Πέθανε σε ηλικία 108 χρόνων ο σφακιανής καταγωγής Εμμανουήλ Κριαράς, «ο τελευταίος μεγάλος δημοτικιστής» όπως σημείωνε ο Μιχάλης Γρηγοράκης στις 15 Ιουλίου 2001 μέσα από τη στήλη του “Σταυραετοί…”! Στον 21ο αιώνα, σε μια εποχή με γρήγορους ρυθμούς, φουτουριστικούς αλλά και fast food, η είδηση ενός θανάτου ενός πανεπιστημιακού δασκάλου, φιλοσόφου και… πολλών πολλών άλλων, σίγουρα θα περνούσε στα ψιλά των εφημερίδων! Δεν ισχύει όμως αυτό για τον Εμμανουήλ Κριαρά ο οποίος έφυγε την Παρασκευή αφήνοντας πίσω του ένα σπουδαιότατο και μεγάλο σημασίας έργο σχετικά με τη γλώσσα μας και όχι μόνο. Μεγάλο ενδιαφέρον προξένησε η εξάλλου η είδηση ότι τελευταία επιθυμία του ήταν να ταφεί στα Χανιά και ειδικότερα στο Ακρωτήρι. Ο Εμμ. Κριαράς πολύ συχνά και μέσα από τις συνεντεύξεις του τόνιζε την κρητική καταγωγή του αλλά και την ιδιαίτερη σχέση του με τα Χανιά όπου έζησε για δέκα χρόνια μια μεγάλη περίοδο (1914-1924) των μαθητικών του χρόνων στη συνοικία του Τοπανά! Σχετικά με τη ζωή και το έργο του Εμμ. Κριαρά πάμπολλα είναι τα στοιχεία που υπάρχουν στο Αρχείο μας, ωστόσο για σήμερα θα κάνουμε μια μικρή αναφορά στα όσα ο ίδιος έχει πει ή γράψει για τη σχέση του με την πόλη μας και τη ζωή του σε αυτήν. Αξίζει παρενθετικά να αναφέρουμε πως ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Νομού Χανίων τον είχε τιμήσει κατά καιρούς σε εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στον Φιλολογικό Σύλλογο “Χρυσόστομος” με διάφορες αφορμές.
Οσον αφορά τη σχέση του με την πόλη μας, ο ίδιος μιλώντας στην Κεράννα Καριοφίλη στην εφ. “Κήρυξ” σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στις 31 Μαΐου 1992 σημειώνει ότι «νοιώθω 100% Κρητικός και ποτέ δεν χάνω την ευκαιρία να επισκευθώ τα Χανιά και την Κρήτη. Παντού όπου με προσκαλούν σε Κρητολογικά Συνέδρια, σε άλλες εκδηλώσεις πάντοτε παρευρίσκομαι». Κάνοντας εξάλλου αναφορά στα γυμνασιακά του χρόνια στο Γυμνάσιο Χανίων, αναφέρει ότι «συνεργαζόμουνα και εγώ με την εφημερίδα σας τον Κήρυκα. Τότε διευθυντής ήταν ο πατέρας του πρωθυπουργού ο Κυριάκος Μητσοτάκης που δημοσίευε τα γραφτά μου με το ψευδώνυμο “Αρισταγόρας ο Μιλήσιος”». Ακόμη σε κείμενό του με τίτλο “Αναμνήσεις απ’ το Δημοτικό και απ’ το Γυμνάσιο” που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “η λέξη” αναφέρεται με λεπτομέρειες στην εποχή αλλά και σε συμμαθητές του όπως ο Ν. Τωμαδάκης, Στ. Καψωμένος και Π. Πολυχρονίδης καθώς και στους δασκάλους του όπως ο Π. Βαβουλές. Γράφει τόσο για τα μαθήματα γαλλικής γλώσσας που παρακολουθούσε «από τους γάλλους freres maristes, που διατηρούσαν τότε στα Χανιά ίδρυμα διδασκαλίας της γαλλικής γλώσσας», όσο και για την παράλληλη με τα μαθήματά του εργασία σε συμβολαιογραφείο της πόλης μας η οποία διήρκησε «όλα τα χρόνια της μέσης παιδείας». Στο μακροσκελές του κείμενο υπάρχουν αναφορές σχετικές με την εκπαίδευσή του και τη σχέση που ανέπτυξε ο ίδιος με τη μάθηση αλλά και τη γνώση κάτι που επηρέασε τη μετέπειτα ζωή του. Τέλος ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιδιαίτερη μνεία στην πρώτη του επαφή με τον δημοτικισμό «ο δημοτικισμός μου αρχίζει με τη μαθητεία μου στην πέμπτη Γυμνασίου με δάσκαλο στο βασικό μάθημα των Αρχαίων ελληνικών το Μοσχόπουλο και παράλληλα με μερικά ακόμη διαβάσματα της εποχής: Παπαδιαμάντης, Καρκαβίτσας Παλαμάς. Αργότερα έρχισα να διαβάζω Ψυχάρη, Πάλλη και άλλους αγωνιστικούς δημοτικιστές», σημειώνει μεταξύ άλλων.
