Δεν είναι λίγοι στις ημέρες μας όσοι ισχυρίζονται ότι ο άνθρωπος περισσότερο από κάθε άλλη προηγούμενη εποχή επηρεάζεται θετικά ή αρνητικά από τον κοινωνικό του περίγυρο. Και μάλιστα οι ίδιοι λένε ότι οι επιδράσεις αυτές είναι πολλές, σημαντικές και ότι σχετίζονται με όλες τις πτυχές της δημόσιας και της ιδιωτικής ζωής του.
Σε αντίθεση με τα παραπάνω, όμως, προσωπικά πιστεύω ότι οι άνθρωποι του καιρού μας δεν είναι άβουλοι και παθητικοί δέκτες όλων όσα γίνονται στο κοινωνικό τους περιβάλλον. Θεωρώ ότι συμμετέχουν και αυτοί ενεργά στην εξελικτική πορεία κάθε ανθρωπωκοινωνίας και ενός εκάστου των μελών της.
Οι σύγχρονοί μας άνθρωποι δύνανται ζώντας σε ένα κοινωνικό σύνολο να επηρεάζουν τους παράγοντες εκείνους που συνηθίζουμε να λέμε πως ασκούν επίδραση στα ήθη και στους τρόπους συμπεριφοράς τους. Έχουν προς τούτο διάφορα εφόδια η εξέλιξη των οποίων τους βοηθά σε μεγάλο βαθμό έναντι του παρελθόντος.
Λογουχάρη, η επιστημονική γνώση και οι τεχνολογικές εφαρμογές είναι σήμερα που συμβάλλουν στην πληρέστερη μάθηση και στην αμέριστη κατανόηση από τον άνθρωπο όλων όσα τον περιβάλλουν κάθε στιγμή. Τον βοηθούν να ερμηνεύει τα φυσικά φαινόμενα, να προσλαμβάνει και να χρησιμοποιεί εις όφελός του στην καθημερινή του ζωή τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας και, τέλος, να αποκωδικοποιεί τα σύμβολα που μεταχειρίζονται οι άνθρωποι στις κάθε είδους διαπροσωπικές τους σχέσεις εντός και εκτός σπιτιού.
Όταν λέμε “επιστημονική γνώση” εννοούμε τη γνώση που προέρχεται από τη μεθοδική και στηριγμένη στον ορθολογισμό έρευνα. Οσάκις αναφερόμαστε σε “τεχνολογικές εφαρμογές” , έχουμε στο νου μας τα επιτεύγματα της τεχνολογικής επανάστασης που αλλάζουν έμπρακτα την καθημερινότητά μας και τις συνήθειές μας.
Για να κατανοήσει, λοιπόν, όσα συναπαρτίζουν το ανθρωπογενές περιβάλλον του κάθε άνθρωπος και να το επηρεάζει αυτός και όχι μόνον να επηρεάζεται από αυτό, νομίζω ότι πρέπει να γνωρίζει πρώτα απ’ όλα καλά τον εαυτό του, ποια, δηλαδή, είναι τα όρια της ελευθερίας του ή/και ποιες είναι οι δυνάμεις και οι δυνατότητές του (αυτογνωσία). Να παραμερίσει κατόπιν κάθε αρνητικό εγωισμό και αλαζονία και ταυτόχρονα να αντιληφθεί ποιο είναι το πραγματικά κοινό καλό για το οποίο χωρίς άργητα ας συστρατεύεται, άδολα και ανιδιοτελώς, κάθε στιγμή, με τους γύρωθέ του…
*Από την ανέκδοτη συλλογή δοκιμίων, ΝΟΜΟΙ ΚΑΙ ΟΡΟΙ, ΙΙΙ.
