Οι διασκευές, επανεκτελέσεις και επανερµηνείες είναι κάτι που µας απασχολεί αρκετά συχνά σε αυτή την στήλη.
Σίγουρα λατρεύουµε τα τραγούδια στην αυθεντική τους εκδοχή, αλλά δεν µας ενοχλούν και οι πειραµατισµοί όταν γίνονται µε σεβασµό και µεράκι.
Το ρεµπέτικο και λαϊκό τραγούδι άλλωστε δεν θα σταµατήσει ποτέ να αφορά και να εµπνέει. Σε µια εποχή συγχώνευσης για το νέο ελληνικό τραγούδι, είναι λογικό οι δηµιουργοί, νέοι και παλιότεροι, να ασχολούνται µε αυτό το είδος που χάραξε για πάντα την πορεία της µουσικής στην Ελλάδα. Οι απλοί, γεµάτοι νόηµα στίχοι και οι δυνατές, καθαρές συνθέσεις, αφήνουν χώρο σε πειράµατα, πειράγµατα και δηµιουργικές επανεκτελέσεις.
Ας σκεφτούµε όµως, πόσο φτωχότερο θα ήταν σήµερα το ελληνικό τραγούδι, αν δεν είχαµε τις εκτελέσεις του Μπιθικώτση στα τραγούδια του Μάρκου ή του Τσιτσάνη, τα περίφηµα extended play 45άρια της Columbia, µε τις µεγαλύτερες επιτυχίες των λαϊκών συνθετών, τραγουδισµένες από τις σηµαντικότερες φωνές των αρχών της δεκαετίας του ‘60, το δίσκο “50 Χρόνια Ρεµπέτικο Τραγούδι” µε τον Γιώργο Νταλάρα και δεκάδες ακόµη περιπτώσεις στις οποίες, παλιές, άγνωστες και ξεχασµένες στιγµές, γνώρισαν µια δεύτερη καριέρα, ερµηνευµένες από νεότερους ερµηνευτές.
Μια τέτοια περίπτωση είναι και ένα από τα ωραιότερα λαϊκά του Μάνου Χατζιδάκι, “Ο γκρεµός”. Οι εξαιρετικοί στίχοι του αποδίδονται, άλλοτε στον Λουκά Στρογγυλό, άλλοτε στον ίδιο τον συνθέτη… Ένα τραγούδι-συµβουλή κατά του χωρισµού, που πρωτακούστηκε από τον Ορφέα Κρεούζη στην ταινία του Νίκου Κούνδουρου, “Το ποτάµι”, και απέσπασε το πρώτο βραβείο σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1959. Μια ταινία που έφερε το σκηνοθέτη σε σύγκρουση µε τους Αµερικανούς συµπαραγωγούς ως προς το τελικό µοντάζ της, µε αποτέλεσµα να προβληθεί (και να βραβευθεί) στην Εβδοµάδα Ελληνικού Κινηµατογράφου Θεσσαλονίκης το 1960 σε δύο διαφορετικές εκδοχές, αλλά να µην κυκλοφορήσει ποτέ στο εµπορικό δίκτυο.
Ένα χρόνο πριν, το 1958, το θέµα του τραγουδιού είχε ακουστεί, σαν ορχηστρικό, στους τίτλους και στο τέλος της ταινίας “Μια Λατέρνα, Μια Ζωή”, σε σενάριο Γιώργου Τζαβέλλα και σκηνοθεσία Σωκράτη Καψάσκη.
“Ο γκρεµός” µε τον Ορφέα Κρεούζη κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 45 στροφών Fidelity, µαζί µε ένα ακόµη ζεϊµπέκικο του Μάνου Χατζιδάκι µε τίτλο “Σε παραδέχοµαι”. Και τα δυο αυτά τραγούδια συµπεριλήφθηκαν το 1985 στο διπλό δίσκο της Minos, “Ο Ελληνικός Κινηµατογράφος και Ο Μάνος Χατζιδάκις Παρουσιάζουν”. Παρόλα αυτά παρέµειναν άγνωστα στο πλατύ κοινό, µέχρι το 1995-1996 που ο Γεράσιµος Ανδρεάτος συµπεριέλαβε τον “Γκρεµό” στο πρόγραµµά του στο “Χάραµα”, µαζί µε τους ∆ήµητρα Γαλάνη και Ελένη Τσαλιγοπούλου. Το τραγούδι µπήκε στο cd που κυκλοφόρησε από τις παραστάσεις και έγινε µεγάλη επιτυχία, ενώ δυο χρόνια αργότερα ο Ανδρεάτος το ηχογράφησε στο στούντιο για το cd single, “Μεγάλα Λόγια”. Σ’ αυτή την ηχογράφηση, µε την ενορχήστρωση του Ανδρέα Τσεκούρα, έπαιξαν εκτός των άλλων, ο Βαγγέλης Κορακάκης µπουζούκι και η Ευαγγελία Μαργαρώνη πιάνο, η οποία έπαιξε µάλιστα µε δεµένο χέρι, αφού πρόσφατα το είχε χτυπήσει.
Μετά την επιτυχία που γνώρισε το τραγούδι µε τη φωνή του Ανδρεάτου (δεν είναι λίγοι αυτοί που νοµίζουν πως η πρώτη εκτέλεση είναι δική του) και άλλοι κορυφαίοι τραγουδιστές το ενέταξαν σε προγράµµατά και δίσκους τους. Ανάµεσά τους ο Μανώλης Μητσιάς το 2002 στο διπλό ζωντανό cd “Τα Μεγάλα Τραγούδια”, αλλά και η Πίτσα Παπαδοπούλου που το ξανατραγουδά το 2006 στο δίσκο της “Όσα Αγαπώ”.
Είναι βεβαίως άγνωστο, πως το 1972 το τραγούδι είχε ξαναηχογραφηθεί για δίσκο 45 στροφών Panivar, µε έναν τραγουδιστή, αγνώστων λοιπών στοιχείων, τον Στέλιο Σταύρου. Η διεύθυνση ορχήστρας ήταν του µπασίστα Γιώργου Θεοφιλόπουλου, συνεργάτη του Μάνου Χατζιδάκι. Το 45άρι είχε από την άλλη πλευρά όπως και στο δίσκο του Ορφέα Κρεούζη, το “Σε παραδέχοµαι”.
Καλές ακροάσεις µέχρι την επόµενη ιστορία µε ρεφρέν!
