Το κείμενο για τον Άη Γιώργη είναι γραμμένο πριν από μερικές δεκάδες χρόνια και συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο μου “Ιστορίες τσ’ Ασηγωνιώτικης Ρίζας”.
Τούτες οι μέρες τόχουνε
τούτες οι γιεβδομάδες
κι’ απού ’χει φίλο τον καλεί
δικό τον πρεμαζώνει
κι’ απού ’χει σπίθια ροδωπά
και σπίθια ροδωμένα
κι’ ‘εχει και στάρι και κρασί
και ξύλα στιβαγμένα.
Ριζίτικο
Έρχεται πάλι η άνοιξη. Με τον Αη Γιώργη, το δικό μας άνθρωπο, τον Ασηγωνιώτη! Έτσι τον λογαριάζει κάθε Ασηγωνιώτης τον Άγιο, χωριανό και δικό του άνθρωπο. Έχει ένα βαθύ σεβασμό, που στο βάθος υπάρχει και λίγος φόβος και μια πίστη απεριόριστη! Σ’ αυτόν κατέφευγε στις δύσκολες ώρες της σκλαβιάς. Ακόμα και σήμερα, χείλη γερόντων εξιστορούν ιστορίες ότι σε κάποια δύσκολη και μαύρη περίοδο, που τα πάντα φαίνονταν ότι είχαν χαθεί και θα έπρεπε να νικήσουν σε έναν άνισο αγώνα με τον τούρκο επιδρομέα, ο Αη Γιώργης παρουσιάζονταν στη πιο δύσκολη ώρα της μάχης, την ώρα ακριβώς που η ζυγαριά θα έκλινε, ίσως, με το μέρος των πολυάριθμων κατακτητών. Έκανε την εμφάνισή του ο Ψαροκαβαλάρης Άγιος με το κοντάρι και κατατρόπωνε τον άπιστο! Άκουγαν, λέει, τα πέταλα του αλόγου και τρόμος μεγάλος έπιανε τους άπιστους. Αναπετάριζαν οι καρδιές των Ασιγωνιωτών, έπαιρναν θάρρος και…
«Τα φυσέκια πούχανε
ογλήγορα τα σώσαν
μαχαίρια γοργοκίνητα
τη μάχη ξετελειώσαν».
Από μέρες τώρα έχει ανεβεί ο πυρετός της προετοιμασίας του πανηγυριού. Οι δρόμοι και τα σπίτια του χωριού έχουν ντυθεί στα λευκά. Η μυρωδιά του ασβέστη είναι διάχυτη παντού. Η παραστιά στο μέσα καντούνι, που άναβε όλο το χειμώνα, για να ζεσταίνει το σπίτι και να στεγνώνει το βοσκό κάθε φορά, που γύριζε βρεγμένος και παγωμένος, έχει αδειάσει από τις στάχτες και τα κουτσούρια κι έχει δεχτεί απλόχερα τον ασβέστη, για να πάρει κι’ αυτή το άσπρο γιορτινό της χρώμα.
Το άσπρισμα θα συμπεριλάβει τις εκκλησίες και τα ξωκλήσια του χωριού. Εκεί, όμως, που επικεντρώνεται η προετοιμασία είναι ο Άη Γιώργης. Εκεί θα πάνε οι κοπελιές να τον ασπρίσουν συστηματικά και οι άνδρες θα επισκευάσουν τον φράχτη της κούρτας, για να δεχτεί τα χιλιάδες Ασιγωνιώτικα γιδοπρόβατα την ημέρα της Χάρης Του.
Η οικονομία του χωριού βασίζεται στη κτηνοτροφία. Πολλές χιλιάδες γιδοπρόβατα περνούν τους καλοκαιρινούς μήνες στις Ασηγωνιώτικες μαδάρες, και τόχει καμάρι, μα και υποχρέωση και καθήκον ιερό κάθε βοσκός Ασιγωνιώτης, να φέρει τα οζά του τσαφαρωμένα με όλους τους μπροσταρότραους στη μεγάλη κούρτα μπροστά στην Εκκλησία να τα αρμέξει.
Οι Ασηγωνιώτες βοσκοί ξεκρεμούν τα βαριά σκλαβέρια, για να τσαφαρώσουν τους μπροσταρότραους και μπροσταρόκριγιους.
» Ο υποψήφιος βουλευτής Χανίων του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ παρουσιάζει τις θέσεις και προτάσεις του εν όψει των εκλογών
Μεταξύ τους υπάρχει μια άμιλλα, ποιος θα κατεβάσει στον Άγιό τους περισσότερους τράγους και κριγιούς, με τα πιο ωραία και βαριά κουδούνια.
Το τσαφάρωμα των προβάτων απαιτεί μια ολόκληρη διαδικασία και μοιάζει με τη σωστή τοποθέτηση των διαφόρων οργάνων σε μια ορχήστρα από έναν έμπειρο μαέστρο.
Επειδή στα διάφορα σκλαβέρια λέρια και κουδούνια οι ήχοι διαφέρουν, θα πρέπει να γίνει ένας σωστός συνδυασμός, για να παρουσιάζουν ένα ηχητικά αρμονικό συνταίριασμα. Είναι πράγματι ένα χάρμα ήχου, να ακούσει κανείς ένα κοπάδι σωστά τσα- φαρωμένο, που κατεβαίνει να αρμεχτεί στον Άγιο. Ίσως τούτο το άκουσμα να ήταν η αιτία να γράψει ο μεγάλος μας μουσικοσυνθέτης, Μίκης Θεοδωράκης, τη συμφωνία No. 1 με θέμα «το πανηγύρι της Ασηγωνιάς».
Την ημέρα της γιορτής το χωριό από πολύ νωρίς πλημμυρίζει από πρόβατα. Η ατμόσφαιρα που δημιουργείται από τα βελάσματά, τους ήχους από τα λεριά, τις συνθηματικές φωνές και τα σφυρίγματα των βοσκών, είναι βουκολική.
Πολλοί βοσκοί φεύγουν αποβραδίς και ξενυχτούν στη μαδάρα, για να μπορέσουν να φέρουν το κοπάδι τους από τους πρώτους στον Άγιο. Μόλις θα μπουν τα πρόβατα στη μεγάλη κούρτα, που βρίσκεται στην αυλή της εκκλησίας, οι βοσκοί, που βρίσκονται κιόλας στη σειρά, αρπάζουν ένα πρόβατο και με θαυμαστή γρηγοράδα αρχίζουν να το αρμέγουν.
Όταν έχει τελειώσει και το τελευταίο, δέχεται ο βοσκός και το κοπάδι την ευλογία του παπά. Ασπάζεται το σταυρό και αφού πάρει το αρτουλάκι, παίρνει τον ανήφορο για την Ασιγωνιώτικη μαδάρα, ευχαριστημένος που τον αξίωσε ο Άη Γιώργης, να αρμέξει και φέτος το κοπάδι στη Χάρη Του.
Το γάλα, που μαζεύεται, αφού βραστεί, διανέμεται στους πανηγυριώτες.
