H δεύτερη απαγόρευση κυκλοφορίας μάς στερεί ακόμα μία φορά τη δυνατότητα συμμετοχής στον κρητικό χορό. Ο κρητικός χορός, αλλά και οποιοδήποτε είδος χορού, στη εποχή του κορωνοϊού μπορεί να υπάρξει μόνο κατ’ οίκον με μουσική από το διαδίκτυο ή τον υπολογιστή, χωρίς συγχορευτές. Με τον τρόπο αυτό, ειδικά ο κρητικός χορός, αλλά και γενικότερα ο ελληνικός παραδοσιακός χορός στερούνται της ουσίας τους, η οποία συνοψίζεται στη λέξη συγχορεύω. Δεν είναι μόνο η ομιλία τρόπος επικοινωνίας, είναι και ο χορός, ο οποίος είναι μη λεκτική επικοινωνία, έχοντας δυο συνιστώσες μια υλική, σωματική και μια πνευματική, ψυχική. Η πρώτη αφορά στην ανθρώπινη επαφή με τις λαβές των χεριών και τη ρυθμική κίνηση του σώματος, ενώ η δεύτερη περιλαμβάνει την τέρψη της ψυχής και την πνευματική καλλιέργεια.
Αυτή η επικοινωνία είναι πολυδιάστατη, καθώς αφορά στη σχέση θεατών-χορευτών, χορευτών-μουσικών, μουσικών-θεατών και χορευτών μεταξύ τους, καθώς μέλος και όρχηση συνυπάρχουν. Ο βασικός χορευτικός βηματισμός, οι φιγούρες και η εθιμοτυπία εμπεριέχουν μια τελετουργία αιώνων, αποτελώντας προγονική πολιτισμική παρακαταθήκη, η οποία διασώζεται μέσα από το χορευτικό δρώμενο. Αυτές οι μουσικοχορευτικές ρίζες ποτίζονται και θεριεύουν μόνο με τον παραδοσιακό τρόπο, αλλιώς μένουν στην καλύτερη περίπτωση στάσιμες ή ακόμα χειρότερα αλλοιώνονται και φθίνουν. Ο μοναχικός χορός, χωρίς θεατές, μουσικούς και συγχορευτές, λοιπόν, διακόπτει όλες αυτές τις σχέσεις.
Ο μοναχικός χορός διακόπτει επίσης τους συμβολισμούς και τις λειτουργίες του ομαδικού χορού. Μην ξεχνάμε ότι ο παραδοσιακός κρητικός χορός έχει στοιχεία θρησκευτικά-μαγικά, ερωτικά, πολεμικά και φυσικά ψυχαγωγικά. Ο συρτός με τον αργό βηματισμό θυμίζει θρησκευτική λιτανεία, αλλά ταυτόχρονα και την είσοδο των πολεμιστών στη μάχη με τον πρωτοσύρτη καπετάνιο. Οι σεμνές γυναικείες φιγούρες προβάλλουν το γυναικείο κάλλος, ενώ ταυτόχρονα υποχρεώνουν τον άντρα χορευτή να δώσει τον καλύτερό του εαυτό. Ο πηδηχτός χορός με την παλίνδρομη ταχεία κίνηση μπροστά και πίσω μιμείται επίθεση και οπισθοχώρηση των πολεμιστών, τα περίτεχνα ανδρικά ταλίμια και τα στραταριστά τσακίσματα της γυναίκας αποτελούν πρόσκληση σε ένα ερωτικό διάλογο, ενώ η δεξιόστροφη φορά του χορού με τον ακίνητο κορμό όπου τα πόδια βηματίζουν πολύ γρήγορα τονίζουν τον μαγικό χαρακτήρα του χορού. Το πεντοζάλι με τις δυνατές πατιές και την εκρηκτικότητά του προβάλλει κυρίως το πολεμικό στοιχείο, ενώ η γλυκιά σούστα αποτελεί έναν ύμνο στον έρωτα. Τέλος, απουσιάζει και το χοροστάσι, η μήτρα που γεννιέται και εξελίσσεται ο χορός.
Σήμερα υποχρεωτικά ζούμε σε ένα ψηφιακό κόσμο με τηλεκπαίδευση, τηλεργασία, τηλεψυχαγωγία και… ψηφιακό χορό. Μέχρι να έρθουν καλύτερες μέρες ας προσπαθήσουμε να μην ξεχνάμε την ουσία του χορού με τη βοήθεια του διαδικτύου, τη μελέτη της λαογραφίας και τον εξ αποστάσεως διάλογο με παλιούς χορευτές και χορεύτριες, διότι έχουμε πολλά να χορέψουμε, αλλά δεν γίνεται να τα δείξουμε με το χορό μας. Ας τα μιλήσουμε το λοιπόν!
