Ο Αυτοκράτορας Είναι Γυμνός

Σε ρεπορτάζ που εμφανίστηκε στον Tύπο στις 20-10-2021, η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) «εξετάζει κίνητρα για την επιτάχυνση ερευνών για υδρογονάνθρακες». Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥ δήλωσε: «Η διεθνής ζήτηση για φυσικό αέριο αναμένεται να αυξηθεί σε ορίζοντα 20ετίας… «Έκανε επίσης λόγο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη λεγόμενη “πράσινη μετάβαση”, αλλά και τα οικονομικά οφέλη που φέρεται να αποκομίζει η Ελλάδα από τις μελλοντικές εξορύξεις υδρογονανθράκων.
Οι δηλώσεις αυτές συνέπεσαν με τη δημοσιοποίηση της τελευταίας επιστημονικής έκθεσης του ΟΗΕ πάνω στο ζήτημα των ορυκτών καυσίμων. Η έκθεση διαπιστώνει ότι: «Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πρόσφατων σχεδιασμών και προβλέψεων, οι κυβερνήσεις συνολικά στοχεύουν να παραγάγουν περίπου 110% περισσότερα ορυκτά καύσιμα το 2030 από εκείνα που θα ήταν συμβατά με τη συγκράτηση της παγκόσμιας θέρμανσης στον 1,5οC, και 45% περισσότερα από εκείνα που θα συμβάδιζαν με υπερθέρμανση 2οC”. Ακόμη, «Το 2030, οι σχεδιασμοί των κυβερνήσεων θα οδηγήσουν σε 240% περισσότερο άνθρακα, 57% περισσότερο πετρέλαιο, και 71% περισσότερο αέριο που θα ήταν συμβατά με τον περιορισμό της παγκόσμιας υπερθέρμανσης στον 1,5οC». Σήμερα βρισκόμαστε στον +1,1οC από την προβιομηχανική εποχή.
Μόνο κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι χώρες G20 διέθεσαν 300 δισεκατομμύρια δολάρια για ορυκτά καύσιμα περισσότερα από εκείνα που διέθεσαν για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Οι περισσότερες κυβερνήσεις, μαζί τους και η ελληνική, μιλούν για την κλιματική κρίση με εύγλωττα επιχειρήματα και την άμεση δράση που θα αναλάβουν, αλλά τα έργα τους τις διαψεύδουν. Η έκθεση του ΟΗΕ, αλλά και η επιστημονική έρευνα δείχνουν ότι όλες τους επιδίδονται σε κούφια λόγια και πράσινο ξέπλυμα για τα μάτια του κόσμου.
Η μεταβολή του κλίματος κοστίζει πολύ περισσότερο από τα υποτιθέμενα οικονομικά οφέλη των εξορύξεων. Έχουμε κάνει πολλές προσομοιώσεις και έχουμε υπολογίσει το οικονομικό κόστος σε πολλούς τομείς της κοινωνίας. Οι αριθμοί όμως χάνουν το νόημά τους στο προφανές: καύσωνες 45 και 50 βαθμών, πυρκαγιές πλανητικής κλίμακας, καταστροφή αρχαίων δασών, πλημμύρες και τυφώνες που σκοτώνουν ανθρώπους και ζώα, κατεστραμμένες περιουσίες, χαμένες γεωργικές σοδειές που οδηγούν σε άνοδο των τιμών στα τρόφιμα, εξαφανίσεις ειδών πρωτοφανούς κλίμακας, μείωση των κοραλλιών κατά 50% από το 1950, μείωση κατά 15% της αναστροφής του ρεύματος του Ατλαντικού που συμβάλλει τα μέγιστα στην οικολογική ισορροπία, λόγω τήξης των πάγων, εμφάνιση νέων νόσων. Τι άλλο θέλουν οι πρωθυπουργοί και οι διευθύνοντες σύμβουλοι για να κατανοήσουν ότι η κοινωνία και το οικοσύστημα βρίσκονται σε δεινή θέση;
Πρόσφατη ελβετική έκθεση βρήκε ότι πάνω από το μισό ετήσιο εισόδημα του πλανήτη, δηλαδή 42 τρισεκατομμύρια δολάρια, εξαρτάται από την καλή λειτουργία της βιοποικιλότητας, που όμως απειλούμε με την υπερθέρμανση.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ), έχει υπολογίσει ότι αν οι δεσμεύσεις των κυβερνήσεων τηρηθούν, το 2050 οι εκπομπές άνθρακα θα μειωθούν μόνο κατά 40% αντί να μηδενιστούν, όπως υπόσχονται.

Ας σημειωθεί ότι οι δεσμεύσεις αυτές, οι οποίες, ακόμη και αν τηρηθούν, θα οδηγήσουν σε καταστροφική θερμοκρασιακή άνοδο κατά 2,7οC, είναι επίσης κενές περιεχομένου συγκρινόμενες με την κούρσα εξορύξεων. Η έκθεση του ΟΗΕ δείχνει ξεκάθαρα ότι η παγκόσμια παραγωγή ορυκτών καυσίμων υπερβαίνει τις υποτιθέμενες δεσμεύσεις. Καμιά δέσμευση, καμιά ομιλία στις συνόδους δεν έχει αξία χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο και δράση. Οι κυβερνήσεις μας παίζουν ζάρια με τη ζωή του πλανήτη.
Σε μία πρόσφατη σφυγμομέτρηση 600 ατόμων μεταξύ 27 και 45 ετών από το κολέγιο Yale-National University of Singapore, το 96% δήλωσαν ότι ανησυχούν πολύ για το μέλλον των παιδιών που θα φέρουν στον κόσμο. Μια γυναίκα 31 ετών δήλωσε: «Η κλιματική αλλαγή είναι ο μόνος λόγος για την απόφασή μου να μην κάνω παιδιά. Αν και θέλω πολύ να γίνω μητέρα, δεν θέλω να φέρω παιδιά σε έναν κόσμο που θα πεθαίνει». Μια μεγάλη σφυγμομέτρηση στις ΗΠΑ σε άτομα 18 έως 44 ετών το 2020, βρήκε ότι το 14% αυτών που δεν είχαν παιδιά το έκανε κυρίως λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Σε λίγες ημέρες οι ηγέτες μας θα συναντηθούν στη Γλασκόβη στο πλαίσιο της συνόδου για το κλίμα. Θα ακουστούν οι αναμενόμενες ομιλίες για την κρισιμότητα της κατάστασης και την ανάγκη άμεσης δράσης. Δεν ξέρω πόσοι απ’ αυτούς το κάνουν εν επιγνώσει ότι τα έργα τους ακυρώνουν τους λόγους τους. Όσο πιο ωραίες γίνονται οι περιγραφές για τα ρούχα του αυτοκράτορα, τόσο περισσότερο η επιστήμη και η καθημερινότητα αποδεικνύουν ότι εκείνος είναι γυμνός.

* O Γιάννης Α. Φίλης είναι πρώτην πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης