Η εφηβεία αποτελεί μια μεταβατική φάση, μια περίοδο αλλαγής ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ενηλικίωση. Καθ’ όλη τη διάρκειά της διαφαίνονται ταχύτατα εξελισσόμενες αλλαγές στο σώμα, στον ψυχικό και συναισθηματικό κόσμο του εφήβου.
Οι έφηβοι που επιδέχονται όλες αυτές τις βιολογικές και ψυχοσυναισθηματικές μεταβολές καταβάλλουν προσπάθειες, ώστε να αποδεχθούν και να προσαρμοστούν στη νέα τους πραγματικότητα. Τα δύο κύρια χαρακτηριστικά της εφηβείας αποτελούν έντονη και συνεχής αίσθηση του ανήκειν αλλά και ταυτόχρονα αίσθηση της ελευθερίας του ατόμου. Αν και φαινομενικά φαίνονται δύο αντίθετοι πόλοι, στην ουσία δεν είναι. Αρχικά το παιδί προσπαθεί να κοινωνικοποιηθεί και να ενσωματωθεί ομαλά στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο (οικογενειακό, σχολικό, φιλικό) όμως ταυτόχρονα καταβάλλει προσπάθειες να διαπλάσει την προσωπικότητά του και να καταλάβει τα θέλω του και τις υποχρεώσεις του με σκοπό να βιώσει το αίσθημα αυτοεκτίμησης και ανεξαρτησίας που αποζητά.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό αυτό το εγχείρημα φανερώνει ένα δρόμο με δυσκολίες και απογοητεύσεις. Πολλές φορές ο έφηβος ο οποίος τώρα γνωρίζει ουσιαστικά τον εαυτό του ερχόμενος αντιμέτωπος με δυσάρεστες συμπεριφορές και καταστάσεις υπάρχει πιθανότητα να εκδηλώσει συναισθηματικές μεταπτώσεις. Πιο αναλυτικά μπορεί να παρατηρηθεί από τους γονείς ότι τη μια στιγμή οι έφηβοι είναι χαρούμενοι και την άλλη μπορεί να απομονώνονται και να βρίσκονται σε καταθλιπτική διάθεση.
Σύμφωνα με την έρευνα του ΕΠΙΨΥ που διεξήχθη το 2019 με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας 2 στους 5 εφήβους (43,2 %) δεν είναι ικανοποιημένοι από τη ζωή τους ιδιαίτερα τα κορίτσια σε υψηλότερο ποσοστό(48%) από τα αγόρια (38,4%). Η χαμηλή ικανοποίηση από τη ζωή αυξάνεται κατά τη διάρκεια της εφηβείας από 23,6 % στην ηλικία των 11 ετών, σε 49,9 % στην ηλικία των 13 ετών και 55% στην ηλικία των 15 ετών.
Τότε είναι και η περίοδος που πολλοί έφηβοι είναι επιρρεπείς στη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών (αλκοόλ, ναρκωτικές ουσίες) ή υποπίπτουν σε περιστάσεις σχολικού εκφοβισμού. Παρατηρείται επίσης στους εφήβους και αλλαγές στη σχολική τους απόδοση είτε ως φαινόμενο της ψυχολογικής τους αστάθειας, είτε ως φαινόμενο των μαθησιακών δυσκολιών που τώρα διακρίνονται περισσότερο από ποτέ. Με δεδομένα τα παραπάνω δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι οι έφηβοι ως διέξοδο από τη μελαγχολία και τη θλίψη που βιώνουν καταφεύγουν στην αλόγιστη χρήση Internet που τους απορροφά σταδιακά από την καθημερινότητα και την εφηβική τους ζωή.
Σε όλη αυτή τη μεταβατική περίοδο αρωγός στην ομαλή εξισορρόπηση κατά γενική ομολογία αποτελούν οι γονείς και το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον. Οι γονείς μέσω της ενεργητικής ακρόασης μπορούν να επικοινωνήσουν με επιτυχία με το παιδί τους και να αποτελέσουν σταθεροποιητικό μηχανισμό σε όλη αυτή την αταξία της εφηβείας. Εν κατακλείδι η εφηβεία συγκροτεί μια ευαίσθητη μεταβατική περίοδο που κρίνεται απαραίτητη για την ολοκλήρωση του ατόμου σε όλους τους τομείς της ζωής του.
Στο πλαίσιο αυτό το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Περιφερειακής Ενότητας Χανίων σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, θέλοντας να ευαισθητοποιήσει τους γονείς σε επίκαιρα θέματα ψυχολογίας και διαπαιδαγώγησης των εφήβων, πρόκειται να υλοποιήσει τη χρονική περίοδο Ιανουάριος 2022- Φεβρουάριος 2022 λόγω της έξαρσης της πανδημίας διαδικτυακό σεμινάριο με τίτλο «συζητήσεις γονέων εφήβων.» Η θεματολογία των συναντήσεων είναι η εξής: α) έφηβοι και διαδίκτυο: κατευθύνσεις για ασφαλή πλοήγηση στο πλαίσιο της οικογένειας β) η πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών από τους γονείς « όταν το προλαμβάνειν είναι καλύτερο του θεραπεύειν» γ) οι μαθησιακές δυσκολίες και οι επιπτώσεις τους στο ψυχολογικό κλίμα της οικογένειας δ) ο εκφοβισμός (bullying) του εφήβου στο χώρο του σχολείου: αιτίες και τρόποι αντιμετώπισης και ε) ξεπερνώντας τα εμπόδια για μία αποτελεσματική επικοινωνία γονέων – εφήβων.
Το διαδικτυακό σεμινάριο γονέων με παιδιά στην εφηβεία, θα έχει διάρκεια 5 συναντήσεων, με ημερομηνία έναρξης την Πέμπτη 27 Ιανουαρίου 2022 και ημερομηνία λήξης την Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2022, θα πραγματοποιείται εβδομαδιαίως κάθε Πέμπτη 10:00-12:00 ή 17:30-19:30. Συντονίστρια του προγράμματος θα είναι η κοινωνιολόγος- Msc Ειδική παιδαγωγός Σισμανίδου Ιωάννα.
Η συμμετοχή στο σεμινάριο δεν απαιτεί καμία οικονομική επιβάρυνση. Για πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής οι ενδιαφερόμενοι γονείς μπορούν να απευθύνονται στη συντονίστρια στα τηλέφωνα 2821028166 και 2821051214, καθώς και στην ιστοσελίδα
www.prolipsichania.gr.
*Η Ιωάννα Σισμανίδου είναι Κοινωνιολόγος, MSc στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση, εργαζόμενη στο Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Περιφερειακής Ενότητας Χανίων σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ
