Ο δρόμος του ταχυδρόμου στα Σφακιά

Πληροφορήθηκα από τα “Χ.Ν.” για την εκδήλωση του Σαββάτου 16 Μαρτίου στα Σφακιά, αφιερωμένη στον δρόμο των παλαιών ταχυδρόμων. Αντιγράφω από το βιβλίο μου “Μνήμες Σαμαριάς”, τα του ταχυδρόμου, της πλέον δύσκολης και κακοτράχαλης διαδρομής των δυτικών Σφακίων.
«…Μετά την οργάνωση της ταχυδρομικής υπηρεσίας από την Κρητική Πολιτεία, άρχισε και ο ταχυδρόμος Σφακίων να φθάνει ως την Αγία Ρουμέλη, μια φορά την εβδομάδα. Μεταπολεμικά, όταν το “φορτίο” της αλληλογραφίας ήταν βαρύ, ερχόταν και δυο φορές την εβδομάδα ως την Αγία Ρουμέλη, όπου άφηνε και την αλληλογραφία για τη Σαμαριά. Τότε χρειαζόταν γερά κότσια στο περπάτημα και ηρωισμός στο καθήκον για να κάνει αυτός ο ταχυδρόμος τη διαδρομή από Χώρα Σφακίων, Ανώπολη, Αράδαινα, Αγιο Ιωάννη, Αγία Ρουμέλη. Πεζοπορία στις κακοτράχαλες ερημιές, με αφόρητη ζέστη ή βροχή, φορτωμένος τις επιστολές αλλά καμιά φορά και κάποια δέματα. Τότε δεν υπήρχε αμαξωτή οδός ούτε ως την Ανώπολη. Πεζοπορία περισσότερο από δέκα ώρες και επιστροφή πάλι στη Χώρα από τον ίδιο περίπου δρόμο. Να αφήνει τις επιστολές με τα καλά ή άσχημα νέα και να παίρνει αυτές από τα ίδια χωριά, για να τις προωθήσουν από τη Χώρα.
Πριν μάλιστα τοποθετηθούν τα παλαιά χειροκίνητα τηλέφωνα, όπως ανέφερα, η μόνη επικοινωνία αυτών των ανθρώπων με τον έξω κόσμο ήταν ο ηρωικός ταχυδρόμος. Σε ορισμένες περιπτώσεις έφθανε με πλεούμενο ως το Λουτρό, όπου άφηνε και την αλληλογραφία για τα Λιβανιανά, και καμιά φορά το πλεούμενο τον άφηνε και στην Αγία Ρουμέλη. Αλλά τις περισσότερες φορές η λύση ήταν η σκληρή πεζοπορία.
Ο τελευταίος τέτοιος ταχυδρόμος ήταν, κατά που μου διηγήθηκαν, ο Ανδρέας Ψιλάκης, που έκανε τη διαδρομή τρεις φορές την εβδομάδα, και που στο πρόσωπό του η πολιτεία, τα σημερινά ΕΛΤΑ ή κάποιοι Σφακιανοί, έπρεπε να τιμήσουν και όλους τους ηρωικούς προηγούμενους.
Ο Ψιλάκης έκανε για τριάντα ολόκληρα χρόνια τη διαδρομή, όταν πλέον έφθασε στην Ανώπολη ο δρόμος, από Ανώπολη, Αράδαινα, Αγιο Ιωάννη, Αγία Ρουμέλη, Λιβανιανά, Λουτρό, Χώρα».