Κύριε διευθυντά,
όπως η ιστορία ρέει και αλλάζει μορφές, οι άνθρωποι και οι πολιτικές δυνάμεις πρέπει να προσαρμόζονται σ’ αυτές τις μεταβολές. Αρκεί αυτές οι προσαρμογές να μην είναι ηθικά επίμεμπτες.
Στα τέλη της δεκαετίας του ‘50 είχε διαμορφωθεί στη χώρα μας το σχήμα του κεντρώου χώρου, για να αποτελέσει μια αντίπαλη πολιτική δύναμη στην κυριαρχία της Δεξιάς. Εμφανίζεται σαν ένας ετερόκλητος συνασπισμός πολιτικών προσωπικοτήτων που ξεκινούν από τον πατροπαράδοτο συντηρητισμό και φθάνουν μέχρι σε αριστερίζουσες θέσεις. Αναδείχτηκε σε πολιτική έκφραση ενός ευρύτατου δημοκρατικού κινήματος κατά του “κράτους” της Δεξιάς και έφθασε στο απόγειο της πολιτικής αυτονομίας και μαζικότητας, από την αντίδραση του Λαού μας κατά του βασιλικού πραξικοπήματος και της αποστασίας το 1965.
Μπορεί να παρουσίαζε την εικόνα ενός ξεπερασμένου παλαιοκομματικού συνονθυλεύματος, είχε όμως εκθρέψει ελπίδες στη λαϊκή βάση, ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τον αυταρχισμό της Δεξιάς και να “αναπνεύσουν” κυρίως οι δυνάμεις της Αριστεράς. Μια Αριστερά, που βρισκόταν σε διωγμό μετά τον εμφύλιο πόλεμο. Μπορεί ο αγώνας του κέντρου να ήταν διμέτωπος, δηλαδή κατά της Δεξιάς και της Αριστεράς, αλλά ο αγώνας είτε για να σταματήσουν οι διώξεις της Αριστεράς ξεκινά το 1950 με τον Πλαστήρα, είτε για να επικρατήσει ειρήνευση και ελευθερία για όλους τους Ελληνες ανεξαρτήτως ιδεολογίας. Δείχνει ότι διαφοροποιείται από τις δυνάμεις της Δεξιάς. Μια Δεξιά που στηρίζει παρακρατικές οργανώσεις που οι περισσότερες συνωμοτούσαν για εγκαθίδρυση δικτατορίας ή τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων που στοχεύουν στον αφανισμό της Αριστεράς.
Παρ’ όλο που το καθεστώς του ψυχρού πολέμου είχε κυριαρχήσει στη χώρα μας μετεμφυλιοπολεμικά, είχε δημιουργηθεί ένα κλίμα κατανόησης και συνεννόησης μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων της Αριστεράς και του Κέντρου. Και αυτό επιβεβαιώθηκε στις εκλογές του 1956, όταν το Κέντρο και η Αριστερά συνεργάσθηκαν σαν “Δημοκρατική Ενωση”, για την αντιμετώπιση τις μονοκρατορίας της Δεξιάς. Το προδικτατορικό κέντρο λοιπόν, προσπάθησε να περιορίσει ή να καταργήσει τα κατάλοιπα του εμφυλίου πολέμου, που είχαν σαν στόχο τις διώξεις κατά της Αριστεράς. Κάτι τέτοιο επιχείρησε να κάνει όταν έγινε κυβέρνηση το 1964. Ομως οι αντιδραστικές δυνάμεις που καθοδηγούσαν το πολιτικό σύστημα ανέκοψαν μια τέτοια προσπάθεια στις 15/7/1965. Αυτές οι δυνάμεις αποτελούνταν από την Δεξιά, το παλάτι και τον ξένο παράγοντα.
Έτσι λοιπόν, ανέτρεψαν την λαοπρόβλητη κυβέρνηση του κέντρου με 53%, γιατί όπως διακήρυσσαν θα φέρει… τον Κομμουνισμό. Αυτό μας είπε ο αρχηγός της ΕΡΕ Π. Κανελλόπουλος σε λαϊκή συγκέντρωση, στην πλατεία Κλαυθμώνος στις 16/2/1965.
«Ανατρέψτε τον Γ. Παπανδρέου, προέτρεπε τους βουλευτές της Ε.Κ. και εγώ θα σας στηρίξω σαν άλλη κυβέρνηση. Ο Παπανδρέου είναι επικίνδυνος, είναι συνοδοιπόρος της Αριστεράς».
Κάλεσε δηλαδή σε αποστασία τους βουλευτές της Ε.Κ. για να πέσει η κεντρώα κυβέρνηση, που είχε αρχίσει να δημιουργεί ένα κλίμα δημοκρατικής ευφορίας και εξαιτίας των σκληρών μέτρων του “κράτους της Δεξιάς”. Οι μετέπειτα εξελίξεις στις 15/7/65, απέδειξαν ότι υπήρχε ένα οργανωμένο σχέδιο ανατροπής του Γ. Παπανδρέου και ότι ο Κανελλόπουλος “έπαιξε” ρόλο “λαγού”! Ο ελληνικός λαός αντέδρασε σ’ αυτό το πραξικόπημα ανατροπής της κεντρώας κυβέρνησης και δημιουργήθηκε μια μαζική και δημοκρατική αντίσταση από τις δυνάμεις του κέντρου και Αριστεράς, που οι εκλογές για τις 28/5/65 θα αποτελούσαν θρίαμβο για τις δημοκρατικές δυνάμεις και καταδίκη της αντίδρασης.
Η δικτατορία όμως στις 21/4/67 ανακούφισε τις αντιδραστικές δυνάμεις, που αγωνιούσαν για να μην έλθουν οι δημοκρατικές δυνάμεις στην κυβέρνηση, με τις εκλογές της 28/5/67.
Απόδειξη ότι από τους πρώτους που προστρέξανε να υποστηρίξουν τη δικτατορία ήσαν βουλευτές και στελέχη της Δεξιάς που εκφραζόταν από το κόμμα της ΕΡΕ. Το Νο2 της ΕΡΕ Π. Πιπινέλης έγινε υπουργός Εξωτερικών της χουντικής κυβέρνησης, ενώ ο βουλευτής της ΕΡΕ Ν. Φαρμάκης ομολόγησε ότι αποτέλεσε συνδετικό κρίκο μεταξύ της χούντας και της αμερικανικής πρεσβείας, προ της 21/4/67! Η Ελένη Βλάχου που ήταν ιδιοκτήτρια της “Καθημερινής” καλούσε τον στρατό να επέμβει για να γλυτώσει η χώρα από τους Λαμπράκηδες και τον Α. Παπανδρέου, γράφοντας: «Δεν υπάρχει κανένας λοχίας να μας σώσει;»
Μια άλλη δε εφημερίδα της Δεξιάς και που αποτέλεσε ιδεολογικό καθοδηγητή της χούντας ο “Ελεύθερος Τύπος”, εξελίχθηκε σε στυλοβάτη της δικτατορίας. Η δικτατορία λοιπόν της 21/4/67, ήταν δημιούργημα της Δεξιάς και στηρίχθηκε στους μηχανισμούς της. Οι δυνάμεις δε του προοδευτικού κέντρου και της αριστεράς αποτέλεσαν τον στόχο του δικτατορικού καθεστώτος.
ΜΕΤΑΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
Μεταδικτατορικά το ΠΑΣΟΚ κυριάρχησε στον χώρο του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς. Ο αντιδεξιός λόγος του αποτέλεσε το κίνητρο για να το ακολουθήσει ο κόσμος του κέντρου. Προσπάθησε να εκφράσει τις προδομένες γενιές της αντίστασης, του 1-1-4 και του Πολυτεχνείου, γιατί οι αγώνες αυτών των γενιών είχαν αντιδεξιό χαρακτήρα. Γιατί είχαν έλθει αντιμέτωπες με τον αυταρχισμό της Δεξιάς, είτε εκφραζόταν με τον κοινοβουλευτισμό, είτε εκφραζόταν με την δικτατορία. Η αντιδεξιά στάση λοιπόν του ΠΑΣΟΚ βοήθησε την παρατεταμένη κυριαρχία του.
Κατάφερε να γίνει ο εκφραστής του μεγαλύτερου όγκου των κεντρώων δυνάμεων, αλλά και σοβαρού μέρους της Αριστεράς. Δηλαδή όλων αυτών που είχαν γαλουχηθεί με μια πολιτικοποίηση εναντίον του κράτους της Δεξιάς. Παρουσιάστηκε σαν μια ριζοσπαστική σοσιαλιστική δύναμη που είχε σαν στόχο την οικοδόμηση μιας σοσιαλιστικής αυτοδιαχειριστικής κοινωνίας. Οι στόχοι περιλάμβαναν εκτεταμένες εθνικοποιήσεις, αναδιανομή εισοδήματος και την ανάπτυξη ενός κοινωνικού κράτους.
Θεώρησε ότι αποτέλεσε τον νόμιμο διάδοχο του κέντρου και του ανένδοτου, αλλά και ότι μπορούσε να ανταποκριθεί στις ιδεολογικές προσδοκίες της Αριστεράς. Και οι εξελίξεις ανταποκρίθηκαν προς τις εκλογικές του κυρίως επιδιώξεις! Οσες προσπάθειες κι αν έκανε ο ιδρυτής της Ν.Δ. για να οδηγήσει την χώρα σε μια σύγχρονη και σταθερή Δημοκρατία, δεν μπόρεσαν να συμπεριλάβουν ένα κοινωνικοπολιτικό σύνολο, που είχε περιθωριοποιηθεί στο παρελθόν και ζητούσε δικαίωση. Αυτό το σύνολο κατάφερε να εκφράσει το ΠΑΣΟΚ σαν μια αντιδεξιά, δημοκρατική και προοδευτική πολιτική δύναμη. Κυρίως όμως ο αντιδεξιός χαρακτήρας του υπήρξε ο κοινός παρονομαστής ενός λαϊκού ρεύματος με διαφορετικές πολιτικές προελεύσεις και καθιερώθηκε σαν ο εκφραστής με δηλωμένα όρια στα δεξιά, αλλά με ανοικτούς διαύλους προς τα αριστερά.
Μεταδικτατορικά μπορεί να λειτούργησαν δυο κόμματα στον χώρο του Κέντρου δηλαδή η Ε.Κ. και το ΠΑΣΟΚ, αλλά τελικά επικράτησε μόνο το ΠΑΣΟΚ. Η Ε.Κ. διαλύθηκε μετά τις εκλογές του 1977, είτε γιατί βρέθηκε ανάμεσα σε δύο ισχυρούς πολιτικούς άνδρες, είτε γιατί η ροή της ιστορίας της αφαίρεσε την πολιτική της αναγκαιότητα. Το ΠΑΣΟΚ κυριάρχησε σαν κυβερνητικό κόμμα για σχεδόν 20 χρόνια και σήμερα συρρικνώθηκε σ’ ένα μικρό κόμμα που θυμίζει τις τελευταίες ώρες του παραδοσιακού κεντρώου κόμματος, που και αυτό προσπαθούσε να δικαιολογήσει τη χρησιμότητά του και την ύπαρξή του. Αλλά όταν έχει κλείσει ο κύκλος της κοινωνικής αναγκαιότητας για μια πολιτική δύναμη, όσες προσπάθειες κι αν ακολουθήσουν για την “ανάταξή” της είναι χαμένες. Το ΠΑΣΟΚ απαξιώθηκε και συρρικνώθηκε σε μια μικρή πολιτική δύναμη, είτε γιατί έχασε το κοινωνικό του πρόσωπο με την μακροχρόνια διαδρομή του στην εξουσία, είτε γιατί συνεργάστηκε με τη Δεξιά και αναγκαστικά απομυθοποιήθηκε ότι αποτελεί αντιδεξιά πολιτική δύναμη, είτε γιατί διασπάθισε το δημόσιο χρήμα.
Στην πρώτη οκταετία προσπάθησε να αλώσει το κράτος, ενώ στην δεύτερη να δρέψει τους καρπούς αυτής της άλωσης. Και ακολούθησαν η διαπλοκή, τα οικονομικά σκάνδαλα και το “διαζύγιο” ανάμεσα σ’ αυτό και τις κοινωνικές τάξεις που στήριζε τους μη προνομιούχους Ελληνες, που δεν είχαν καμία σχέση με την “κομματική νομενκλατούρα” που οδήγησε το ΠΑΣΟΚ στην απαξίωση και διακήρυσσε το “μαζί τα φάγαμε!”
Οι δημοκρατικοί και προοδευτικοί πολίτες βρήκαν όμως πολιτική και ιδεολογική διέξοδο. Ανέσυραν ένα μικρό κόμμα, τον ΣΥΡΙΖΑ και το κατέστησαν ταχύτατα κυβερνητική δύναμη. Γεγονός που θορύβησε το σαθρό πολιτικό σύστημα και έπεσε με “λύσσα” κατά πάνω του για να το εξαφανίσει, όταν διαπίστωσε ότι δεν αποτελεί πολιτική παρένθεση. Αυτό το σύστημα στήριζε το παλιό διπολικό πολιτικό σύστημα, γιατί μπορούσε να το ελέγχει και να κατευθύνει τις οικονομικές και πολιτικές προτιμήσεις του.
ΣΗΜΕΡΑ
Γιατί αναφέρθηκα σ’ αυτή την ιστορική διαδρομή; Γιατί πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει ιστορική μνήμη και που δυστυχώς λείπει από πολλούς Έλληνες. Πρόσφατα λοιπόν, στην Βουλή ο σημερινός πρωθυπουργός και αρχηγός της Ν.Δ., δήλωσε ότι καλύπτει και το προοδευτικό κέντρο. Ενός πολιτικού χώρου που έχει δώσει ιστορικούς αγώνες, εναντίον της Δεξιάς που εκπροσωπεί σήμερα. Στην προκειμένη περίπτωση ο λαός μας λέει: «Τι δουλειά έχει η αλεπού στο παζάρι»!
Ο προοδευτικός χώρος του κέντρου, ιστορικά, έχει καλυφθεί από πολιτικές δυνάμεις με κοινωνικούς, δημοκρατικούς και αντιδικτατορικούς αγώνες. Από πολιτικούς που έδωσαν σκληρούς αγώνες για την Δημοκρατία και την Ελευθερία.
Σ’ αυτό τον χώρο ανήκε ο ήρωας Α. Παναγούλης, ο Νικηφόρος Μανδηλαράς που δολοφόνησε η Χούντα. Ανήκαν οι περισσότεροι επώνυμοι υπερασπιστές της αντίστασης κατά της χούντας και υπέστησαν διώξεις. Και σήμερα, υπουργός της κυβέρνησης διακηρύσσει ότι όλοι αυτοί ήσαν “ψυχικά ασθενείς”. Αν είναι δυνατόν!
Αντίθετα, από τα σπάργανα της Δεξιάς ήταν τόσο η δικτατορία Μεταξά, όσο και η δικτατορία της 21/4/67. Και τα παραπάνω δημιουργήματά της. Πρέπει να τονίσω το γεγονός ότι το 1967 έγινε στρατιωτική δικτατορία για να ανακόψουν την ανάληψη της εξουσίας, στις δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις του προοδευτικού κέντρου. Και που η πλειοψηφία της συντηρητικής Δεξιάς, ανακουφίσθηκε!
Τις δυνάμεις του προοδευτικού κέντρου και της Αριστεράς συνδέουν κοινοί αγώνες, που ξεκινούν από το 1956 με την “Δημοκρατική Ένωση” και συνεχίζονται στους αγώνες για το 15% στην Παιδεία, για το 1-1-4, για την διεύρυνση της Δημοκρατίας, για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Στην σπουδαία δε αντιστασιακή οργάνωση του “Ρήγα Φεραίου” δεν συμμετείχαν μόνο στελέχη της αριστεράς, αλλά και στελέχη της ΕΔΗΝ, όπως ο μακαρίτης αγωνιστής συμπολίτης μας Μανώλης Συμβουλάκης.
Σήμερα οι πολιτικές εξελίξεις ορίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ να υπερασπισθεί αλλά και να καλύψει ιδεολογικά τον χώρο του προοδευτικού κέντρου. Ηταν δίκαιη η επιλογή της ιστορίας. Δεν μπορούσε να στραφεί προς τα Δεξιά. Αυτός ο χώρος έδωσε στο μικρό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ την δύναμη και τα 2.000.000 νέους ψηφοφόρους. Αρκεί να τους δικαιώσει με την ανασυγκρότηση που επιχειρείται τώρα και που είμαι μέλος της κεντρικής επιτροπής της. Να διακηρύξει δηλαδή ότι ξεκινά από εκεί που τελειώνει η συντηρητική Δεξιά και φθάνει μέχρι εκεί που αρχίζει η κομμουνιστική αριστερά. Δηλαδή στον χώρο που οι δημοκρατικές και προοδευτικές δυνάμεις έγιναν πλειοψηφικό ρεύμα. Το 1964, το 1981, το 2015.
Βασίλης Πεντάρης
π. βουλευτής Χανίων
Θεωρώ σημαντικό για θέματα όπως το παραπάνω να ακολουθεί διάλογος από τους ενδιαφερομένους πολίτες!!
Ο συντάκτης του κειμένου κύριος Πεντάρης θα επιθυμούσε να συμμετάσχει;
Στην περίοδο προδικτατορικά ,στην οποία αναφέρεται ο κ.Πεντάρης από καθαρά κομματική πλευρά,θα μπορούσε να πεί κανείς “αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γενούν οι κότες”.Τα όσα συνέβησαν έχουν την εξήγηση τους στο μοιραίο εκείνο καλοκαίρι του 1964 και την στάση μας ως Ελληνικό ΄Εθνος στο Κυπριακό ζήτημα ,το οποίο όπως σήμερα όλλοι αντιλαμβάνονται (πιστεύω και ο κ. Πεντάρης) έχει “μακριά ουρά” και η όλη πρεμούρα δεν ήταν για την σοδειά της ντομάτας στην πεδιάδα της Μεσαορίας,ούτε κανείς από τους ιχυρούς παράγοντες πολυσκοτίστηκε για τα δικαιώματα των Ελλήνων,Τούρκων κλπ.κατοίκων του νησιού.Το έχουν παραδεχτεί άλλωστε και οι ίδιοι οι Τούρκοι(π.χ.ο Μεχμέτ Αλί Μπιράντ στο βιβλίο του Απόφαση-Απόβαση).Η ευκαιρία για μια δίκαιη ,δημοκρατική με βάση της πλειοψηφίες στο νησί υπήρξε πράγματι,όμως δύο “καππαδόκες” με ισχυρή επιρροή την τορπίλισαν και εξέθεσαν την χώρα μας καθιστώντας τη αναξιόπιστη στις ΗΠΑ ,η οποία μετέβαλε στάση και προχώρησε στο πάντα υπάρχον σχέδιο Β΄. Για τους ενδιαφερόμενους να μάθουν υπάρχει το βιβλίο του ΄Αντη Ροδίτη “Κουράγιο Πηνελόπη” που περιέχει την απόρρητη αλληλογραφία του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ,της περιόδου εκείνης σχετικά με την υπόθεση.Εδώ είναι σημαντικό ίσως να αναφερθεί η ρήση του τότε Πρωθυπουργού Γ.Παπανδρέου,ο οποίος βλέποντας τους χειρισμούς του να γκρεμίζονται είπε εκνευρισμένος:” Ο γιός μου εκεί στην Αμερική που πήγε έμαθε καλά τις τέσσερις πράξεις της αριθμητικής.Προσθέτει λίγους,αφαιρεί πολλούς,πολλαπλασιάζει τα προβλήματα και διαιρεί το έθνος”. Τα όσα ακολούθησαν εξυπηρετούσαν το σχέδιο Β΄. Χούντα καραβανάδων την 21/06/1967 ,απόσυρση της Ελλαδικής μεραρχίας από την Κύπρο τον Δεκέμβριο του 1967,εύρεση χρήσιμου ήλίθιου και γεγονότα πολυτεχνείου,πραξικόπημα στην Κύπρο 15/07/1974, τουρκική εισβολή 20/07/1074 ο στόχος επιτεύχθη οι χρήσιμοι ηλίθιοι χουντοκαραβανάδες μπορούσαν να πάνε στο σκουπιδοντενεκέ της ιστορίας στις 23/07/1974.Στο σημείο αυτό θα έπρεπε ίσως να ερωτηθούμε τι ακριβώς εροτάζουμε εμείς στις 23 Ιουλίου,αντί της αρμόζουσας περισυλλογής;Την βουτηγμένη στο αίμα στην προσφυγιά και την ντροπή του Πενταδακτύλου “επάνοδο της Δημοκρατίας” ;Μάλλον θα έπρεπε να ρίξουμε μια ματιά στο ποίημα του Παντελή Μηχανικού “Ιτε”. Για όσα ακολούθησαν στην μεταπολίτευση και στούς μύθους που προτιμήσαμε αντί το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών μας με την ιστορική αλήθεια που είχε σαν συνέπεια την ατελείωτη παραγωγή κουτόχορτου και την κατασπατάληση των ευκαιριών (πακέτα Ντελόρ,πακέτα Σαντέρ,Μ.Ο.Π.δώσε και μένα μπάρμπα επιδοτήσεις,ευνοϊκές χρηματοδοτήσεις κλπ.) θα μπορούσαν να γραφτούν τόμοι και ασφαλώς δεν μπορούν να εξαντληθούν σ΄ένα σχόλιο.Στο κεντρώο χώρο, στον οποίο ανήκουν συναινετικοί πατριώτες με σεβασμό στην άλλη άποψη δεν έχουν θέση απολυταρχισμοί και περιχαρακώσεις που θυμίζουν μέρες του Ιβάν Ντενίσοβιτς.Ο καθένας μπορεί να λέει ότι ανήκει σ΄αυτόν αρκεί οι πράξεις του να το επιβεβαιώνουν.Ο Ανδρέας Παπανδρέου π.χ. στο βιβλίο του “Η Δημοκρατία στο Απόσπασμα” υμνεί τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης και λίγα χρόνια αργότερα (μήπως για την εξουσία;) φώναζε από τα μπαλκόνια ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο.Εδώ μας είπανε ότι θα τρέμουν οι αγορές από τα νταούλια που θα βαράμε και κάναμε δημοψήφισμα για ένα άδειο πουκάμισο το οποίο κατάπιαμε αμάσητο , ενώ αντίθετα ο λαός γράφτηκε στα παλαιότερα των υποδημάτων,θεωρήθηκε β΄διαλογής και δεν έγινε δημοψήφισμα για ένα σοβαρό Εθνικό θέμα όπως το σκοπιανό, την στιγμή μάλιστα που σκοπιανοί σωστά πράττοντες ρώτησαν τους πολίτες τους.Επομένως κατά την άποψη μου ,το που ανήκει κανείς αποδυκνείεται από τα πεπραγμένα του και από την συνέπεια λόγου και έργων. Η επιβολές με το έτσι θέλω χαρακτηρισμών θα έπρεπε να έχουν τελειώσει στην νύχτα των κρυστάλλων και με ότι τραγικό και βάρβαρο ακολούθησε για την ανθρωπότητα….
Κύριε Πεντάρη ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναδιοργανωθεί! Από οργανωτική άποψη υστερεί πάρα πολύ!
Πως θα διεκδικήσει την κυβέρνηση με αυτές τις οργανωτικές αδυναμίες;
Αναφορικά με την ιστορία τώρα διαβάζω σχετικό βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη.Πιστεύει ότι τα δεινά μας έχουν καταγωγή στην απόλυτη οικονομική εξάρτηση μας από την απελευθέρωση του 1821.
Άλλωστε και πρόσφατα δεν χρεοκοπήσαμε;
Του κυρίου Καγιαλέ το κείμενο βρίσκω επίσης επίκαιρο αναφορικά με τις απειλές της Τουρκίας.
Στην νοτιοανατολική Μεσόγειο υπάρχει μεγάλη αστάθεια.
Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί!