Μοναδικές, άγνωστες στον πολύ κόσµο, προσωπικές ιστορίες από τη ζωή δίπλα στον Μητροπολίτη Κισσάµου και Σελίνου Ειρηναίο Γαλανάκη αναδεικνύονται στο βιβλίο του Παντελή Κατάκη, προέδρου των φίλων του “Αννουσάκειου Ιδρύµατος”, µέλους της “Ένωσης Προβολής Έργου Ειρηναίου”, φαρµακοποιό και ξενοδόχο. Στις 364 σελίδες του βιβλίου άνθρωποι που βρέθηκαν δίπλα στον ∆εσπότη αφηγούνται και µοιράζονται τις εµπειρίες τους σε ένα βιβλίο που είναι ξεκάθαρος “ο λόγος του Θεού” µέσα από τις πράξεις και το έργο του Ειρηναίου. Οι “∆ιαδροµές” είχαν µια ενδιαφέρουσα συζήτηση µε τον συγγραφέα για την εκδοτική του προσπάθεια.
– Πώς προέκυψε η ιδέα να συγκεντρώσετε µαρτυρίες ανθρώπων που βρέθηκαν δίπλα στον Ειρηναίο Γαλανάκη;
Καταρχήν είναι η προσωπική εµπειρία. Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 όταν ήµουν στο Οικοτροφείο. Τότε στο χωριό µου στον Κάµπο Κισσάµου δεν υπήρχε ούτε ρεύµα ούτε αµαξωτός δρόµος και είχε πει ο Ειρηναίος πως όσα παιδιά κατάγονται από πολύ ορεινά χωριά να µην πληρώνουν για το Οικοτροφείο, απλώς οι µητέρες τους να έρχονται µια φορά τον µήνα και να πλένουν τα ρούχα των υπόλοιπων παιδιών. Ήλθε πράγµατι η µητέρα µου τον πρώτο µήνα, ήλθε και τον επόµενο και την πλησίασε ο Ειρηναίος – κάποιος τον είχε ενηµερώσει ότι είχε 5 παιδιά και δύο τα είχε υιοθετήσει, γιατί είχε χαθεί ο πατέρας τους στη Γερµανία – και της είπε «κυρία Κατάκη µην ξανάλθεις εσύ, γιατί έχεις πολλά παιδιά». Αυτό τότε εµένα µε “ταρακούνησε” ως παιδί και µου χαράχτηκε στη µνήµη. Παράλληλα, όσο περνούσαν τα χρόνια άκουγα συνέχεια από ανθρώπους ιστορίες ότι «αυτό µου έκανε ο Ειρηναίος», «αυτό µου είπε ο δεσπότης» κ.ά. Για αυτό και το βιβλίο θα έπρεπε να λεγόταν όχι “Νοσταλγικές αναµνήσεις” αλλά “κρυφές αναµνήσεις”, γιατί ο Ειρηναίος δεν µιλούσε σε κανένα για όλα όσα πρόσφερε, όλα όσα έκανε, δεν τα διαφήµιζε! Σκέφτηκα λοιπόν ότι θα φύγουν από τη ζωή κάποια στιγµή οι άνθρωποι αυτοί και θα χαθούν µαζί τους οι αναµνήσεις από τον Ειρηναίο, εποµένως θα ήταν καλό να καταγραφούν σε ένα βιβλίο ώστε να µάθουν και οι νεότεροι ποιος ήταν ο δεσπότης. Έδωσα λοιπόν µια ανακοίνωση στα “Χανιώτικα Νέα” και στους “Νέους Ορίζοντες” ώστε, αν κάποιος έχει αναµνήσεις από τον Ειρηναίο, να µε πάρει τηλέφωνο. Έτσι ξεκίνησα είτε µόνος είτε µε τον Αντώνη Βακάκη να παίρνουµε συνεντεύξεις από τους ανθρώπους από την Κίσσαµο, τον Νοµό, όλη τη χώρα.
– Για τον Ειρηναίο έχουν γράψει άνθρωποι των γραµµάτων, της πολιτικής, επιστήµονες. Στο βιβλίο σας οι περισσότερες αφηγήσεις είναι από απλούς, καθηµερινούς ανθρώπους που εξιστορούν προσωπικές ιστορίες. Αυτό το κάνει και ιδιαίτερο…
Πράγµατι έτσι είναι και αποδεικνύουν αυτές οι ιστορίες πως ο Ειρηναίος ήθελε να είναι δίπλα και στον πιο φτωχό και στον πιο πλούσιο και στον επιστήµονα και στον αγράµµατο. Γι’ αυτό όπως µελετούµε και θα µελετούµε και σε 200-300 χρόνια τον Ν. Καζαντζάκη, έτσι θα µελετάµε και τον Ειρηναίο. Ο Ειρηναίος δεν έλεγε για τον Καζαντζάκη να µη διαβάζουµε τα βιβλία του, αλλά ότι είναι ένας χριστιανός κι αυτός µε άλλο τρόπο. Του άρεσαν και οι αρχαίοι φιλόσοφοι που ακόµα και αν δεν συµφωνούσε µαζί τους, έπιανε τη θετική τους πλευρά, γιατί τον ενδιέφερε να αναδείξει το θετικό τους.
– Ποια ήταν η µεγαλύτερη δυσκολία που αντιµετωπίσατε για να συγκεντρώσετε όλο αυτό το υλικό;
∆εν είχα καµία δυσκολία στο να µου πουν οι άνθρωποι τις ιστορίες τους, γιατί σε όποιον το ζήτησα είπε τη διήγηση του µέσα από την ψυχή του! Νοµίζω ότι αλάφρυναν και ψυχικά, γιατί µε αυτόν τον τρόπο είπαν ένα ευχαριστώ στον Ειρηναίο για όλα όσα τους πρόσφερε.
– Υπήρχε κάποια αφήγηση που δεν συµπεριλάβατε στο βιβλίο;
Πάρα πολλές γιατί είχε αυξηθεί σηµαντικά ο όγκος των σελίδων, το βιβλίο θα γινόταν τεράστιο και δεν θα µπορούσε να διαβαστεί. Όµως αυτό µας δίνει ένα έναυσµα για να έχουµε κάποιο δεύτερο βιβλίο στο µέλλον, είναι κάτι που θα το δούµε.
– Είπατε ότι θέλετε να το αφήσετε παρακαταθήκη στη νέα γενιά. Ο Ειρηναίος όπως τον ζήσατε µπορεί να “µιλήσει” σήµερα σε ένα νέο άνθρωπο;
Φυσικά και “µιλάει”, γιατί ο λόγος και το έργο του Ειρηναίου είναι πάντα σύγχρονα. Από τα Οικοτροφεία και τις σχολές του Ειρηναίου – και βέβαια και του αρχιεπισκόπου Ειρηναίου Αθανασιάδη που βρέθηκε δίπλα του – ένας πολύ µεγάλος αριθµός παιδιών σταδιοδρόµησε στη ζωή του. Γιατί το βασικό για να κάνεις κάτι στη ζωή σου είναι η ψυχική στήριξη και ο Ειρηναίος στήριζε συναισθηµατικά τον απλό άνθρωπο. Θυµάµαι χαρακτηριστικά, την τελευταία ηµέρα των εξετάσεων στο σχολείο για τα 7 παιδιά της Γ΄ Τάξης, που ήλθε και µας είπε ότι την εποµένη µέρα θα ήθελε να την περάσουµε µαζί. Του είχαν κάνει δώρο ένα αυτοκίνητο από τη Γερµανία και νοµίζαµε ότι θα µας πήγαινε µε αυτό βόλτα. Ο δέσποτας µάς παίρνει µε τα πόδια και µας πάει στην παραλία της Κισσάµου, µας κάθισε στα βότσαλα και µας λέει. «Τώρα που θα φύγετε από δίπλα µου µπορεί να σας συµβεί κάτι άσχηµο, να χάσετε κάποιο αγαπηµένο πρόσωπο, γονιό, αδελφό. Όµως υπάρχει η οµπρέλα του Θεού, δεν πρέπει να παραιτηθείτε, αλλά µε δύναµη, κουράγιο κι ελπίδα στον Θεό να συνεχίσετε». Μας είπε να µην ξεχάσουµε τον Αγ. Σπυρίδωνα τον προστάτη του Καστελιού, την οικογένεια µας, την πατρίδα µας. Μια άλλη φορά στο Οικοτροφείο ήταν βράδυ και κάποιος συµµαθητής σκέφθηκε να πάµε µια παρέα κάπου κρυφά να καπνίσουµε. Ο Ειρηναίος, που δεν κοιµόταν αν δεν έκανε τον γύρο της σχολής, µας άκουσε, παρόλο που µιλούσαµε πολύ σιγά, και ήλθε εκεί που ήµασταν. ∆εν µας είπε ούτε ότι θα µας αποβάλλει ούτε ότι θα µας τιµωρήσει. Κουβέντιασε µαζί µας και µας παρότρυνε να προσπαθήσουµε να µπούµε στα πανεπιστήµια, εξηγώντας µας παράλληλα τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει το τσιγάρο. Αυτή η οµιλία µας στιγµάτισε, κανείς µας δεν ξανακάπνισε. Ο Ειρηναίος πάλευε το άσχηµο να γίνει καλό, την έχθρητα και την κακία την πήγαινε στην αγάπη και βέβαια ήταν πολύ κοντά στους νέους.
– Παρότι έχουν περάσει χρόνια από τον θάνατο του το έργο του παραµένει ορατό σε κάθε γωνιά της Κισσάµου και του Νοµού και όχι µόνο…
Βέβαια, παρά τις δυσκολίες που περνάει ο κόσµος µε την κρίση, δεν ξεχνάει ότι ο Ειρηναίος ήταν ένας µεγάλος ηγέτης της Ορθοδοξίας, είχε σπουδαίο συγγραφικό έργο και βέβαια πρόσφερε τόσα πολλά µε τη δηµιουργία της ΕΤΑΝΑΠ, της ΑΝΕΚ και τόσων άλλων. Εµένα ως φαρµακοποιό µε είχε εντυπωσιάσει γιατί είχε τεράστιες γνώσεις και στη φαρµακολογία και στην ιατρική. Ήταν ένας άνθρωπος που είχε µελετήσει τα πάντα όπως οι αρχαίοι φιλόσοφοι. ∆εν γνώριζε µόνο τα θρησκευτικά θέµατα.
