Κυριακή του Ασώτου (Λουκ.15,13-32)
«…ἥµαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκ έτι εἰµὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου…»
Η σηµερινή παραβολή µας είναι από τα ωραιότερα κείµενα του Ευαγγελίου. Είναι πολύ σωστό αυτό, που είπαν: « Αν είχε χαθεί ολόκληρο το Ευαγγέλιο, αλλά είχαµε στα χέρια µας µόνο την παραβολή του ασώτου γιου, θα µπορούσαµε να καταλάβουµε τι είναι ο Θεός και η Εκκλησία, γιατί η παραβολή έχει µέσα της τα πάντα».
Ο
κάθε άνθρωπος παίρνει θάρρος από τη µετάνοια του ασώτου γιου. Ξέρουµε πως ο Θεός-Πατέρας µας περιµένει κάθε µέρα να γυρίσουµε κοντά του. Χρειάζεται να απορρίπτουµε την αµαρτία που µας χωρίζει από το Θεό και να επιστρέφουµε µε τη µετάνοια µας στην αγάπη του Θεού. Ο Κύριος µας βεβαιώνει, πως µε την επιστροφή του αµαρτωλού στο Θεό, οι άγγελοι πανηγυρίζουν στον ουρανό και χαίρονται για τη σωτηρία του κάθε ανθρώπου.
Τρία τα πρόσωπα της παραβολής, Πατέρας, πρεσβύτερος γιος και ο άσωτος γιος, ο µικρότερος!
Είναι αυτός που κάνει την επανάστασή του και απαιτεί από τον πατέρα του να πάρει το αναλογούν εις αυτόν µερίδιο της περιουσίας, το οποίο και πουλά και µε τον πλούτο που απόκτησε, µακριά από τον πατέρα, να ζήσει τα όνειρά του. Καλή ζωή, απόλαυση ηδονών και ικανοποίηση παθών!
Το αποτέλεσµα γνωστό. Κατάντησε χοιροβοσκός και «οµοτράπεζος» των χοίρων, αφού µε το ξόδεµα του πλούτου όλοι τον εγκατέλειψαν! Ήταν θέµα χρόνου να καταδαπανήσει, να χρεοκοπήσει, να εξαντληθεί, να πεθάνει ο άσωτος (Λουκ. ιε’ 14,15,16). Το είπε ξεκάθαρα ο πατέρας του: “οὗτος ὁ υἱός µου νεκρὸς ἦν” (Λουκ. ιε’ 24).
Οι µνήµες της πρότερης ζωής του γίνονται βελόνες βασάνου και πληγών στο µυαλό του. Κάνει την αυτοκριτική του, έρχεται στα συγκαλά του, όπως λέει ο λαός, έρχεται «εις εαυτόν», όπως λέει το Ευαγγέλιό µας, και αφού µετανοεί για όσα κακά προκάλεσε σε όλους, παίρνει τη µεγαλύτερη απόφαση:
«Πορεύσοµαι προς τον πατέρα µου…»
Η µετάνοια γίνεται δρόµος επιστροφής και ανοίγει αγκαλιές. Ο πατέρας µε χαρά τον υποδέχεται, τον αγκαλιάζει και ευχαριστεί τον Θεό, γιατί ο γιος του ήταν νεκρός και αναστήθηκε, χαµένος και βρέθηκε. Η αγαλλίαση της ψυχής του γεµίζει δάκρυα λύτρωσης τους οφθαλµούς του!
Στη γιορτή υποδοχής που ακολουθεί, δεν προσέρχεται ο πρεσβύτερος γιος του. Αγανακτεί για όσα βλέπει να γίνονται και διαµαρτύρεται. Τα µηνύµατα της παραβολής πολλά και αποδέκτες όλοι εµείς. Οι πιστοί.
Ο πατέρας -Θεός- συγχωρεί τον γιο του για τις πληγές που του επέφερε. Σέβεται την προσωπική του ελευθερία και δεν γίνεται εχθρός του. Είναι αίµα του! Πονάει, υποµένει, δακρύζει, αγαπάει, προσεύχεται και συγχωρεί, κερδίζει!
Αντιπαραβολή των δύο υιών
Ο νεώτερος υιός υπόδειγµα επιστροφής και φανέρωση του τί είναι εξοµολόγηση: καρπός µετανοίας, οµολογία των ουσιαστικών µου σφαλµάτων, εγκληµάτων. Συντριβή και εκζήτηση ελέους. Ο πρεσβύτερος υιός υπόδειγµα µη επιστροφής και φανέρωση του τί δεν είναι εξοµολόγηση: αναφορά των δικών µου κατορθωµάτων και των εγκληµάτων των άλλων. Σκληροκαρδία και κατάκριση. Με το πέρασµα του χρόνου και την οδυνηρή πείρα έφυγε από τον νεώτερο η ιδέα ότι κάτι µπορεί να βρει έξω από το σπίτι, χωρίς τον πατέρα. Γνώρισε την κουφότητα της ζωής µακριά από την πηγή της. Αντίθετα, όσο περνά ο καιρός, ο πρεσβύτερος δεν ωριµάζει πνευµατικά, αλλά σκληραίνει τη στάση του. Συνεχώς και περισσότερο κατακρίνει τους άλλους και τον πατέρα του, µέσα σε µια ψευδαίσθηση ότι είναι «κάποιον τι».
Ο νεώτερος υιός µε τη συµπεριφορά του λέει τον λόγο της µετανοίας: «Σοι µόνω ήµαρτον».Ο πρεσβύτερος αντιθέτως λέει: Εσύ είσαι ο µόνος φταίχτης. Το ότι ο νεώτερος επαναστάτησε στην αρχή, πριν περάσουν τα χρόνια, µπορεί κάπως να δικαιολογηθεί. Το να αντιδρά όµως ο πρεσβύτερος µετά «τοσαύτα έτη» και να µη θέλει να µπει στο σπίτι, την ώρα της µεγάλης χαράς, αλλά να ζητά ερίφι -όχι αµνό- για να ευφρανθεί µε τους φίλους του (οι φίλοι του ήσαν µεταξύ των εριφίων, των εξ ευωνύµων, όχι µεταξύ των ευλογηµένων, των εκ δεξιών), αυτό είναι βαρύ και δύσκολα θεραπεύεται.
Όταν έχεις να κάµεις µε πατέρα ουράνιο, έχεις άλλες σχέσεις, µιλάς άλλη γλώσσα, αναφέρεις άλλες απώλειες και κέρδη. ∆εν αµύνεσαι, αλλά αυτοεξουθενώνεσαι, γιατί βρίσκεις τον εαυτό σου ένοχο -τον µόνο ένοχο- µπροστά σ’ έναν τέτοιο πατέρα, που όχι µόνο αγαπά, αλλά είναι η Αγάπη. Όταν δεν θεωρείς τον Θεό πατέρα που αγαπά, τότε η εξοµολόγηση καταργείται, χάνει το νόηµά της, δεν γίνεται. Ή όταν πάει να γίνει, ξεπέφτει σε µια νοµική αντιδικία, οπού κατηγορείται ο αναίτιος, ο ευεργέτης. Όταν βλέπεις µπροστά σου εργοδότη, που υπολογίζει τα δούναι και λαβείν, ετοιµάζεσαι για διαµάχη και αναµέτρηση οικονοµική, δικανική τακτοποίηση· να δούµε ποιος θα επιβληθεί σε ποιόν. Αν µπορούµε να αγαπάµε, θα γνωρίσουµε την αλήθεια του Θεού. Χωρίς αγάπη, υψώνοντας τη φωνή µας, αποκαλύπταµε το ψέµα της ζωής µας.
Ο Ιησούς ολοκληρώνει την παραβολή του µε την έκκληση του πατέρα προς τον µεγαλύτερο γιο του: «Γιε µου, εσύ είσαι πάντοτε µαζί µου, και όλα όσα έχω είναι δικά σου. Έπρεπε όµως να γιορτάσουµε και να χαρούµε, επειδή ο αδελφός σου ήταν νεκρός αλλά ήρθε στη ζωή· ήταν χαµένος και βρέθηκε».—Λουκάς 15:31, 32.
Ο Ιησούς δεν αποκαλύπτει τι κάνει τελικά ο µεγαλύτερος γιος. Ωστόσο, µετά τον θάνατο και την ανάστασή του, «πολλοί ιερείς άρχισαν να αποδέχονται την πίστη». (Πράξεις 6:7) Ανάµεσά τους ίσως ήταν και µερικοί που άκουσαν τον Ιησού να διηγείται τη συγκλονιστική παραβολή για τον χαµένο γιο. Ναι, ακόµη και αυτοί µπορούσαν να συνέλθουν, να µετανοήσουν και να επιστρέψουν στον Θεό.
Από εκείνη την ηµέρα και έπειτα, οι µαθητές του Ιησού µπορούν και πρέπει να παίρνουν στα σοβαρά τα βασικά διδάγµατα αυτής της υπέροχης παραβολής. Ένα πρώτο δίδαγµα είναι ότι ενεργούµε σοφά αν παραµένουµε στην ασφάλεια του λαού του Θεού, υπό τη φροντίδα του Πατέρα µας που µας αγαπάει και µας παρέχει ό,τι χρειαζόµαστε, αντί να περιπλανιόµαστε κυνηγώντας δελεαστικές απολαύσεις σε «µια µακρινή χώρα». Ένα άλλο δίδαγµα είναι ότι, αν κάποιος από εµάς παρεκκλίνει από την οδό του Θεού, πρέπει να επιστρέψει ταπεινά στον Πατέρα µας ώστε να έχει ξανά την εύνοιά του. Ακόµη ένα δίδαγµα φαίνεται από την αντίθεση ανάµεσα στο δεκτικό, συγχωρητικό πνεύµα του πατέρα και στη µνησίκακη, ψυχρή στάση του µεγαλύτερου αδελφού. Οι υπηρέτες του Θεού πρέπει οπωσδήποτε να συγχωρούν και να καλοδέχονται κάποιον που παρέκκλινε αν µετανοήσει αληθινά και επιστρέψει “στο σπίτι του Πατέρα”. Ας χαιρόµαστε για το γεγονός ότι ο αδελφός µας που “ήταν νεκρός ήρθε στη ζωή” και αυτός που “ήταν χαµένος βρέθηκε”.
Χωρίς την αγάπη του Θεού Πατρός και την παρουσία των Αγίων, που κάνουν αισθητή τη στοργή και το φως Του, η ζωή στη γη σκοτεινιάζει και κρυώνει σαν κόλαση.
Οι πολίτες της «µακρινής χώρας» σε καταστρέφουν στέλνοντάς σε να βόσκεις χοίρους, πάθη σαρκός.
Και οι «δίκαιοι» -τύπου πρεσβύτερου υιού- σε καταδικάζουν δεν δέχονται τη µετάνοιά σου.
Υπάρχει όµως πάντοτε ο Πατέρας που σε γέννησε, σε πονά και σε σώζει.
