Ο βίος του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Γεωργίου είναι γνωστός, γι’ αυτό θ’ ασχοληθώ σ’ αυτές τις γραμμές με την οικουμενική λατρεία του. Εν συντομία υπενθυμίζω ότι γεννήθηκε τέλη του 3ου μ.Χ. αιώνα, με αρχές 4ου αι., στην Καππαδοκία της Μικράς Ασίας, έφτασε στο αξίωμα του στρατηγού πολύ νέος και μαρτύρησε επί αυτοκράτορα Διοκλητιανού.
Το δε σκήνωμά του μεταφέρθηκε αργότερα στην αρχαία πόλη Λύδδα της Παλαιστίνης, όπου διατηρούσε κτήματα η μητέρα του. Ο τάφος του ευρίσκεται στον εκεί μεγαλοπρεπή Ορθόδοξο ναό. Το θέμα είναι η μοναδική, για χριστιανό Αγιο, οικουμενική λατρεία του από Ορθοδόξους και μη, αλλά ακόμη κι από μουσουλμάνους.
Παρά το γεγονός ότι βασικό για το Ισλάμ είναι η μη παραδοχή Αγίων και η απαγόρευση της αποτύπωσης και αυτού του Μωάμεθ ακόμη, σε εικόνες, είναι μοναδικό το γεγονός ότι λατρεύουν τον Γεώργιο, όπου σε περιοχή του Ισλάμ υπάρχει εκκλησία – προσκύνημά του και τις περισσότερες φορές παραδοσιακά, με πανηγύρια, όπως τα δικά μας. Γι’ αυτό τον λόγο, οι περισσότερες χριστιανικές εκκλησίες σε αραβικές χώρες, την Τουρκία κ.λπ., είναι στο όνομά του από κτήσεως ή μετονομάσθηκαν μετά, για να μη καταστραφούν από τους μουσουλμάνους.
Πλησίον της Βηθλεέμ, στην Παλαιστίνη, βρίσκεται το παλαιστινιακό χωριό Μπε’ γαλά, όπου υπήρχαν κτήματα της μητέρας του και στην είσοδο του χωριού, μια μεγάλη πέτρινη αψίδα έχει ανάγλυφο επάνω ψηλά, τον στρατηλάτη Αγιο. Ο μακαριστός πατέρας Φώτιος, εφημέριος εκεί, μου διηγόταν για το πόσο πιστεύουν και τιμούν οι μουσουλμάνοι της περιοχής τον Αγιο, ολοχρονίς. Για το μεγάλο πανηγύρι του και το γεγονός ότι σε περιπτώσεις κάποιου προβλήματος υγείας σε μικρά παιδιά των, τα πηγαίνουν εκεί να τα σταυρώσει με το κλειδί της εκκλησίας.
Στο νησί της Πρίγκηπος, στα αλησμόνητα Πριγκηπόνησα των Ελλήνων, συναντούμε τη Μονή του Αγίου Γεωργίου Κουδουνά, κτισμένη τον 10ο αι. από τον Νικηφόρο Φωκά.
Οι μοναχοί ευλογούν τους πιστούς μουσουλμάνους, που, όταν έρχονται με πίστη στον Αγιο, γίνονται πολλά θαύματα σε αυτούς. Υπάρχει η συνήθεια – παράδοση, οι μουσουλμάνες ν’ αφήνουν στο εικόνισμα κλωστές, κομμάτια υφάσματος από εσώρουχά των και μαντίλες, μέσα στη διαδικασία των ταμάτων τους.
Στο μνημειώδες σύγγραμμα του Κώστα Μπαρούτα “Οι ναοί των Ελλήνων Μεταναστών” αναφέρονται μέχρι το έτος 2000 εκκλησίες του Αγίου: Στις Ηνωμένες Πολιτείες 42, στην Αυστραλία 8, στην Αίγυπτο 8, στον Καναδά 5, στη Γερμανία 3, στη Ν. Αφρική 2, στην Ιταλία 2, στη Ρουμανία 2 και από μία σε Τυνησία, Αυστρία, Βουλγαρία, Σουηδία, Ουκρανία, Ολλανδία, Μάλτα, Γιουγκοσλαβία, Γαλλία, Αλγερία, Λιβύη.
Στην Ελλάδα, 108 οικισμοί φέρουν το όνομά του, από τους οποίους 17 στην Κρήτη. Επίσης στο όνομά του στην Ελλάδα υπάρχουν: Ακρωτήρια 9, Νησιά 4, Βραχονησίδες 15 και βουνά 4. Στην Κρήτη τιμώνται στο όνομά του 8 Μοναστήρια και οι περισσότερες εκκλησίες του διεθνώς βρίσκονται στην Κρήτη και ειδικά στα Χανιά.
Πέρα από τις εκκλησίες, στη χώρα μας τιμάται σαν προστάτης του στρατού (Πεζικού) και πάνω στις πολεμικές σημαίες εικονίζεται ο καβαλάρης στρατηλάτης. Επίσης των προσκόπων, διαφόρων σωματείων κ.λπ.
Ο Άγιος Γεώργιος έγινε προστάτης της Αγγλίας τον 13ο αι. και ο θρύλος με τον Άγιο να σκοτώνει τον δράκοντα χρονολογείται από τον 12ο αι. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως προστάτης Αγιος της Ρωσίας το 1415 και η δημοτικότητά του εκεί συνέχισε ν’ αυξάνεται και σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει στο εθνόσημο της πόλης της Μόσχας όπου υπήρχαν 41 εκκλησίες στην πόλη, αφιερωμένες σ’ αυτόν. Σήμερα υπάρχει στη Μόσχα μεγάλος αριθμός αγαλμάτων του Αγίου.
Είναι ο πολιούχος της Γένοβας και της Βενετίας (δεύτερος μετά τον Αγιο Μάρκο) και πολιούχος του κράτους της Γεωργίας, προστάτης του στρατού ξηράς, του ιππικού, των ηρώων και των αγροτών, των προσκόπων και των κρεοπωλών.
Προστάτης των Σταυροφόρων και προστάτης Άγιος της Λιθουανίας, της Παλαιστίνης, της Πορτογαλίας και της Γερμανίας.
Είναι ο πολιούχος Άγιος της Καταλονίας όπου ο θρύλος λέει ότι, αφού σκότωσε τον δράκο, έδωσε στην πριγκίπισσα ένα κόκκινο τριαντάφυλλο και ως εκ τούτου στις 23 Απριλίου, ειδικά στην πόλη της Βαρκελώνης, είναι παράδοση οι άνδρες να προσφέρουν στις συζύγους ή τις αγαπημένες τους ένα κόκκινο τριαντάφυλλο κι εκείνες να ανταποδίδουν τη χειρονομία δωρίζοντας ένα βιβλίο.
Η χρήση του κόκκινου σταυρού σε λευκό φόντο, ήταν το σύμβολο του Αγίου Γεωργίου στους μεσαιωνικούς χρόνους κι αυτό φαίνεται και στη σημαία της Γεωργίας. Κατά την έναρξη των Σταυροφοριών, ο Ερυθρός Σταυρός σε λευκό φόντο ήταν ήδη συνδεδεμένος με την Αγγλία.
Ξακουστά είναι τα πανηγύρια του στην περιοχή Χανίων, όπως το ποιμενικό στην Αση-Γωνιά, στο μοναστήρι της Χαρωδιάς στα Περιβόλια, στη Δρακώνα και στο Κατωχώρι Κεραμειών, στο μοναστήρι στο Καρύδι Αποκορώνου, στο Χωρδάκι και στο σπηλαιώδες στα Κουνουπιδιανά Ακρωτηρίου, στην Ανώπολη Σφακίων κ.λπ.
Ακόμη και στο Φαράγγι της Σαμαριάς, κοντά στην οσία Μαρία, υπάρχει η χάρη του και σε αμέτρητα σημεία του τόπου μας. Στην καταγραφή Βυζαντινή εκκλησία του, στην αρχαιολογική τοποθεσία Μαζερό, πάνω από το Κοντοκυνήγι Σελίνου, αντιλήφθηκα σε μια τοιχογραφία Αγίας, ν’ αναφέρεται ότι απεικονίζει την Αγία Πολυχρονία, μητέρα του Αγίου. Δεν νομίζω να υπάρχει πουθενά αλλού αυτή η εικόνα.
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Κάιρο της Αιγύπτου είναι ο σπουδαιότερος, ίσως και επιβλητικότερος από αυτούς εκτός Ελλάδας.
Αποκαλείται Ροτόντα της Ανατολής και εκεί χτυπά η καρδιά του Ελληνισμού στο Κάιρο. Εκεί Ελληνες ορθόδοξοι Κόπτες και Αιγύπτιοι μουσουλμάνοι λατρεύουν, δίπλα – δίπλα σαν αδέλφια, όπως λένε, τον Άγιο και οι μουσουλμάνοι φέρνουν τασίματα και λαμπάδες ολοχρονίς. Ο ναός είναι κυκλοτερής οκτάστηλος εφάμιλλος του ναού του Αγίου Βιταλίου της Ραβέννας και περιβάλλεται από αρχαίο τείχος. Η μονή αυτή στο διάβα των αιώνων λειτούργησε σαν γυναικείο μοναστήρι, νοσοκομείο, πτωχοκομείο, γηροκομείο, σχολείο και κοιμητήριο. Εκεί, δίπλα, είναι οι τάφοι επιφανών Ελλήνων της Αιγύπτου και σ’ αυτούς πολλών εκ Κρήτης. Χριστιανοί, Κόπτες, Μουσουλμάνοι, θεωρούν την εικόνα του Αγίου εδώ θαυματουργή και υπάρχουν μαρτυρίες για αμέτρητα θαύματα σε όλους και πολλοί έχουν τάμα να κάμουν εκεί τον γάμο τους.
Τα τελευταία χρόνια, που ανακαινίσθηκε ο ναός από το ελληνικό κράτος, αναδείχθηκαν πολλά παρεκκλήσια στα λαβυρινθώδη υπόγεια του ναού, που είχαν υποστεί ζημιές από τα νερά του Νείλου ποταμού και εκεί υπάρχει το αρχαίο Νειλόμετρο.
Η παρουσία της Μονής του Αγίου, μαρτυρείται από το 530 μ.Χ. και στα υπόγεια του ναού, αλλά και στον χώρο του Ρωμαϊκού φρουρίου, υπάρχουν τα εκκλησάκια του Αγίου Χριστοφόρου, Αγίων Θεοδώρων, πρωτομάρτυρα Στεφάνου, Ευαγγελιστή Μάρκου, παρεκκλήσια Αρχαγγέλων, Σταυρώσεως, της Γεννήσεως, των Τριών Ιεραρχών, της Αλύσεως του Αγίου Γεωργίου και στο εκεί κοιμητήριο το ναΐδριο της Αγίας Αικατερίνης και της φυγής εξ’ Αιγύπτου της Παναγίας, Αγίου Σεργίου, Αγίας Βαρβάρας και η κοπτική της Κρεμαστής Παναγίας.
Ο Άγιος Γεώργιος της Μανσούρας χτίστηκε με δαπάνη του Γεωργίου Συνολάκη. Ίσως να ήταν συμπατριώτης μας.
(Το κείμενο αυτό το αφιερώνω στους αείμνηστους γονείς μου Γεωργία και Γεώργιο).
