναχούς και να τους πεις ότι ζήτησα από τον θεό την εξής χάρη. Όποιος με γιορτάσει ή γράψει για τη ζωή μου να μην του έρθει πειρασμός από τον διάβολο».
Ο Αγιος Ονούφριος ονομάζεται κυρίως στα χωριά της Κρήτης και ως Αη Ρούφνης. Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία ο Αη Ρούφνης ρουφά (αρνητική παρετυμολογία) τα στάχια της νέας σοδειάς σε όσους δεν σέβονται τη μνήμη του. Για τον λόγο αυτό δεν θερίζουν και δεν αλωνίζουν τη μέρα της γιορτής τους. Με την ίδια παρετυμολογία από το ρούφνης – ρουφώ συνήθιζαν να γιορτάζουν τον Άγιο Ονούφριο και οι καπνοπώλες στην Κωνσταντινούπολη. Τον Αγ. Ονούφριο τιμούν ιδιαίτερα επίσης και οι κουρείς επειδή παρουσιάζεται πάντα στις εικόνες του με μακρότατη γενειάδα. Θεωρείται δε σήμερα από τον ευσεβή λαό του Θεού ως ο προστάτης των δικαστών και των δικαζόμενων, γενικότερα δε της δικαιοσύνης. Το μικρό μεταβυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Ονουφρίου (φωτ.), το οποίο αναφέρεται στην απογραφή των μονών και ναών του 1637, βρίσκεται σε ένα μικρό παραθαλάσσιο οικισμό του Ακρωτηρίου Χανίων 8 χλμ. βόρεια της πόλης των Χανίων.
Η μνήμη του εορτάζεται στις 12 Ιουνίου.