Τούτες τις μέρες έγινα αποδέκτης τριών νέων βιβλίων του ευφήμως γνωστού σ’ ολόκληρη την Κρήτη, του Χάρη Στρατιδάκη: (“Ένας Φάλκονας δεν φέρνει την Άνοιξη”, “Γνωριμία με το Ρέθυμνο της Αναγέννησης” και “Με την αίσθηση του χιούμορ”).
Διαβάζοντας τα προβληματίστηκα στο αν έπρεπε να επικεντρώσω το σημείωμά μου στα λογοτεχνικά στοιχεία των βιβλίων ή στις δραστηριότητες του δημιουργού τους. Είδα όμως πως με ό,τι κι αν καταπιανόμουν δεν θα μπορούσα, λόγω χώρου, να γράψω αυτά που θέλω τόσο για τις συγγραφές όσο και για τον συγγραφέα επειδή και οι δυο πλευρές προσφέρονται για πλατιά παρουσίαση.
Ο Φάλκονας (ένα γεράκι του τόπου μας) είναι το όνομα που δόθηκε «στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, που λειτούργησε στο κλειστό Δημοτικό Σχολείο Καρωτής Ρεθύμνου από μια ομάδα εκπαιδευτικών αφοσιωμένων στην προστασία του περιβάλλοντος και στην περιβαλλοντική εκπαίδευση με την εθελοντική προσφορά πολλών ανθρώπων ειδικών αλλά και απλών κατοίκων της περιοχής».
Υπεύθυνος σ’ αυτό το πρωτοποριακό εγχείρημα υπήρξε ο Δρ Χάρης Στρατιδάκης, ενεργός και υπεύθυνος πολίτης και με την παρούσα έκδοση θέλησε αφ’ ενός να προσφέρει σ’ όλους τους συνεργάτες ένα «μικρό αντίδωρο» για όσα εκείνοι πρόσφεραν και αφ’ ετέρου να καταθέσει μια «πρόταση για το σήμερα».
Το βιβλίο, ιδιαίτερα καλογραμμένο,(σελ 118, εκδ. 2022), περιγράφει με πολλή αγάπη την οργάνωση του «Φάλκονα», τη δράση του και γενικά το πολύπλευρο έργο το εξαιρετικά σημαντικό, που πραγματοποιήθηκε στα χρόνια της λειτουργίας του, καθώς και τους συνεργάτες, στους οποίους και αφιερώνεται.
Κάποια στιγμή ο «Φάλκονας» βρέθηκε στην ανάγκη να διακόψει την ως τότε γόνιμη προσφορά του και ο συγγραφέας εκφράζει το δικαιολογημένο παράπονό του γι’ αυτό.
Δεν ευτύχησα να δω τη δραστηριότητα του «Φάλκονα», αλλά καθώς μελετώ μέσα από τις σελίδες του βιβλίου τα πετάγματα που πραγματοποίησε, δεν συμμερίζομαι την πίκρα του πρωτεργάτη του.
» Ο εκπαιδευτικός με την 20ετή συνδικαλιστική και αυτοδιοικητική παρουσία, αποχαιρετά την πόλη μας και μιλά για την κοινωνία που γνώρισε
Ο «Φάλκονας» ζει στις καρδιές εκείνων που τον υπηρέτησαν και με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τον στήριξαν. Μπορεί αύριο-μεθαύριο να φανεί ένας άλλος «Φάλκονας» και τότε σίγουρα θα τον ξαναστηρίξουν όλοι όσοι άκουσαν, έζησαν ή πήραν μέρος στη χαρά του πετάγματος του πρώτου «Φάλκονα».
Μπορεί ένας «Φάλκονας» να μην φέρνει μόνος του την άνοιξη, μα ευαισθητοποιεί και άλλα πουλιά να δοκιμάσουν το δικό τους πέταγμα, έστω και κάπως διαφορετικό, οπότε μπορεί μ’ αυτά τα πετάγματα να έρθει μια καινούρια αναγέννηση στον τόπο, με πρωτόγνωρα πετάγματα που θα βοηθήσουν στην καλυτέρευση της ζωής…
Λυπούμαι που δεν ήμουν κι εγώ εκεί και καλοτυχίζω όσους έβαλαν ένα χεράκι σ’ εκείνο το πέταγμα…
-Το βιβλίο «Γνωριμία με το Ρέθυμνο της Αναγέννησης»(σελ. 139, εκδ.2022), μας ξαναγυρίζει πολλούς αιώνες πίσω. Αιώνες σκλαβιάς αφ’ ενός και αναγέννησης πολιτισμού αφ’ ετέρου.
Από τη μια οι Βενετσιάνοι στεριάς και του πελάγου κυριαρχούσαν στο Νησί μας και από την άλλη οι Κρητικοί έστελναν τα παιδιά τους και σπούδαζαν στα πανεπιστήμια της Ιταλίας. Μ’ αυτό τον τρόπο το πνεύμα της Δύσης ερχόταν και μπόλιαζε την Κρήτη.
Έτσι δημιουργήθηκε η λεγόμενη Κρητική Αναγέννηση. Ειδικότερα στο Ρέθυμνο εκπλήσσει το πλήθος αυτών των στοιχείων που διασώζονται (στη λογοτεχνία, στη μουσική, στη γλυπτική, στην αρχιτεκτονική), τα οποία με το γνωστό μεράκι του αναδεικνύει ο Χάρης Στρατιδάκης και μας τα κάνει γνωστά.
Διαβάζοντας τον πρόλογο του Δημάρχου Ρεθύμνης στο με τη μορφή Λεύκωματος βιβλίο, σταμάτησα σε μια πρόταση την οποία αντιγράφω:
«Ο πολυγραφότατος, συστηματικός αναζητητής και αφοσιωμένος ερευνητής Χάρης Στρατιδάκης έχει καταφέρει πλείστες φορές μέσα από τις εκδόσεις του, να διασώσει και να αναδείξει στοιχεία του πολιτισμού του Ρεθύμνου, ερεθίζοντας δημιουργικά το μυαλό και τη σκέψη μας, παρακινώντας μας συνάμα να γνωρίσομε το παρελθόν του τόπου μας, ώστε να αναγνωρίσομε τα στοιχεία που σμίλεψαν την προσωπική και κοινωνική μας υπόσταση…»
Με τη γνωστή μεθοδικότητά του ο Στρατιδάκης παρουσιάζει σφαιρικά με λόγο και εικόνα το «Ρέθυμνο της Αναγέννησης», τους συντελεστές και τα έργα τους στους διάφορους τομείς του πολιτισμού και μ’ αυτό τον τρόπο μας προσφέρει μια καθαρή εικόνα του αναγεννησιακού Ρεθύμνου.
Εντυπωσιάστηκα από το πλήθος των σπιτιών και των άλλων κτισμάτων που, ύστερα από τόσους αιώνες σε κάποια μορφή διασώζονται, τόσο της πόλης όσο κυρίως της υπαίθρου. Σχεδόν σε κάθε χωριό υπάρχει το περίτεχνο Βενετσιάνικο κτίσμα, που πιστεύω ότι δεν έγινε με δουκάτα που έφεραν από τη Βενετία οι κάτοχοί τους, αλλά από τον ιδρώτα και τη σκληρή φορολογία των παππούδων και των προπαππούδων μας που δούλευαν ως σκλάβοι (βιλάνοι) στους σκληρούς αφεντάδες…
Στο τρίτο βιβλίο « Με την αίσθηση του χιούμορ»,(σελ. 173, εκδ. 2022) ο συγγραφέας
αποθησαυρίζει το «ρεθεμνιώτικο πνεύμα», που σε παλιότερες εποχές ομόρφαινε τη ζωή των ανθρώπων του τόπου. Όπως αναφέρεται στον πρόλογο, «η ιστορία του Ρεθύμνου και της υπαίθρου του βρίθει από ανέκδοτα, από αστεία, από γέλια, από κωμικές και τραγελαφικές καταστάσεις, από ειρωνείες, από παρωδίες κι από νίλες…» Απ’ αυτές τις εύθυμες εικόνες μάζεψε αρκετές ο συγγραφέας και μας τις δίδει με σκοπό να δούμε τη ζωή με την αίσθηση του καλού χιούμορ…
Οι παλιότεροι Ρεθυμνιώτες (και οι κρητικοί γενικότερα) παρά τη φτώχεια και τις δυσκολίες είχαν αναπτυγμένη την αίσθηση του χιούμορ και πολλές φορές γελούσαν με τα ίδια τα παθήματά τους… Αντί για οποιαδήποτε άλλη εξήγηση αντιγράφω ένα απ’ αυτά τα πνευματώδη περιστατικά:
«Ένας χωρικός πήγε στο μικρό μαγέρικο του καταγόμενου από το Γερακάρι Δαμβουνέλη, στη γωνία της Αρκαδίου με την Κριτοβουλίδου. Παρήγγειλε λοιπόν μια μερίδα χοχλιούς κι ένα κατοσταράκι κρασί. Όταν ήλθε ο λογαριασμός, οκτώ δραχμές, φαίνεται υψηλός για την εποχή και ο πελάτης αυτός σκάρωσε επιτόπου μια μαντινάδα:
Έφαγα εγώ και χόρτασα
σα να ‘ τανε κουνέλι
Εφτά χοχλιούς, οχτώ δραχμές και που;
Στου Νταμπουνέλη…».
Θερμά συγχαρητήρια…
