Ένας Μεγάλος Ρεθεμνιώτης, Δάσκαλος-Μάστορας της φωτογραφικής Τέχνης. Γυρνώ πίσω στην Α’ Γυμνασίου. Στα μαθητικά χρόνια 1957. Σε μια δύσκολη εποχή, ανέχειας, τρόμου, μετεμφυλιακού, -μόλις είχε τελειώσει η οικογένειά μου τη «θητεία» της στην εξορία και στον κατατρεγμό της εποχής. Η μεγάλη δύναμη του πατέρα μου και η τεράστια πίστη μου στα γράμματα, που αυτός στερήθηκε, με έφεραν στο Ρέθεμνος.
Στην αγκαλιά της γιαγιάς μου της Αργυρένιας της πικραμένης μάνας– κουράγιο, αφού είχε χάσει το στερνό της κοπέλι, έφεδρο ανθυπολοχαγό ήρωα στο Φράταρι της Αλβανίας στις 23.12.40.
Και ο άλλος της γιος στις φυλακές, προδομένος και από το ΚΚΕ, ως επικίνδυνος πολιτικά φυγόδικος.
Προσπαθούσαμε να ορθοποδήσουμε τρεκλίζοντας ξεσχισμένα ρουχαλάκια, ξεκαλίκωτα τα περισσότερα κοπέλια στο σκολειό. Ένας ζόφος, με χαμηλωμένο τον καιρό, με συσσίτια στα Δημοτικά. Ρέπια παντού μα πιότερο στους φοβισμένους ανθρώπους, ιδιαίτερα των χωριών. Σε ένα μικρό Ρέθεμνος που είχε δυο ΤΑΧΙ, του Σήφη Καυκαλά και του Κακλή. Δύο φωτογραφεία, κολλητά, του Βαγγέλη Τριαντάφυλλου και του Παντελή Μυλωνά. Δασκάλου μου στην τέχνη της φωτογραφίας. Σήμερα, ζωντανός 90 ετών. Μου έδωσε μια Kodak – Retina, μου είπε, δυο απλά λόγια. Τον ήλιο πάντα στην πλάτη σου και 125.11 –στον ήλιο, 60.5,6 –όταν έχει σκιά.
Ξεκίνησα μαθητής και παραμένω να τιμώ, να αγαπώ, να σέβομαι τον δάσκαλό μου, να μένω πιστός μαθητής του. Και τούτο, διότι με τα βάσανα και τα παθήματα της ζωής του, παραμένει δάσκαλος. Με πίκρες και στενοχώριες ολόρθος με τη γυναίκα του μεγάλο συμπαραστάτη, ήρωα υπομονής. Θυμούμαι ότι πάντα ήταν πρόθυμος, μειλίχιος, αγαπητός, έτρεχε με ένα μηχανάκι, σε όλα τα χωριά, όπου τον καλούσαν. Γάμους και πανηγύρια.
Σε όλες τις εκδηλώσεις της πόλης. Στις χαρές και στις λύπες. Τότε με τις μικρές αυτές μηχανές, πρωτοπόρες για την εποχή.
Με ένα καλό φακό Römer, καλό γράψιμο χωρίς εναλλακτικές λύσεις και εναλλακτικούς φακούς. Με ζουμ και ευκολίες της ψηφιακής φωτογράφισης, σήμερα, με τα κινητά κ.λπ.
Ασπρόμαυρη η φωτογραφία τότε. Και σε μικρά μεγέθη. Με ένα μικρό εμφανιστήριο – εκτυπωτήριο.
Όμως για τους γάμους, τα πορτρέτα, κ.λπ. οικογενειακές υπήρχαν οι πλάτες για επεξεργασία με παρεμβάσεις ειδικών μολυβιών. Ήθελαν μια βδομάδα να γίνουν. Τις λέγανε εβδομαδιαίες!
Παιδευόταν ο Παντελής και μ’ αυτές. Έφερνε ωραίο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Μας φαινόταν παράξενα, μαγικά, περίεργα όλα αυτά και θαυμάζαμε. Μέσα στο βαρύ μεταπολεμικό εμφύλιο κλίμα, της καταχνιάς πορευτήκαμε. Ο Παντελής με την καλοσύνη του, ανυπόκριτη, ειλικρινή, άμεση, έδινε παράδειγμα, ανθρωπιάς. Διέσωσε μια εποχή με τους ανθρώπους της. Και όλοι οι παλιοί έχουμε αυτές τις λίγες φωτο για να πληροφορούν την εικόνα της εποχής. Μαρτυρία: Πλημμύρισε το καμαράκι κάποτε. Ο Παντελής κινδύνεψε να χαθεί μαζί με τα φιλμ που καταστράφηκαν χιλιάδες.
Ενθύμιο τιμής και αγάπης οι φωτο, που έχουμε έστω και λιγοστές. Τιμούμε αναγνωρίζουμε, αγαπούμε.
