Ο αρραβώνας του Ελληνοχριστιανικού πνεύματος

Τακτικά από παλιά και περισσότερο σήμερα, ειδικά στην άμοιρη χώρα μας, γίνεται τώρα και φανερά και επίσημα, μια πολεμική και αμφισβήτηση γίνεται κατά της Ιστορίας μας και της Εκκλησίας μας.
Τακτικά, επίσης γίνεται λόγος για την αρχαία και σύγχρονη Ελλάδα. Για τον προσανατολισμό της ή μη προς την Ευρωπαϊκή Κοινότητα κ.λ.π. Δεν ξέρω ωστόσο κατά πόσο γνωρίζουμε ότι η έξαρσις προς το θείον χαρακτηρίζει έντονα την ελληνική ψυχή από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι σήμερα.
Και στις τρεις μεγάλες περιόδους της ιστορίας της, την αρχαία, την μεσαιωνική και την νεότερη, οι Έλληνες είναι βαθύτατα θρησκευτικός λαός. Άλλωστε η γνώσις της αληθινής Ελλάδος δεν μπορεί να είναι τίποτ’ άλλο παρά γνώσις της θρησκευτικής της ταυτότητος.
Δεν είναι δυνατόν να φθάσουμε με άλμα στην ελληνική αρχαιότητα, αλλά πρέπει να γνωρίσουμε αυτήν την αρχαιότητα μέσα από ό,τι δικό μας διασώθηκε μέσα από την γλώσσα, την θρησκεία, την τέχνη, τον στοχασμό, τα ήθη της αρχαίας και νεότερης Ελλάδος.
Αν είναι αλήθεια ότι η θρησκευτικότης των Ελλήνων αποτελεί την βάση για να ερμηνευθεί η Ιστορία μας, πολύ περισσότερο αληθεύει ότι, γνωρίζοντας την θρησκευτικότητα του λαού μας, βρισκόμασθε στην θέση να συλλάβουμε μονομιάς όλη την αξία και το κάλλος της Ελληνικής προσφοράς. Δεν υπάρχει ίδιο μόνιμο και πιο αδιάφθορο από τους καιρούς στοιχείο της Ελληνικής πνευματικότητας από το θρησκευτικό βίωμα.
Ο Χριστιανισμός δεν κατέστρεψε μαζί με τα είδωλα και την αρχαία θρησκευτικότητα. Ασφαλώς την αλλοίωσε, υψώνοντάς την σε ένα χώρο καινούργιο, στον χώρο του Αγίου Πνεύματος.
Ο απόστολος Παύλος διακρίνει τρεις καταστάσεις του ανθρώπου: τον σαρκικό, τον ψυχικό και τον πνευματικό άνθρωπο. Ο πρώτος και ο δεύτερος είναι ο μη αναγεννηθείς εν Χριστώ άνθρωπος. Εξακολουθεί να φέρνει μέσα του την εικόνα του Θεού, και γι’ αυτό δεν του λείπουν οι ανατάσεις προς το θείον. Είναι δέσμιος στις ροπές της σάρκας, αλλά κατορθώνει απ’ αυτές τις ροπές να ανάγεται στην σφαίρα του “καλού και του αγαθού”, τα οποία υπήρξαν για τον αρχαίο Έλληνα τα πρώτιστα ιδανικά. Πρόκειται για την πραγματικότητα που, λιτά και περιεκτικά, διετύπωσε ο Τερτυλλιανός γράφοντας το περίφημο “anima naturalite christiana” (Η ψυχή είναι εκ φύσεως χριστιανή).
Αυτός ο σαρκικός και ψυχικός άνθρωπος είναι η Χριστιανική Ελλάδα. Κατορθώνει να μην μένει ποτέ ακριβώς λόγω της βαθιάς της θρησκευτικότητας – απολύτως δούλη της σάρκας, αλλά με την φιλοσοφία, την τέχνη και το ήθος στήνει το έδαφος του ψυχικού ανθρώπου τα απαράμιλλα μνημεία, που θαυμάζουν οι αιώνες, μνημεία λόγου, υλικής μορφής και πράξεων. Κατά τον μεγάλο φιλόσοφο και μάρτυρα του Χριστού Άγιον Ιουστίνου, β’ αιώνας, (εορτάζει την 1ην Ιουνίου), και άλλους εκκλησιαστικούς συγγραφείς, οι αρχαίοι Έλληνες δέχθηκαν από μια ανυπομονησία της θείας αγάπης, μερικά ψυχία σπέρματα της Αλήθειας και της Ζωής, που επρόκειτο να φέρει ο σαρκωθείς Λόγος του Θεού στον κόσμο. Με άλλα λόγια, η καθαρή βαθιά και αρμονική θρησκευτικότης του αρχαίου Έλληνα κατόρθωσε εδώ κι εκεί να κορυφωθεί σε τέτοιο σημείο, ώστε από τον σαρκικό και ψυχικό άνθρωπο να εισέλθει και στον πνευματικό.
Όταν μελετήσει κανείς βαθιά την μετάβαση του Έλληνα από την ειδωλολατρία στον Χριστιανισμόν, θα διαπιστώσει ότι η θρησκευτικότης της αρχαίας περιόδου δεν είναι στην πραγματικότητα παρά μια υπέροχη προετοιμασία του εκλεκτού αυτού λαού για να δεχθεί το Ευαγγέλιο και να το διατηρήσει στους αιώνες αδιάφθορο. Μια αλήθεια, που είδε και παρέχθηκε, ο απόστολος Παύλος, όπως φαίνεται από το κήρυγμά του προς τους Αθηναίους, στον Άρειο Πάγο, που διέσωσε ο Ευαγγελιστής Λουκάς στις Πράξεις των Αποστόλων (17, 22-32) και που είναι η πρώτη σύνδεσις του Ευαγγελίου με την αρχαία Ελληνική θρησκευτικότητα. Ο επίσημος αρραβώνας του Ελληνικού με το Χριστιανικό πνεύμα.