Μια ενδιαφέρουσα συνάντηση έγινε στο κινηματοθέατρο “Ολύμπια” τον Μάρτιο του 1934. Οι πρόεδροι των εργατικών σωματείων της πόλης και πολλοί διανοούμενοι δέχτηκαν την πρόσκληση της Προσωρινής Επιτροπής για την οργάνωση αντιφασιστικού μετώπου. Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Ευάγγελος Κτιστάκης, αρχηγός της οργάνωσης «Φιλική Εταιρεία» του Κ.Κ.Ε., ο οποίος εξήγησε τι είναι φασισμός και τους σκοπούς του. O Κτιστάκης εξήγησε ότι ο φασισμός υπηρετεί τα συμφέροντα του κεφαλαίου, καταπιέζοντας τους εργαζομένους και περιορίζοντας τις ελευθερίες τους. Επίσης, προφητικά, ανέφερε ότι ο φασισμός ως ιδεολογία «[…]προπαρακευάζει, ασφαλώς, τον πόλεμον[…]». Συνεπώς, ήταν υποχρέωση όλων η αντίδραση ενάντια στη φασιστική ιδεολογία, με την οργάνωση και τη συμμετοχή σε απεργίες. Μετά τον Κτιστάκη έλαβε το λόγο ο δικηγόρος Ευτύχιος Παλλήκαρης και στη συνέχεια ο Γιώργος Κωτσολάκης εκπρόσωπος των Εφέδρων, δικηγόρος, ο οποίος ανέφερε ότι έχοντας την εμπειρία συμμετοχής σε πολέμους ήταν ενάντια στο Φασισμό. Αλλά και ο ανώτερος υπάλληλος της Διοίκησης Κρήτης Χρήστος Καλατζής συμφώνησε με τον Κτιστάκη, αναφέροντας ότι ο σύλλογος των δημοσίων υπαλλήλων θα συμμετείχε στις απεργίες που είχε αποφασίσει το Εργατικό Κέντρο Χανίων. Η συνάντηση κατέληξε στην ομόφωνη απόφαση συγχώνευσης της Προσωρινής Επιτροπής με την Προσωρινή Επιτροπή της Αντιφασιστικής Επιτροπής του Εργατικού Κέντρου, στην οργάνωση μεγάλης λαϊκής συγκέντρωσης την Κυριακή των Βαΐων και στη δημιουργία Μόνιμης Επιτροπής Αντιφασιστικού Αγώνα («Κήρυξ» 28/3/1934).
Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι στην πόλη των Χανίων υπήρχε ένα ενιαίο μέτωπο Φιλελεύθερων Βενιζελικών και Αριστερών ενάντια στο φασισμό (Ιταλία) και τον εθνικοσοσιαλισμό (Γερμανία) που κυριαρχούσαν στην Ευρώπη του Μεσοπολέμου. Oπως είναι γνωστό, ο Χίτλερ μόλις πριν ένα χρόνιο είχε γίνει καγκελάριος στη Γερμανία, ενώ ο Μουσολίνι κυβερνούσε ήδη την Ιταλία από το 1922, ενώ το 1923 είχε επιτεθεί στην Ελλάδα, βομβαρδίζοντας και καταλαμβάνοντας την Κέρκυρα. Η συνεργασία της αντιφασιστικής επιτροπής του Εργατικού Κέντρου Χανίων (πολιτικά προσκείμενη στο Κ.Κ.Ε.) και ο βενιζελικός σύλλογος Εφέδρων Χανίων, δείχνει ότι παραμέρισαν τις ιδεολογικές τους διαφορές. Επίσης, το άρθρο φιλοξενήθηκε στη δεύτερη σελίδα του «Κήρυκα», ιδιοκτησίας του Βενιζελικού πολιτευτή και βουλευτή Κυριάκου Μητσοτάκη. Αυτή η συνάντηση και η συνεργασία ερμηνεύει το αντιδικτατορικό κίνημα της 29ης Ιουλίου 1938 ενάντια στο μεταξικό φασιστικό καθεστώς που έγινε στα Χανιά και ήταν το μοναδικό στην Ελλάδα. Σε αυτό συμμετείχαν όλες οι πολιτικές δυνάμεις της πόλης χωρίς καμία εξαίρεση.
Πηγές
1. Εγκυκλοπαίδεια Ολοκαυτώματος, «Ο Χίτλερ ανεβαίνει στην εξουσία», https://encyclopedia.ushmm.org/content/el/article/hitler-comes-to-power, 15/4/2020
2. «Μπενίτο Μουσολίνι», https://www.sansimera.gr/biographies/1324, 15/4/2020.
