Με αφορμή πρόσφατο κείμενο στα “Χ.ν.” αφιερωμένο στον εθνεργέτη Αλέξανδρο Υψηλάντη, θα ήθελα να αναφερθώ σε άγνωστα περιστατικά από τη ζωή του, πριν από την Επανάσταση του 1821, της οποίας υπήρξε πρωτεργάτης.
Mια Γαλλίδα εξόριστη στην αυτοκρατορική Βιέννη, η Αλεξανδρίνη Ντυ Μοντέ (1785-1866), περιγράφει στα απομνημονεύματα της, τις προσωπικότητες που γνώρισε στον μακρύ βίο της, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και ο πρίγκηψ Αλέξανδρος Υψηλάντης.
Το παρακάτω δημοσιευμένο κείμενο είναι απόσπασμα επιστολής της φίλης της Ντυ Μοντέ κόμησας Τερέζας Χότεκ (1785-1872), κόρης υπουργού της Αυστρίας, ενσωματωμένο στα απομνημονεύματα της Ντυ Μοντέ.
«Μας έλειψε ο χαρούμενος και καλός πρίγκιπας Υψηλάντης. Δεν πίστευα ποτέ ότι θα με πείραζε τόσο πολύ ο θάνατος ενός ηγεμόνα της Μολδαβίας». Εννοεί τον θάνατο του πατέρα του Αλέξανδρου, Κωνσταντίνο Υψηλάντη. «Πήρε (ο Αλέξανδρος) τη θλιβερή είδηση, ενώ ακόμα διασκεδάζαμε και έτρεξε πάραυτα για τη Ρωσία. Για πολλές ημέρες ήμασταν θλιμμένες για τον γοητευτικό πρίγκιπα, μας είχε πάρει όλων τα μυαλά, τόσο της μητέρας μου όσο και των άλλων. Θα πρέπει να πω ότι ο νέος αυτός είχε μόνο ένα χέρι. Μια οβίδα είχε πάρει μέρος του δεξιού χεριού στον πόλεμο του 1813.
Ατελείωτες ώρες χρειάσθηκε να μείνει στο πεδίον της μάχης (της Δρέσδης) χωρίς να του δέσουν την πληγή με επίδεσμο. Και όταν το τραύμα έγινε γάγγραινα, αναγκάστηκαν να του κόψουν το δεξί χέρι… είναι αξιαγάπητος και έχει εκ του φυσικού του εύθυμο χαρακτήρα που κάποτε τον κάνει να ξεχνά τις ατυχίες του και άλλοτε πάλι δίνει στη μελαγχολία του ιδιαίτερη γοητεία […]»
Αυτά αλίευσα από ένα κείμενο του αείμνηστου καθηγητή της Βιέννης Πολ. Ενεπεκίδη και θα συμπλήρωνα ότι ο πρίγκιψ Δημήτριος Υψηλάντης (1793-1832), μικρότερος αδελφός του Αλέξανδρου Υψηλάντη (1792-1828) έθεσε τέρμα στον αγώνα της ανεξαρτησίας στις 19.9.1829, με τη μάχη της Πέτρας Βοιωτίας, στον οποίον αγώνα, κατά μία περίεργη σύμπτωση, είχε αρχίσει ο αδελφός του Αλέξανδρος Υψηλάντης με τη διάβαση του Προύθου στις παραδουνάβιες χώρες στις 21.2.1821.
Αμφότεροι θυσίασαν τα πάντα για την ανεξαρτησία της πατρίδας τους. Ηγεμονικά αξιώματα, τίτλους, άνετη κι ευχάριστη ζωή, έρωτες, οικογένεια και την τεράστια περιουσία τους και τέλος την ίδια τους τη ζωή…
