Henri Lefebure, Γάλλος φιλόσοφος και αγωνιστής Εκδόσεις “ΑΦΗΓΗΣΗ”
Πρόλογος από τον αν. καθηγητή της Ιστορίας Σπύρο Μαρκέτο. Μετάφραση: Φοίβος Μαριάς
Ενα επίκαιρης σημασίας βιβλίο για τη “νόμιμη” άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία με την ευθύνη των κυβερνητών της “δολοφονηθείσας” δημοκρατίας της Βαϊμάρης, οι οποίοι μαζί με το τραπεζικό και το μεγάλο αστικό κεφάλαιο βιομηχάνων, μεγαλεμπόρων κ.λπ. άνοιξαν “νόμιμο δρόμο” για την άνοδο του Χίτλερ στη Γερμανία.
Ο οποίος μόλις την άρπαξε στα χέρια του κινητοποίησε από το Βερολίνο την εξέγερση σε όλη τη χώρα, των ναζιστικών ταγμάτων για εκφοβισμό του γερμανικού λαού από τον κίνδυνο της αριστεράς για να κρατικοποιήσει σπίτια και περιουσίες του αγροτικού και μικροαστικού πληθυσμού. Τότε άρχισε ο Χίτλερ τη μεγάλη προβοκάτσια της πυρπόλησης του γερμανικού κοινοβουλίου (Ράιχσταγκ) στο Βερολίνο λίγο πριν από τις εκλογές του Μάρτη του 1933.
Ο γερμανικός λαός κατατρομοκρατήθηκε, οι δημοκρατικοσοσιαλιστές αδρανήσανε και ο Χίτλερ με βάση το γερμανικό σύνταγμα βρέθηκε να εκπροσωπεί το 52% του γερμανικού λαού, για να καθαιρέσει όλους τους ως τότε ιθύνοντες, να φυλακίσει συνδικαλιστές και εκλεγμένους αριστερούς βουλευτές, κήρυξε ως παράνομες τις ιστορικές αριστερές γερμανικές δυνάμεις που είχαν ως τότε την ισχυρή παράδοση τόσο της θεωρίας όσο και των αγώνων για την εργατική τάξη και την κοινωνική προστασία των πολιτών. Ολα αυτά τα δραματικά για τη δημοκρατία, την ειρήνη, την πρόοδο και τον πολιτισμό τα επέκρινε δριμύτατα με μεγάλη ιστορική ευθύνη ο Γάλλος αριστερός ως ένα σημείο που κατήγγειλε ο Γάλλος φιλόσοφος Henry Lefebure στο βιβλίο του που παρουσιάζουμε σήμερα και είναι τόσο επίκαιρο για τη σημερινή Γερμανία, την Ευρώπη του νότου, αλλά και την ευθύνη των ευρωχωρών του βορρά.
Ιδιαίτερα όμως επίκαιρο είναι το βιβλίο “Ο Χίτλερ στην εξουσία” και τα διδάγματα που περιλαμβάνει από τα πέντε χρόνια φασισμού στη Γερμανία 1933 – 1938 που αμέσως μετά ο Χίτλερ προχώρησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο… της ολοκληρωτικής καταστροφής Ευρώπης, Ελλάδας, Ρωσίας, Ιαπωνίας κ.λπ. Ομως για τα ενδιαφέροντα αυτά θέματα θα αφιερώσουμε το επόμενο κείμενό μας.
“Ο Χίτλερ στην Εξουσία. Διδάγματα από τα πέντε χρόνια φασισμού στη Γερμανία”. Αυτός είναι ο τίτλος και ο υπότιτλος του τολμηρού και αποκαλυπτικού βιβλίου που πρωτοκυκλοφόρησε το 1938 στο Παρίσι από τις εκδόσεις Burean d’ edition. Συγγραφέας αυτού του τολμηρού και αποκαλυπτικού βιβλίου είναι ο Γάλλος αριστερός διανοούμενος, ένας φιλόσοφος που ξεχώρισε στον κύκλο των νεαρών ριζοσπαστών διανοούμενων, αποτέλεσε έναν από τους βασικούς θεωρητικούς του κομμουνιστικού κόμματος Γαλλίας. Ανέπτυξε όμως και μεγάλη αντιφασιστική δράση στο πλαίσιο της οποίας συμπεριλαμβάνεται και το βιβλίο – μελέτημά του “Ο Χίτλερ στην εξουσία”.
ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΚΑΗΚΑΝ ΔΕΚΑΔΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΑΝΤΙΤΥΠΑ
Ενα έργο που αποτέλεσε πρόκληση για τους Γερμανούς και διώξεις του Λεφέρβ, όταν οι Γερμανοί καταλάβανε τη Γαλλία. Ομως ο Λεβέρβ ήταν πρόμαχος κατά του φασισμού. Γεγονός το οποίο τον οδήγησε να αντιταχθεί από τη δεκαετία του ’40 και στον “φασιστικό” σοβιετικό – σταλινικό δογματισμό με ένα από τα πρώιμα έργα του με τον τίτλο: “Διαλεκτικός υλισμός” που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Αναγνωστίδη. Αυτή όμως η ρήξη κορυφώθηκε μέχρι την εποχή της διαγραφής του από το κομμουνιστικό κόμμα Γαλλίας το 1958.
Βασικά το έργο του Henry Lefebure “Ο Χίτλερ στην εξουσία” γράφτηκε, όπως ήδη αναφέραμε και κυκλοφόρησε το 1938 όταν ο Χίτλερ βρισκότανε πέντε χρόνια στην εξουσία.
Στο δοκίμιο αυτό ο συγγραφέας παρουσίαζε τα κύρια χαρακτηριστικά του χιτλερικού καθεστώτος. Η έκδοσή του σε δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα έγινε από το κομμουνιστικό κόμμα Γαλλίας. Στα χρόνια όμως της ναζιστικής κατοχής το μεγαλύτερο μέρος των αντίτυπων καταστράφηκε, για να σωθούν μέχρι σήμερα λίγα αντίτυπα.
ΟΜΩΣ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ ΔΕΝ ΚΑΤΕΡΡΕΥΣΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ
Οι εκδόσεις “Αφήγηση”, με πρόλογο Σπύρου Μαρκέτου, μετάφραση από τα γαλλικά του Φοίβου Μαριά και κεντρική διάθεση από τις εκδόσεις Κ.Ψ.Μ., παρουσιάζει σήμερα μια ιστορική, αλλά και μια επείγουσα σημασία καθώς η κατανόηση των χαρακτηριστικών του φασισμού είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση των κινδύνων της φασιστικής πρόκλησης, όπως αυτή εμφανίζεται και προκαλεί σήμερα.
Στο σημείωμα (μετά το τέλος του κειμένου) του μεταφραστή αναφέρονται πολλά στοιχεία απ’ τα οποία επιλέγουμε μερικά ενδιαφέροντα όπως:
«Στο τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου του, ο Λεφέβρ εξηγεί τα χαρακτηριστικά του χιτλερικού κινήματος τονίζοντας ιδιαίτερα ότι αποτέλεσε ένα αντιφατικό κίνημα και όχι κόμμα. Την ίδια παρατήρηση είχε κάνει και η Κλάρα Τσέκιν από το 1923 για τον ιταλικό φασισμό. Ο Λεβέρβ περιγράφει γλαφυρά τη μαεστρία με την οποία ο Χίτλερ εκμεταλλεύτηκε αυτά τα αντιφατικά στοιχεία του κινήματός του για να κερδίσει την εξουσία. Ομως τότε, οι αναλύσεις της κομμουνιστικής διεθνούς (Κ.Δ.) τη δεκαετία 1920 – 1930 μέχρι το 7ο συνέδριό της (1935) θεωρούσαν ότι ο φασισμός θα κατέρρεε λόγω των εσωτερικών του αντιφάσεων…».
Αλλά, όσο κι αν υπήρχαν αυτές οι αντιφάσεις ανάμεσα στις φασιστικές ευρωϊμπεριαλιστικές δυνάμεις οι φασισμοί δεν διαλύθηκαν, αλλά διαλύσανε ολόκληρη την Ευρώπη και πιο πέρα από αυτή.
ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΕΚΤΑΚΤΟΥ ΑΝΑΓΚΗΣ ΣΤΟΝ ΦΑΣΙΣΜΟ
Ουσιαστικά το μεγάλο πλεονέκτημα του βιβλίου “Ο Χίτλερ στην εξουσία” είναι ότι γράφεται το 1938 πριν τον πόλεμο και τα εγκλήματα που διέπραξε ο γερμανικός φασισμός… Ο συγγραφέας περιγράφει τα αποτελέσματα της πολιτικής του ναζισμού στη Γερμανία. Εξηγεί την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής στη Γερμανία και την αλληλουχία των γεγονότων από το 1919 ως το 1938. Γεγονότα τα οποία επέτρεψαν την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.
Με άλλα λόγια, ο Lefebure εξηγεί (τονίζει ο μεταφραστής Φοίβος Μαριάς) αυτό που θα περιέγραφε ως “Πέρασμα από το κράτος εκτάκτου ανάγκης στο φασιστικό κράτος”. Ακόμα βλέπει το φαινόμενο του φασισμού από κοινωνιολογική, οικονομική, πολιτική σκοπιά. Επίσης από τη μεριά των διεθνών σχέσεων ακόμα και από μια ψυχολογική σκοπιά, χωρίς να αναιρεί την ειδική ματιά του κομμουνιστή – κοινωνικού αγωνιστή.
ΟΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΝΑΖΙΣΤΙΚΕΣ – ΦΑΣΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Για να προσθέσει ακόμα ότι: «Ογδόντα και πλέον έτη από την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, η μελέτη του Λεφέβρ αποκτά νέα επικαιρότητα απέναντι στην άνοδο και την απειλή του φασισμού στην Ελλάδα και την Ευρώπη της κρίσης.
Για να προσθέσουμε από την πλευρά μας ότι αυτή η κρίση νεοφασιστικών μορφών αφορά τις νέες επικυρίαρχες τάσεις σε ολόκληρο τον σύγχρονο κόσμο μας. Με εξέχουσες δημοκρατικοφασίζουσες Δημοκρατίες σε Κίνα, Ρωσία, Ιαπωνία, Αμερική κ.λπ.».
Τα περιεχόμενα του βιβλίου αυτού, με το εξόχως επίκαιρο ενδιαφέρον του είναι τα εξής. Πρόλογος και:
Κεφ. 1: Η άλωση της εξουσίας, Κεφ. 2: Οι πολιτικές ευθύνες, Κεφ. 3: Το χιτλερικό κίνημα, Κεφ 4: Το τρίτο ράιχ, με υποκεφάλαια:
I. Τι προσέφερε ο φασισμός στο προλεταριάτο.
ΙΙ. Τι προσέφερε ο φασισμός στους αγρότες.
ΙΙΙ. Τι προσέφερε ο φασισμός στους βιοτέχνες.
IV. Τι προσέφερε ο φασισμός στις μεσαίες τάξεις.
V. Τι προσέφερε ο φασισμός σε νεολαία, γυναίκες κ.λπ.
VI. Τι προσέφερε ο φασισμός στον πολιτισμό.
VII. Τι προσέφερε ο φασισμός στο μεγάλο κεφάλαιο.
Κεφ. 5: Προοπτικές – συμπεράσματα.
Η ΣΧΕΣΗ ΧΙΤΛΕΡ ΜΕ ΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Στον πρόλογο του βιβλίου αυτού κάνει ο Σπύρος Μαρκέτος, ιστορικός και νομικός επ. καθηγητής πολιτικών επιστημών και συγγραφέας, ο οποίος έχει γράψει και το βιβλίο “Πως έζησα τον Μουσολίνι – τα πρώτα βήματα του ελληνικού φασισμού”.
Ο καθηγητής Σπύρος Μαρκέτος μεταξύ άλλων ενδιαφερουσών σκέψεών του γράφει και τα εξής: …Η ιστορική γνώση που συσσωρεύτηκε μας επιτρέπει να μιλήσουμε με μεγαλύτερη ασφάλεια και ακρίβεια για πολλά από τα ζητήματα που θίγει ο Λεφέβρ που οι εκτιμήσεις του γενικά, δεν διαψεύστηκαν, ενώ τα σημεία στα οποία εστίασε την προσοχή του αποδείχτηκαν όπως εύκολα διαπιστώνουμε εκ των υστέρων καίριας σημασίας.
Ο Λεφέβρ προτού εξετάσει συνοπτικά τι έκαναν οι Ναζί, στα πρώτα πέντε χρόνια του καθεστώτος τους παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο κέρδισαν την εξουσία. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στη σχέση μεταξύ Χίτλερ και τραπεζικού κεφαλαίου, ενώ ως κοινωνικό στίγμα της ναζιστικής κυβέρνησης ορίζει την ένωση των διαφόρων μερίδων του γερμανικού κεφαλαίου γύρω από τη μεγαλοαστική τάξη (γαιοκτήμονες, μεγαλοβιομήχανοι, τραπεζίτες). Επίσης η μεγαλοαστική τάξη μπόρεσε να συσπειρώσει, μέσω του Χίτλερ μεσοαστούς και μικροαστούς, όπως συνοψίζει με κλασική λιτότητα ο Λεφέρβ γράφοντας: Ο Χιτλερισμός δεν έχει τόσο συγκεκριμένη βάση. Εν τούτοις δεν πρόκειται για μια στιγμιαία αντίδραση. Αντιπροσωπεύει ένα νέο “σύστημα”, δηλαδή μια προσπάθεια του μεγάλου χρηματιστικού κεφαλαίου να επιβιώσει μέσα στη γενική κρίση του καπιταλισμού και να προσαρμόσει την οικονομία και το κράτος στις ανάγκες του. Με προσπάθεια να διασωθεί χρησιμοποιώντας εναλλάξ τη βία και το πολιτικό ψέμα σε πρωτόγνωρη μέχρι στιγμής κλίμακα.
Για να ανάγει στον πρόλογό του ο καθ. Σ. Μαρκέτος στα τότε δεδομένα της ανόδου του Χίτλερ… νόμιμα στην εξουσία. Καταλήγοντας σε μια σύγκριση με το καθ’ ημάς δράμα που συντελείται στη χώρα για να παραθέσει ένα ακόμα σημαντικό απόσπασμα από το βιβλίο του Λεφέβρ που λέει:
Η ΝΙΚΗ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ
«Η νίκη του φασισμού δεν ήταν αναπόφευκτη στη Γερμανία. Η σύγχυση του γερμανικού λαού την κατέστησε εφικτή: Η σύγχυση των μεσαίων τάξεων που στερούνταν τους πολιτικούς και πνευματικούς εκφραστές των πραγματικών συμφερόντων τους. Η σύγχυση της εργατικής τάξης που είχε αποδυναμωθεί από τις διασπάσεις, η σύγχυση των αγροτών που ήταν απογοητευμένοι από την αγροτική πολιτική των δημοκρατικών κυβερνήσεων…».
Η σύγχυση τότε και η σύγχυση τώρα που δημιουργήθηκε στη σημερινή Γερμανία, στην Ευρώπη ολόκληρη και στην Ελλάδα ιδιαίτερα που ο ελληνικός λαός έχει χάσει τον αυτοδύναμο αποπροσανατολισμό του…
ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΔΟ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ
Στο πρώτο κεφάλαιο με τίτλο “Η άλωση της εξουσίας” ο Λεφέβρ γράφει ότι το δραματικό γεγονός της κατατρομοκράτησης του γερμανικού λαού (κατά των κομμουνιστών) ήταν η πυρπόληση – με ναζιστική προβοκάτσια από τον Γκεργκ του γερμανικού κοινοβουλίου, του Ράιχσταγκ τότε ο μισότρελος Βαν ντερ Λούμπε έβαλε φωτιά με τη βοήθεια ανδρών της 17ης φάλαγγας των βερολινέζικων ταγμάτων εφόδου τα οποία, παράλληλα είχαν κινητοποιηθεί σπέρνοντας στο Βερολίνο και σε όλη τη ώρα τον πανικό και την απόλυτη σύγχυση…
Αμέσως, μετά στις 5 Μαρτίου, έγιναν οι εκλογές όπου ο Χίτλερ βρέθηκε ν’ αντιπροσωπεύει το 52% των ψήφων του γερμανικού λαού… Για να αρχίσει από τότε κατά της γερμανικής αριστεράς με καθαιρέσεις εκλεγμένων αριστερών βουλευτών, δημάρχων κ.λπ. με συνέχεια να τεθούν οι κομμουνιστές εκτός νόμου. Τότε ο Χίτλερ πήρε στο όνομά του έκτακτες εξουσίες με βάση το 48 άρθρο του Συντάγματος, δήμευσε τις περιουσίες των συνδικάτων συλλαμβάνοντας τους ηγέτες τους για να θανατωθεί στις 16 Μαρτίου 1933 η δημοκρατία της Βαϊμάρης.
«Ο Χίτλερ (γράφει ο Λεφέβρ) που είχε πια στη διάθεσή του όλα τα μέσα για να ξεγελάσει τον γερμανικό λαό, παρουσίασε το καθεστώς του ως ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ της γερμανικής Δημοκρατίας, ως την έκφραση βαθύτερων αναγκών της ψυχής και της βούλησης του γερμανικού λαού».
ΟΙ ΝΑΖΙΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΦΟΒΟΥ ΚΑΙ ΤΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΝΑΖΙΣΤΙΚΕΣ ΤΩΡΑ
Συνθήκες τότε τρόμου και φόβου, που συσχετίζονται παραδημοκρατικά με τις σημερινές συνθήκες απόγνωσης, εκπτώχευσης των λαών του ευρωπαϊκού νότου, με μέγα θύμα την Ελλάδα και τον γερμανικό λαό πάλι παραπλανημένο…
Ομως στο δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου του Henry Lefebure ζητούνται ευθύνες από το 1919 ως την ώρα που ο Χίτλερ κατέλαβε την εξουσία.
Για να γράψει ότι: Εκ των υστέρων όμως και με την πάροδο του χρόνου μπορούμε να προσδιορίσουμε την αλληλουχία των γεγονότων που παρέδωσαν τη Γερμανία στον χιτλερισμό. Ομως, όσο επώδυνη και αν είναι η υπενθύμιση των πολιτικών ευθυνών, δεν πρέπει να παραιτηθούμε από αυτή την αναγκαία κριτική επανεξέτασης.
Με αρχή αυτής της επανεξέτασης μετά την ανακωχή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου τότε που η Γερμανία βρισκόταν σε πλήρη οικονομική πολιτική, στρατιωτική και κοινωνική αποσύνθεση.
Ομως η Σοσιαλδημοκρατία έμεινε χωρίς πνοή, ενώ τότε μπορούσε να βοηθήσει να προχωρήσει η σοσιαλιστική πορεία και σε όλη την Ευρώπη ακόμα όμως και στην απέραντη αγροτική Ρωσία.
Ετσι η Σοσιαλιστική Δημοκρατία της μεταπολεμικής Γερμανίας δεν ζήτησε καμία ευθύνη από τους υπαίτιους της καταστροφής ανοίγοντας τον δρόμο για τον χιτλερικό όλεθρο. Συνθήκες που έχουν πολλές ομοιότητες με τη συνολική σύγχρονη κρίση που δημιουργεί η Γερμανία στην Ευρώπη και στην Ελλάδα που οδηγήθηκε στη σημερινή τραγική της κατάσταση. Για να υπάρχει απόλυτη ανάγκη να ζητηθούν ευθύνες και από τους δικούς μας υπαίτιους της ελληνικής τραγωδίας (στο επόμενο το Χιτλερικό κίνημα κ.λπ.).
