Όλα τα παραπάνω και πολλά άλλα µας τα είπε ένας υπερήλικος, όταν τον επισκεφθήκαµε στο σπίτι του επειδή τα πόδια του δεν του επιτρέπουνε να φθάσει στο στέκι που συχνάζουνε και πολλοί άλλοι της ίδιας ηλικίας για τον καφέ τους, για να τους δίνει δύναµη και κουράγιο στα γηρατειά που περνούν. Στη συνέχεια µας είπε λίγα από τη ζωή που είχε περάσει η οικογένεια του πριν και µετά την Κατοχή. Η οικογένεια µου είχε έξι παιδιά, τέσσερα αγόρια και δύο κορίτσια.
Οι γονείς µας κάνανε µεγάλο αγώνα να εργάζονται στα χωράφια µε τα σπαρτά και µε τα λίγα πρόβατα που είχαµε για να διατηρηθούµε στη ζωή. Και πάλι συναντούσαµε πολλές δυσκολίες. Η έλλειψη των µέσων που δεν είχαµε για τις καλλιέργειες αυτών και ο γερµανικός πόλεµος ήτανε οι αιτίες που συναντούσαµε αυτές τις δυσκολίες, για να έχουµε έστω τα απαραίτητα για τη διατροφή και τη διαβίωση µας. Έτσι ο πατέρας µου αναγκάστηκε να µπούµε φαµέγοι εγώ και ο αδελφός µου σε οικογένειες που είχανε πολλά αγαθά από όλα.
Εκεί τρώγαµε, µας ντύνανε µε µια φορεσιά ρούχα και παπούτσια. Λεφτά δεν µας δίνανε πολλά, αλλά µας λέγανε να πάµε λίγα από τα υπάρχοντα τους στο σπίτι µας. Εµείς τους βοηθούσαµε σε όλες τις εργασίες τους όλη την ηµέρα και µέναµε σε ένα παλιό δωµάτιο κατάχαµα. Ευτυχώς που είχε τζάκι και δεν κρυώναµε τον χειµώνα. Στο σχολείο δεν πηγαίναµε γι΄ αυτό και οι δύο µείναµε αγράµµατοι. Εγώ ήµουνα τυχερός που η οικογένειά που είχα ήτανε καλή και µε πρόσεχε σε όλα. Τις γιορτές µου δίνανε περισσότερα χρήµατα για να πάρω ό,τι θέλω.
Όµως και εγώ ήµουν πρόθυµος να κάνω όλες τις δουλειές της οικογένειας τους. Και µε αγαπούσανε σαν παιδί τους. Όµως ο αδελφός µου δεν πέρασε καλά στην οικογένεια που είχε πάει, αλλά έκανε υποµονή και περνούσανε οι µέρες και τα χρόνια. Του φερότανε πολύ αυστηρά και δεν του δίνανε όπως εµένα λεφτά να πάρει τις γιορτές αυτό που λαχταρούσε.
Τέσσερα χρόνια µείναµε δούλοι και όταν µεγαλώσανε και τα άλλα αδέλφια µας, δουλεύαµε όλοι µαζί στα δικά µας χωράφια και διαβιώναµε καλύτερα από πριν. Σιγά – σιγά όσο µεγαλώναµε τα ξεχάσαµε και τα αποκτούσαµε όλα µε τους δικούς µας κόπους και δεν ξαναγίναµε δούλοι. Οι γονείς µάς συµβούλευαν να είµαστε εργατικοί και όταν κάνουµε τις δικές µας οικογένειες τα παιδιά µας να µην πάνε υπηρέτες σε πλούσιους. Όλα αυτά, είπε, εµείς δεν τα ξεχάσαµε, αλλά µας έχουν αφήσει σηµάδια στα σώµατα µας και πότε – πότε τα βλέπουµε στον ύπνο µας και ξυπνούµε.
Σήµερα όλα τα παιδιά και τα εγγόνια όλων µας, όλα αυτά που τους λέµε και γράφουµε, δεν τα πιστεύουν ότι έχουν συµβεί στην παλιά εποχή που εµείς την έχουµε ζήσει. Γι’ αυτό επιµένουµε µήπως το καταλάβουν οι νέοι πως δεν είναι παραµύθια, αλλά έχουν την πραγµατική τους αλήθεια και τους καθοδηγούµε να τα µάθουν προς όφελος τους. Η δική τους εποχή µε τα όσα τους προσφέρει η νέα τεχνολογία που την ακολουθούν πιστά και η σκέψη τους, δεν γυρίζει στην παλιά, νοµίζοντας ότι θα έχουν αποτυχίες ή την περιφρονούν. Όµως οι παρόµοιες και οι συνήθειες παραµένουν οι ίδιες σε όλες τις εποχές, στις οικογένειες και όποιοι δεν τις σέβονται θα τύχουν πολλά εµπόδια στη ζωή τους.
*O Γιάννης Τσακπίνης είναι Συνταγµατάρχης (Π.Β.) ε.α.
Την µαύρη κατοχή που πέρασα
ποτέ δεν θα ξεχάσω
Και φαµέγιος έκανα
για να µην πεινάσω.
Ανάθεµα σε κατοχή
που µου άφησες σηµάδια
τις νύκτες να ονειρεύοµαι
και να ξυπνώ τα βράδια
όποιος δεν έκανε φτωχός
δεν µπορεί να πιστέψει
την πείνα απού πέρασα
ποτέ σε άλλον να µην την πέψει.
Εύχοµαι εις τους νέους µας
πείνα να µη γνωρίσουν
και δούλοι σε κανενός
να µην υπηρετήσουν.
