Αλήθεια, πως θα ήταν τα Χανιά αν είχαν ανθρώπινη μορφή; Η καρδιά θα ήταν σίγουρα το Καστέλλι, η παλαιότερη αριστοκρατική συνοικία, η οποία βρίσκεται σκαρφαλωμένη και προφυλαγμένη πάνω στον ακροθαλάσσιο βράχο του λόφου. Οι χτύποι της καρδιάς θα ταίριαζαν με το ποδοβολητό των αλόγων των Βυζαντινών, των Αράβων, των Βενετών και των Τούρκων, που έζησαν σε αυτή τη γωνιά της πόλης.
Αν το Καστέλλι ήταν η καρδιά τότε η εντός των τειχών βενετσιάνικη πόλη με το λιμάνι, τον Τοπανά, την Οβραϊκή, τον Κάτωλα, την Αγορά, τη Σπλάντζια μέχρι την Πύλη της Άμμου θα ήταν τα πνευμόνια. Ο ένας πνεύμονας θα ανέπνεε τον αέρα της θάλασσας στο Σαντριβάνι, ενώ ο άλλος πνεύμονας θα συντόνιζε ρυθμικά τις ανάσες με τρεις διαφορετικές προσευχές. Ο Άγιος Ρόκκος θα αφουγκραζόταν το «Άβε Μαρία», πρώτα των Βενετσιάνων και αργότερα των καθολικών Χανιωτών, ενώ το Χουνγκάρ Τζαμί (ναός Αγίου Νικολάου) θα μουρμούριζε την προσευχή του μουζεΐνη από τον μιναρέ. Οι ορθόδοξοι χριστιανοί θα γλιστρούσαν στα στενά που βρισκόταν ο μικρός ναός των Αγίων Αναργύρων, κρατώντας σφιχτά στο χέρι τους το κομποσκοίνι της νοεράς προσευχής.
Τα Χανιά της Κρητικής Πολιτείας με τα νεοκλασικά αρχοντικά και σημαντικότερους μνημειακούς χώρους, την Πλατεία Δικαστηρίων, τον Δημοτικό Κήπο και ολόκληρη σχεδόν τη Χαλέπα θα ήταν τα χέρια που θα αγκάλιαζαν το Καστέλλι και τη βενετσιάνικη πόλη. Εδώ περιδιάβαιναν οι άμαξες για την καθιερωμένη βόλτα είτε μέσα στην πόλη και το λιμάνι είτε προς τη Χαλέπα. Οι κύριοι με τα καπέλα τους και οι κυρίες με τα φαρδιά φορέματα και τα ομπρελίνα τους επιβεβαίωναν την αστική καταγωγή τους, καθώς ο αμαξάς παρότρυνε τα άλογα με τα παραγγέλματα και το καμουτσίκι.
Όσον αφορά στα πόδια και στο κεφάλι αυτά θα ήταν η καινούργια πόλη, η οποία έχει επεκταθεί προς όλες τις κατευθύνσεις. Τα μεταπολεμικά Χανιά διάβηκαν γοργά τις δεκαετίες της αστυφιλίας και της μετανάστευσης και έφτασαν στη σημερινή παγκοσμιοποίηση.
Τρέχουν με μεγάλη ταχύτητα στους διαδικτυακούς ρυθμούς της σύγχρονης εποχής και δυσκολεύονται να διατηρήσουν την ταυτότητά τους. Στρέφουν το βλέμμα στο μέλλον και αγωνίζονται να επιβιώσουν στην καθημερινότητα του εικοστού πρώτου αιώνα.
Και ποιά ήταν και θα είναι η ψυχή της πόλης; Η ψυχή της πόλης θα ήταν όλες αυτές οι ψυχές με τον πολιτισμό τους που ήρθαν κι έφυγαν, ενωμένες με τις ψυχές που σήμερα επιμένουν να σεργιανίζουν στο ίδιο γήινο χοροστάσι περαστικές σκιές κι αυτές στο όνειρο του χρόνου, αέναοι θεματοφύλακες της κληρονομιάς που βρήκαν από τους προγόνους τους. Εννοείται ακέραιη κληρονομιά χωρίς ακρωτηριασμούς των μελών και ξεριζωμό της καρδιάς για ένα ξενοδοχείο…
